Katedra gnieźnieńska – krucyfiks z belki tęczowej po renowacji

W ramach zakończonych prac renowacyjnych i konserwatorskich w katedrze gnieźnieńskiej, renowacji poddany został gotycki krucyfiks z belki tęczowej. Oczyszczenie polichromii z zabrudzeń i wtórnych materiałów zabezpieczających odsłoniło oryginalną kolorystykę skóry oraz pięciu ran Chrystusa, a także wzór na perizonium – czerwone i niebieskie pasy.

Rzeźba datowana jest na XIV lub XV wiek, a sama figura Chrystusa mierzy 2,5 m wysokości. Z tego powodu prace przeprowadzono na miejscu, stawiając blisko 20-metrowe rusztowanie dla konserwatorów.

Oczyszczenie polichromii z zabrudzeń i wtórnych materiałów zabezpieczających odsłoniło oryginalną kolorystykę skóry oraz pięciu ran Chrystusa, a także wzór na perizonium – czerwone i niebieskie pasy. W ramach prac podklejono odspojoną warstwę malarską i uzupełniono jej niewielkie ubytki. Uzupełnione miejsca scalono kolorystycznie z oryginalną polichromią, a na koniec zabezpieczono powierzchnię warstwy malarskiej środkami o dużej odporności na czynniki niszczące. Konserwacji poddano również belkę tęczową.

Prace przeprowadzono w ramach projektu „Renowacja zespołu trzech najstarszych kościołów Gniezna wraz z udostępnieniem infrastruktury informacyjnej i turystycznej”, współfinansowanego ze środków unijnych pochodzących z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Obejmował on trzy gnieźnieńskie kościoły – katedrę gnieźnieńską, kościół bożogrobców pw. św. Jana Chrzciciela oraz kościół seminaryjny pw. św. Jerzego – jeden z najstarszych kościołów w Polsce (pierwsza świątynia stanęła w tym miejscu w X wieku, obecna pochodzi z XII wieku).

Prace u św. Jerzego prowadzone były przy polichromii wnętrza, ołtarzu głównym, dwóch ołtarzach bocznych oraz przy prospekcie organowym. Warto dodać, że świątynia ta, choć dziś oglądamy ją zbarokizowaną, związana jest z samymi początkami polskiej państwowości i Kościoła w Polsce.

W katedrze gnieźnieńskiej prace realizowane były etapami – od naw bocznych, przez prezbiterium i nawę główną. Ich efekt możemy dostrzec gołym okiem. Wystarczy spojrzeć w górę. Nowych kolorów nabrały elementy ozdobne nawy głównej oraz prezbiterium, a także płaskorzeźbione dekoracje żeber sklepiennych w nawie głównej, witrażach i oknach witrażowych. Odnowiono także figury polskich świętych na skarpach fasady kaplic katedry.

W gotyckim kościele bożogrobców pw. św. Jana Chrzciciela zakres prac objął m.in. odnowienie elewacji świątyni, wymianę dachówki, naprawę muru oporowego, wymianę dachu wieży oraz roboty budowlano-konserwatorskie przy jej hełmie, podczas których odkryto kapsułę czasu z 1914 roku. Oczyszczeniu i konserwacji poddano również wnętrze świątyni, m.in. unikalną gotycką polichromię, którą odkryto podczas prac konserwatorskich na początku XX wieku. Przetrwała w niezmienionej formie i należy do najstarszych tego typu przedstawień w Wielkopolsce.

Łączna wartość zakończonego projektu opiewała na ponad 17,5 mln złotych z czego unijna dotacja wyniosła blisko 15 mln. Pozostała część to wkład własny archidiecezji gnieźnieńskiej.