Katolicy i Żydzi modlili się na Cmentarzu Żydowskim na Bródnie

Słowami Psalmu 130 modlono się dziś na Cmentarzu Żydowskim na stołecznym Bródnie – największej pod względem liczby pochowanych osób żydowskiej nekropolii w Warszawie. Był to pierwszy punkt obchodów 24. Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. Słowa Psalmu odczytał najpierw biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński a następnie tę samą modlitwę odśpiewał po hebrajsku naczelny rabin Polski, Michael Schudrich.

„Było to dla mnie bardzo poruszające przeżycie – powiedział KAI bp Romuald Kamiński, tuż po wspólnej modlitwie z Żydami. Przypomniał, że podczas wojny i tuż po niej cmentarz na Bródnie był dewastowany. – Modlitwa w tym miejscu ma wyjątkowe znaczenie: to jest modlitwa za zmarłych a jednocześnie wyraz pamięci o historii tych ludzi – naszych sióstr i braci, którzy tu żyli razem z pokoleniami chrześcijan” – dodał biskup warszawsko-praski.

Żydowska nekropolia jest szczególnym pomnikiem historii polskich Żydów – z tysiącami nagrobków tworzącymi kamienny pejzaż unicestwionej społeczności. Bródnowska nekropolia jest największym pod względem liczby pochowanych osób żydowskim cmentarzem w Warszawie. Na blisko 14 hektarach spoczywa około 320 tys. osób. Pochówki odbywały się tutaj w latach 1743-1940.

Na Cmentarzu Żydowskim na Bródnie spoczywają m.in. żołnierze Starozakonnego Pułku Lekkokonnych Berka Joselewicza, Abraham Stern – pierwszy żydowski członek Towarzystwa Przyjaciół Nauk, trzech praskich cadyków a także Szmul Jakubowicz Zbytkower, jeden z najbardziej wpływowych Żydów I Rzeczpospolitej.
Do niedawna cmentarz był miejscem prawie nieznanym. W latach 80 zaopiekowała się nim Fundacja Rodziny Nissenbaumów, w 2012 został przekazany Gminie Wyznaniowej Żydowskiej.

W tradycji żydowskiej każdy, kto jest świadkiem śmierci, powinien niezwłocznie rozerwać szaty swoje na piersi. Od tego momentu rozpoczyna się rytuał związany z przygotowaniem ciała zmarłego do pochówku oraz okres żałoby.

Zmarły powinien spocząć w grobie jak najszybciej, najlepiej w dniu śmierci przed zachodem słońca. Ceremonia pogrzebowa powinna być godna, lecz skromna. Groby orientowane są w kierunku Jerozolimy.
Położenie w czasie odwiedzin kamyka na nagrobku krewnego jest symbolicznym wypełnieniem nakazu pochówku, który jest jednym z fundamentów w judaizmie.

Kolejnym punktem obchodów 24. Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce będzie Liturgia Słowa w auli kurii warszawsko-praskiej przy ul. Floriańskiej. Modlitwie będzie przewodniczył biskup diecezji warszawsko-praskiej Romuald Kamiński. O godz. 17.00 odbędzie się koncert pod tytułem „Dla moich braci i sióstr” (parafraza Ps. 122,8) w wykonaniu zespołu znanego żydowskiego kantora Symchy Kellera. Będzie to muzyczna opowieść o dawnym i współczesnym życiu polskich Żydów.

Zwieńczeniem obchodów będzie sympozjum poświęcone hasłu Dnia Judaizmu: Życie i śmierć, „Kładę dziś przed tobą życie i szczęście, śmierć i nieszczęście” (Pwt 30,15), które odbędzie się we wtorek 19 stycznia. Prelegentami będą: Michael Schudrich, prof. dr hab. n. med. Andrzej Friedman, ks. dr hab. B. Adamczewski – pracownik naukowy UKSW oraz dr hab. Barbara Strzałkowska.

Po raz pierwszy Dzień Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce obchodzono w 1998 r. w Warszawie. Od tego czasu centralne obchody odbywają się w największych polskich miastach, a równoczesne w wielu innych miejscowościach.

Ustanowiony przez Episkopat Dzień Judaizmu ma pomóc katolikom w odkrywaniu judaistycznych korzeni chrześcijaństwa i przypominać, że antysemityzm jest grzechem. Ma też przybliżać nauczanie Kościoła po II Soborze Watykańskim na temat Żydów i ich religii. Służy też posoborowemu wyjaśnianiu tekstów Pisma Świętego, które w przeszłości mogły być interpretowane w sposób antyjudaistyczny i antysemicki.

Co roku centralne obchody Dnia Judaizmu organizuje inna polska diecezja wraz z powołanym w 1996 r. Komitetem ds. Dialogu z Judaizmem.

Obecnie do gmin żydowskich w Polsce należy ok. 4 tys. osób, natomiast społeczność Żydów w Polsce szacuje się na ok. 20 tys.