„Katechizm według bł. Edmunda Bojanowskiego” – podręcznik integralnego wychowania katolickiego

Skierowany do rodziców i wychowawców „Katechizm według bł. Edmunda Bojanowskiego” to swego rodzaju podręcznik integralnego wychowania katolickiego, zgodny z metodami, których inicjatorem był ten żyjący w XIX wieku twórca ochronek dla wiejskich dzieci. – Dziś żyjemy w świecie bardzo zsekularyzowanym. Rodzice kochają Pana Boga, chodzą do kościoła, ale nie bardzo wiedzą jak przekazywać wiarę, bo nikt ich nigdy tego nie nauczył. Ten katechizm jest dla nich wielką pomocą – przekonuje ks. prof. Paweł Malecha, postulator w procesie kanonizacyjnym bł. Edmunda Bojanowskiego.

„Katechizm według bł. Edmunda Bojanowskiego” jest skierowany do rodziców – o czym wspomnieli podczas konferencji zorganizowanej w czwartek w Sekretariacie Episkopatu Polski m.in. ks. dr hab. Andrzej Kiciński (KUL), redaktor wydania oraz łączący się online ks. prof. Paweł Malecha, postulator w procesie kanonizacyjnym bł. Edmunda Bojanowskiego.

Katechizm czerpie z bogactwa wypowiedzi bł. Edmunda Bojanowskiego, które po dziś inspirują zarówno swoją treścią, jak i formą. Bojanowski (1814-1871) był działaczem społecznym, twórcą ochronek dla dzieci wiejskich oraz założycielem Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Najświętszej Marii Panny. Jego beatyfikacji dokonał 13 czerwca 1999 r. św. papież Jan Paweł II.

Katechizm składa się z czterech części i odpowiada na pytania: w co wierzy Kościół (Wyznanie wiary – „Kamień wiary”), jak celebruje swoją wiarę (Celebracja misterium chrześcijańskiego – „Ślady wiary”), jak żyć według wiary Kościoła (Życie w Chrystusie – „Słońce przed domem”) oraz jak się modlić w wierze Kościoła (Modlitwa – „Kładka”).

– Nie jest to katechizm skierowany do uczniów w szkołach, jest to przede wszystkim podręcznik dla rodziców i wychowawców. Wielokrotnie pytali mnie księża, czy ten katechizm nie jest jakimś kolejnym podręcznikiem, który należy wprowadzić na lekcje religii. Nie, program lekcji religii prowadzony jest według tego, co zostało zatwierdzone przez Episkopat Polski, natomiast ten katechizm pomyślany jest jako bardzo dobra księga dla rodziców. Dziś żyjemy w świecie bardzo zsekularyzowanym, w którym niejednokrotnie wielu rodziców otrzymało takie czy inne wychowanie. Kochają Pana Boga, chodzą do kościoła, ale nie bardzo wiedzą jak przekazywać wiarę, bo nikt ich nigdy tego nie nauczył. Być może też sami z różnych przyczyn z tych lekcji religii niewiele wynieśli. Dlatego ten katechizm jest dla nich wielką pomocą – powiedział ks. prof. Malecha.

Postulator przypomniał, że bł. Edmund Bojanowski był inicjatorem wychowania integralnego, obejmującego wszystkie sfery życia człowieka. – Dzisiaj bardzo często wychowanie sprowadza się do myślenia, że wystarczy dać dziecku dobre wykształcenie. Nie, Bojanowski mówił, że trzeba oddziaływać na całego człowieka, kształtować jego umysł, wolę, uczucia. To się realizuje poprzez wspólne przebywanie, rozmowy, śpiewy, zabawy i przekazywanie prawd wiary – tłumaczył ks. prof. Malecha. To jest podstawą do przygotowania ludzi w pełni do życia w społeczeństwie.

