„Katolickie Noble” rozdane. Znamy laureatów TOTUS TUUS 2019

Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym „Misericordia” w Lublinie, kompozytor i śpiewak Piotr Pałka, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Promyczek” oraz Naczelna Redakcja Programów Katolickich Polskiego Radia i ks. prof. Michał Heller – to tegoroczni laureaci nagrody TOTUS TUUS, której uroczysta gala odbyła się w sobotę na Zamku Królewskim w Warszawie w ramach centralnych obchodów XIX Dnia Papieskiego.

Nagrody TOTUS TUUS przyznawane są przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia” w czterech kategoriach tematycznych i kategorii specjalnej co roku w ramach Dnia Papieskiego. Wyróżnienia te otrzymują osoby i instytucje, które w szczególny sposób przyczyniają się do promocji nauczania św. Jana Pawła II lub poprzez swoje działania realizują wezwanie Papieża Polaka do obrony godności człowieka.

Jednym z pomysłodawców Nagrody był biskup radomski Jan Chrapek. Po jego tragicznej śmierci w październiku 2001 r., podczas trzeciej edycji przyznawania Nagród, wręczono również „TOTUS-a Medialnego”, którym honorowane są osiągnięcia w dziedzinie mediów.

Nagroda przyznawana jest w postaci statuetki anioła, której autorem jest rzeźbiarz Wincenty Kućma.

W kategorii „Promocja godności człowieka” wyróżnione zostało w tym roku Charytatywne Stowarzyszenie Niesienia Pomocy Chorym „Misericordia” w Lublinie. Zajmuje się ono niesieniem pomocy duchowej i poprawą warunków życia osób chorych psychicznie i wsparciem ich najbliższych.

Stowarzyszenie powstało w styczniu 1991 r. z inspiracji ks. prał. Tadeusza Pajurka, ówczesnego kapelana szpitala neuropsychiatrycznego w Lublinie. Nazwa instytucji odwołuje się do encykliki Jana Pawła II „Dives in misericordia” – „Bogaty w miłosierdzie”.

Jednym z pierwszych dzieł „Misericordii” była budowa kaplicy przy Szpitalu Neuropsychiatrycznym na lubelskich Abramowicach. Przestrzeń sakralna służy wszystkim pensjonariuszom szpitala, tworząc przestrzeń wyciszenia i modlitwy. Przy Szpitalu powstał Ośrodek Profilaktyki i Rehabilitacji Osób z zaburzeniami psychicznymi. Z jego pomocy korzystają osoby, które po zakończonej hospitalizacji podejmują dalszą terapię i rehabilitację.

W ramach „Misericordii” działa środowiskowa grupa wsparcia – Klub Misericordia dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz ich bliskich. Jego głównym celem jest kształtowanie zachowań i modelu życia korzystnego dla zdrowia psychicznego oraz organizowanie różnych form oparcia społecznego. Stowarzyszenie organizuje też sympozja, szkolenia, wykłady i warsztaty na temat wsparcia dla osób niepełnosprawnych w Polsce i ich aktywizacji zawodowej.

Nominowanymi w tej kategorii były także Elżbieta Orzechowska, doktor historii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, wieloletnia nauczycielka historii, autorka artykułów naukowych m.in. o powstaniu styczniowym oraz Marika Pik, liderka wspólnoty Odnowy w Duchu Świętym „Pójdź za mną” przy kościele Wszystkich Świętych w Warszawie, katechetka.

W kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej” nagrodzony został Piotr Pałka, dyrygent, kompozytor i śpiewak.

Jest absolwentem akademii muzycznej w Krakowie. Od 1993 r. komponuje i opracowuje utwory chóralne, które można usłyszeć w kościołach Krakowa i innych miast w Polsce. Od 1998 prowadzi ożywioną działalność artystyczną w Krakowie. Jego zainteresowanie muzyką wokalną przyczyniło się do założenia w 1999 r. mieszanego chóru „Voce Angeli”, działającego przy bazylice oo. Franciszkanów w Krakowie, którego obecnie jest dyrygentem. W 1999 r. był dyrygentem Chóru Papieskiego. Jest śpiewakiem w chórze Polskiego Radia.

