Kard. Pizzaballa: zbawienie to umiejętność rozpoznania prawdziwego światła

Zbawienie to umiejętność rozpoznania prawdziwego światła, światła, które sprawia, że życie w nas wzrasta – stwierdza komentując fragment Ewangelii (J 1,1-18) czytany w II Niedzielę po Bożym Narodzeniu (5 stycznia 2025 r.) łaciński patriarcha Jerozolimy, kard. Pierbattista Pizzaballa OFM.

Prolog Ewangelii św. Jana (J 1, 1-18), który czytamy w tę niedzielę, służy jako fundament, podstawa, na której ewangelista Jan zbuduje całą swoją Ewangelię. Prolog jest jednak nie tylko podstawą, zasadą Ewangelii, lecz jest także podstawą i zasadą naszego życia wiary, naszej relacji z Panem: daje nam współrzędne, po których się poruszamy, punkt odniesienia, do którego zawsze wracamy, aby zweryfikować współbrzmienie naszego życia z życiem Pana.

Prolog jest sformułowany na dwóch poziomach.

Pierwszy to poziom objawienia.

Prolog obfituje w terminy mówiące o Bogu, który się objawia: Słowo, światło, świadectwo, prawda, aż do ostatniego wersetu, w którym Jan wyraźnie mówi, że „Boga nikt nigdy nie widział; ten Jednorodzony Bóg, który jest w łonie Ojca, o Nim pouczył” (J 1, 18). Tak więc fundament jest następujący: Bóg objawia się, pozwala się poznać, a czyni to, podejmując sam inicjatywę, sam postanawiając wyjść na spotkanie z człowiekiem.

Drugim poziomem, jaki napotykamy w Prologu, jest zbawienie: znajdujemy wiele terminów, takich jak życie, łaska, pełnia, moc, dzieci, zrodzenie. Wszystkie te terminy mówią właśnie o zbawieniu, i to o zbawieniu, które wyraża się w prawdziwym życiu, w pełni życia (J 1, 16) oraz w fakcie, że to wszystko jest nam dane („Z Jego pełności wszyscy otrzymaliśmy – łaskę po łasce” – J 1, 16).

Te dwa poziomy nieustannie się przeplatają: istnieje prawda, która zostaje objawiona i łaska, która jest dana, a te dwie rzeczy zbiegają się, zachodzą razem. Zbawienie nie może się wydarzyć, jeśli Bóg się nie objawi, Te dwa poziomy spotykają się w historycznym wydarzeniu, w którym Syn Boży staje się ciałem, w momencie, w którym odwieczne Słowo Boże przyjmuje ludzkie ciało, naszą słabość, naszą skończoność.

Zbawienie jest właśnie tym wydarzeniem, tą rzeczywistością: Bóg nie zatrzymał swojego życia, swojej łaski dla siebie, ale połączył je z naszym człowieczeństwem i uczynił to poprzez nowe wydarzenie stworzenia, tak wielkie i ważne jak stworzenie świata na początku czasu. Objawienie i zbawienie są zatem ze sobą powiązane i wymagają, aby ktoś otworzył się na ten dar.

Istnieje bowiem trzeci poziom, trzecia grupa słów, które przewijają się przez ten bardzo szczególny tekst, i jest to ta związana z przyjęciem tego wydarzenia, tego objawionego zbawienia: rozpoznanie, uwierzenie, widzenie, przyjęcie…

Zbawienie jest możliwe, ponieważ Bóg się objawia. Ale zbawienie dokonuje się, gdy ktoś je przyjmuje i otwiera się na dar: ci, powiada Jan, odradzają się do nowego życia, które jest życiem dzieci Bożych („Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię Jego” – J 1, 12).

Prolog poucza nas, że nie jest to oczywiste, wręcz przeciwnie. Światło przychodzi, ale nie wszyscy pozwalają się oświecić i zdarza się, że niektórzy wolą pozostać w swojej ciemności, że postanawiają nie narodzić się. Co więcej, w wierszu 9 Jan precyzuje, że światło, które przychodzi, jest prawdziwym światłem, światłem, które oświeca każdego człowieka: „Była światłość prawdziwa, która oświeca każdego człowieka, gdy na świat przychodzi”. Mówi nam, że światło jest prawdziwe właśnie dlatego, że jest w stanie oświecić każdego człowieka, nie wykluczając nikogo. Nie jest to światło, które jest dobre tylko dla niektórych, a nie dla innych. Jego światło jest dobre dla wszystkich i właśnie z tego powodu można o nim powiedzieć, że jest prawdziwe. Ale mówi nam również, że jeśli istnieje prawdziwe światło, to być może istnieją również światła, które nie są tak prawdziwe, światła częściowe, światła, które oślepiają, fałszywe światła, które nie pozwalają nam mieć jasnego spojrzenia na życie.

Zbawienie to umiejętność rozpoznania prawdziwego światła, światła, które sprawia, że życie w nas wzrasta.

Cała reszta Ewangelii pokaże nam, jak to światło spocznie na życiu bardzo różnych ludzi, oświetli ich i da każdemu moc, by narodzić się na nowo, z wysoka, aby stać się dziećmi Bożymi.

+ Pierbattista Pizzaballa