Dlaczego to rodzice lub szerzej, cała rodzina, jest właściwym odbiorcą tego katechizmu? Jak tłumaczył ks. dr hab. Kiciński, „katecheza w rodzinie” to najlepsze miejsce, w którym wiara może być przeżywana prosto i spontanicznie. Jednocześnie „katecheza z rodziną” jest kluczem do odczytania własnych i niepowtarzalnych doświadczeń wiary żywej. Wreszcie w kontekście katechizmu Bojanowskiego można mówić o katecheza rodzinnej, która jest szczególnym wkładem wnoszonym przez chrześcijańskie rodziny, z właściwą im wrażliwością, w rozmaite proponowane przez wspólnotę programy duszpasterskie.

Katechizm jest również skierowany do nauczycieli religii katolickiej, katechetów i animatorów oraz do duszpasterzy. Może być szczególnym odkryciem języka narracyjnego i autobiograficznego bł. Edmunda Bojanowskiego – języka zarazem prostego i komunikatywnego, w kreatywny sposób pokazującego prawdy wiary za pomocą zgromadzonych wierszy, opowiadań, pytań i odpowiedzi, przysłów, fragmentów Ewangelii.

Ks. prof. Kiciński wyraził nadzieję, że ów katechizm może być swego rodzaju pomostem międzypokoleniowym dla rodzin w czasach, gdy rodzina doświadcza kryzysu, gdyż sama postać bł. Bojanowskiego pokazuje, że kryzysy można przezwyciężać, a wszelkich słabości nie można się bać.

Siostra dr hab. Maria Opiela (Instytut Pedagogiki, Wydział Nauk Społecznych KUL) wskazała, że pedagogika bł. Edmunda Bojanowskiego do dziś jest aktualna właśnie ze względu na swój integralny charakter. – Bł. Edmund starał się o to, aby od najmłodszych lat, gdy na etapie przedszkolnym buduje się fundamenty pod całe przyszłe życie otworzyć dziecko na dalszy rozwój, aby z czasem taka osoba podjęła dzieło samowychowania. Jest to wychowanie całościowe, czyli począwszy od sfery fizycznej do duchowo-religijnej, jedność cielesno-duchowa. Istotna jest też integralność środowiska. Tym niezastąpionym środowiskiem wspierającym rozwój dziecka jest rodzina, ale także wspierające instytucje. Dlatego Bojanowski tworzył ochronki, aby ochronić dzieci przez wychowanie, i to ochronki wiejskie, bo tam dzieci były rzeczywiście bardzo zaniedbane, pozostawione bez opieki, głodne i narażone na niebezpieczeństwa. Ale bł. Edmund wiedział, że dobrze wychowując te dzieci od najmłodszych lat, można w czasach zaborów skutecznie dążyć do odrodzenia narodu i wyzwolenia – wyjaśniła służebniczka dębicka.

Siostra Małgorzata Kaput, wikaria generalna Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Bogarodzicy Dziewicy Niepokalanie Poczętej wskazała, że jej zgromadzenie stara się kontynuować dzieło wychowawcze bł. Edmunda Bojanowskiego, swojego założyciela. Organizowane są m.in. konferencje formacyjne dla rodziców, dni skupienia i rekolekcje, wyjazdowe spotkania integracyjne. – Wszystko to ma służyć temu, aby pomóc rodzicom formować dzieci w duchu wiary i aby potem potrafili żyć tą wiarą na co dzień, a dzieci – patrząc na przykład ich życia – wzrastały w duchu wartości ewangelicznych – dodała.

Jak poinformowała, „Katechizm według bł. Edmunda Bojanowskiego” cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba wejść na stronę „Repozytorium KUL”, skąd można podręcznik pobrać. Wersja papierowa natomiast rozeszła się w I wydaniu w 5,5 tys. egzemplarzy, a w dodruku – w 2,5 tys.

„Katechizm według bł. Edmunda Bojanowskiego” został wydany przez Zgromadzenie Sióstr Służebniczek BDNP z Dębicy.

Można go pobrać za darmo w wersji elektronicznej na stronach https://repozytorium.kul.pl