Piotr Pałka jest twórcą szeregu kompozycji i opracowań, takich jak: „Tryptyk Rzymski” Jana Pawła II, Missa in Basilica Cracoviensi Sancti Francisci, hymnu Ogólnopolskiego Spotkania Młodzieży z Benedyktem XVI – „Nie lękajcie się”, a także Oratorium Braniewskiego „Mikołaj Kopernik”. Swoim doświadczeniem i umiejętnościami chętnie dzieli się podczas sesji warsztatów muzyki liturgicznej.

W kategorii „Propagowanie nauczania Świętego Jana Pawła II” wyróżnione zostało Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej „Promyczek”. Wydaje przeznaczone dla dzieci miesięczniki, filmy i płyty CD o tematyce wiary.

Wydawnictwo zostało powołane do życia przez ówczesnego biskupa tarnowskiego Wiktora Skworca 1 lutego 1999 r. i w tym roku obchodzi 20-lecie istnienia. Jednak „Promyczek Dobra” był wydawany już dużo wcześniej.

„Gazetę dla najmłodszych wydawała od 1991 roku parafia św. Małgorzaty w Nowym Sączu. Dzieci są wymagające, robimy wszystko, żeby im się podobało. Jest to trudne w dobie tabletów i komórek, ale kontakt ze słowem drukowanym to rozwój emocjonalny dzieci” – mówił niedawno w rozmowie z KAI dyrektor oficyny wydawniczej ks. Andrzej Mulka, który działa w niej od początku.

W chwili powstania wydawnictwa nakład gazety wynosił ponad 40 tys. egzemplarzy. Obecnie wydawnictwo publikuje co miesiąc dwa pisma dla dzieci „Promyczek Dobra” oraz „Mały Promyczek”, sprowadza i realizuje dubbingi do religijnych filmów animowanych oraz prowadzi opiekę, wraz z Pałacem Młodzieży, nad zespołem „Promyczki Dobra”.

Wydawnictwo „Promyczek” organizuje też ogólnopolskie konkursy dla dzieci: kaligraficzny „Bakałarz”, recytatorski „Pierścień św. Kingi” oraz „Skowroneczek”, gdy na sądeckim Rynku wyrasta kolorowa scena z utalentowanymi muzycznie dziećmi.

Nominowanymi w tej kategorii była także inicjatywa krakowskiego środowiska akademickiego pod nazwą „Dni Jana Pawła II” (od kilkunastu rektorzy krakowskich uczelni wspólnie przybliżają dziedzictwo naukowe Jana Pawła II) oraz Towarzystwo Uniwersyteckie „Fides et Ratio”, które działa przy UKSW w Warszawie. Promuje ono ideę jedności nauki i wiary, zrzesza naukowców, artystów działaczy społecznych kierujących się chrześcijańskimi zasadami.

Wręczony został również „TOTUS TUUS medialny im. bp. Jana Chrapka”. W tym roku otrzymała go Naczelna Redakcja Programów Katolickich Polskiego Radia.

Działa od czerwca 1989 r. na mocy porozumienia Sekretariatu Episkopatu Polski z Polskim Radiem. Oprócz realizacji, na mocy tego porozumienia, konkretnych programów, bardzo ważnym elementem działalności redakcji pozostaje obsługa ważnych wydarzeń religijnych, które mają istotne znaczenie społeczne oraz zaangażowanie we współtworzenie całego oblicza programu Polskiego Radia w ważne dni roku liturgicznego, czyli uroczystości, święta i rocznice.

