Katolickie obchody Wielkanocy w Rosji bez udziału wiernych

Podobnie jak w innych krajach, także w Rosji katolickie obchody Wielkanocy odbywały się w pustych kościołach. Głównym uroczystościom w stolicach diecezji: w Moskwie, Saratowie, Nowosybirsku i Irkucku przewodniczyli miejscowi biskupi, a liturgie wierni mogli śledzić na żywo dzięki transmisjom w internecie. „Jest to czas zamkniętych ulic i spotkań osobistych” – skomentował zaistniałą sytuację metropolita archidiecezji Matki Bożej w Moskwie abp Paweł (Paolo) Pezzi.

W Rosji pandemia koronawirusa coraz bardziej się rozszerza, a burmistrz Moskwy Siergiej Sobianin ostrzegł niedawno, że „jesteśmy jeszcze dalecy nawet od szczytu zachorowań, co więcej: jesteśmy dopiero u początków krzywej wskaźnika nowych przypadków”, dodając: „Pozbądźmy się złudzeń”. Również prezydent Rosji Władimir Putin musi codziennie zabierać głos w telewizji, aby przynajmniej częściowo zaprzeczyć temu, co powiedział dzień wcześniej. Przy tym, przekazawszy część uprawnień w zakresie ogłaszania kwarantanny gubernatorom w terenie, zaraz podkreślił, że to Kreml wytycza linię postępowania. „Musimy być przygotowani na każdy rozwój sytuacji” – przestrzegł szef państwa.

W takich to warunkach katolicy rosyjscy obchodzili zarówno Wielki Tydzień, jak i samą uroczystość Wielkanocy. Abp Pezzi sprawował obrzędy Triduum Paschalnego w niemal całkowicie opustoszałej stołecznej katedrze Niepokalanego Poczęcia, transmitowanej w internecie i tą drogą podzielił się również z wiernymi swymi przemyśleniami nt. znaczenia Paschy na „zamkniętych ulicach” obecnego nieszczęścia. W kazaniu w Wielki Czwartek przywołał słowa Franciszka do jezuitów w Tajlandii z listopada ub.r. Ojciec Święty podkreślił wówczas, że „nasze czasy są okresem, w którym nie ma łatwych dróg i gotowych recept i to my musimy otwierać nowe drogi, jest to czas zamkniętych ulic i osobistych spotkań”.

Msze były transmitowane także w diecezji św. Klemensa w Saratowie, obejmującej południe Europejskiej Części Rosji. Miejscowy biskup Clemens Pickel, u którego wcześniej stwierdzono koronawirusa, po ponownym zbadaniu okazał się w pełni zdrowy i mógł przewodniczyć liturgii paschalnej. W orędziu wideo do swych wiernych zachęcił do „udziału w ceremoniach liturgicznych, powołując się przy tym na odpowiednie kanony z Kodeksu Prawa Kanonicznego. Jednocześnie poprosił „księży i innych odpowiedzialnych za posługę duszpasterską do bycia gotowymi na potrzeby swych parafian”.

W diecezji Przemienienia Pańskiego w Nowosybirsku, położonej w samym sercu Syberii, wierni otrzymali wskazówki co do czytań i rozważań na każdy dzień oraz co do Mszy św. sprawowanych samotnie przez miejscowego biskupa Josifa (Josepha) Wertha SI w katedrze pod tym samym wezwaniem, co diecezja. Uroczystości transmitował na żywo rosyjski portal społecznościowy „Wkontaktie”, który objaśniał słuchaczom znaczenie każdego wydarzenia liturgicznego. Na przykład w Wielką Sobotę przytoczono starożytną homilię, do której odwołał się też Katechizm Kościoła Katolickiego: „Wielka cisza spowiła ziemię; wielka na niej cisza i pustka. (…) Bóg i Jego Syn idą, by wyzwolić z bólów niewolnika Adama, a wraz z nim niewolnicę Ewę(…)”.

W Irkucku w pobliżu Bajkału miejscowy biskup diecezji św. Józefa Cyryl Klimowicz (urodzony w Kazachstanie) wezwał wiernych do “świętowania Paschy w rodzinach”. Sprawował też nadawane on-line obrzędy Wielkiego Tygodnia i wielkanocne w katedrze pw. Niepokalanego Serca Maryi, wzniesionej już w XXI w., po upadku komunizmu dla upamiętnienia niebiańskiej opieki Matki Bożej nad Jej ludem.

W tymże mieście w dniach 11-12 marca obradowała Konferencja Biskupów Katolickich Rosji. Wybrano na niej na kolejną kadencję jako przewodniczącego abp. P Pezziego. Episkopat postanowił wówczas poprosić Maryję, aby czuwała nad cierpieniami wiernych w tym trudnym okresie i 25 marca rozpoczął się Rok Peregrynacji Ikony Matki Bożej Fatimskiej z Sankt-Petersburga jako Matki Słowa. Tytuł ten zaczerpnięto z kazań św. Bernarda z Clairvaux – mistrza łacińskiej duchowości maryjnej – i dobrze odpowiada on bizantyńskiej formie tej ikony. Zdaniem episkopatu „konieczne jest odnowienie w naszych wspólnotach i parafiach zbliżenia się do Pisma Świętego, jak mówi o tym papież Franciszek [w liście apostolskim „Aperuit illis”]: więź między Zmartwychwstałym Panem, wspólnotą wiernych i Pismem Świętym jest niepodważalną częścią naszej tożsamości jako chrześcijan.