Redakcja ma też wkład w nadawanie duchowego oblicza różnym wydarzeniom w życiu społecznym i państwowym. Ważnym aspektem pozostaje także wspieranie inicjatyw charytatywnych i dobroczynnych, przez co NRPK wchodzi we współpracę z innymi zespołami oraz instytucjami.

Pracownicy katolickiej redakcji PR podkreślają, że specyfiką ich pracy jest mówienie o Kościele i o chrześcijaństwie „od wewnątrz”. Redakcja nadaje „w tonie współbrzmiącym z tym, w co wierzy Kościół, z tym jak patrzy on na rzeczywistość życia społecznego, na kulturowe oblicze współczesności kształtowane przez postęp cywilizacyjny i technologiczny”.

W ciągu 30 lat obecności katolickiej redakcji Polskiego Radia udało się wypracować język mówienia o sprawach duchowych, Bogu i Kościele w mediach publicznych. Jest to język pozytywnej propozycji, przekazywanej w duchu dialogu i szacunku dla innych. Jest to propozycja na życie wynikająca z Ewangelii, ukazywana w rozmaity sposób i mająca uwzględniać różne wrażliwości: artystyczną, egzystencjalną, społeczną i duchowo-eklezjalną. Adresowana jest do rozmaitych grupy odbiorców: od dzieci po osoby starsze. Dociera do wierzących, ale również do tych, którzy nie identyfikują się z Kościołem.

Redakcją kierowali od 1989 r. ks. Krzysztof Ołdakowski SJ, ks. Grzegorz Dobroczyński SJ, ks. Krzysztof Dorosz SJ, ks. Rafał Sztejka SJ, ks. Wojciech Mikulski SJ. Obecnie nad pracą czuwa ks. Andrzej Majewski SJ.

Nominowany w tej kategorii był też Program Redakcji Katolickiej TVP „Między ziemią a niebem” – nadawany od 2004 r. cotygodniowy magazyn informacyjno-publicystyczny Redakcji Programów Katolickich TVP.

Przyznana została ponadto „Nagroda Specjalna TOTUS TUUS” za rok 2019. Otrzymał ją ks. prof. Michał Heller, profesor nauk teologicznych, specjalizujący się w filozofii przyrody, fizyce i kosmologii. Ks. Heller jest absolwentem tarnowskiego seminarium duchownego i jego późniejszym wykładowcą, pierwszym dziekanem Wydziału Teologicznego w Tarnowie. Jest pracownikiem Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego, twórcą modelu kosmologicznego wykorzystującego geometrię nieprzemienną do opisu zjawisk nielokalnych, które prawdopodobnie występowały w początkowych fazach ewolucji Wszechświata.

Od lat pracuje nad połączeniem dwóch najważniejszych teorii fizycznych – Ogólnej Teorii Względności i mechaniki kwantowej. Z najważniejszych idei stworzonych i propagowanych przez ks. Hellera wymienić trzeba program filozofii w nauce, czyli refleksji filozoficznej prowadzonej nie w całkowitym oderwaniu od nauki, ale w ścisłym kontekście teorii naukowych. Szczególną rolę w myśli ks. prof. Hellera odgrywa matematyka. W jego opinii, obiekty matematyczne są elementami teorii fizycznych, w nich formułowane są prawa fizyki.

W 2008 r. jako pierwszy Polak ks. prof. Heller został laureatem Nagrody Templetona, przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią. Nagrodę przeznaczył na ufundowanie Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych, w którego działalność zaangażowane są dziś dziesiątki uczonych, głównie z krakowskiego środowiska, choć współpracownicy i uczniowie Hellera rozsiani są na całym świecie.

Ks. prof. Heller naukę zarówno rozwija, jak i popularyzuje, w licznych książkach i artykułach. Poza licznymi doktoratami honoris causa oraz Nagrodą Templetona ks. Heller jest m.in. kawalerem Orderu Orła Białego, Złotego Krzyża Zasługi i Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, laureatem Medalu św. Jerzego oraz Super Wiktora Specjalnego.