Katolicy z Europy apelują ws. konstytucji UE

Opowiadamy się za Konstytucją opartą na wartościach i pragniemy, aby wartości te obowiązywały wszystkich Europejczyków – napisali intelektualiści i politycy europejscy uczestniczący w międzynarodowym kolokwium w Krakowie.

Dwudniowe spotkanie zorganizował Centralny Komitet Katolików Niemieckich, francuskie Tygodnie Społeczne i Wydawnictwo „ZNAK”.
Członkowie różnych organizacji chrześcijańskich pochodzący zarówno z krajów Unii jak i kandydujących zaapelowali, aby preambuła do Konstytucji europejskiej uznała dziedzictwo religijne i kulturowe, jak również odniesienie do Boga. W tej ostatniej kwestii postulują zapis z polskiej ustawy zasadniczej.
Krakowskie sympozjum odbywało się pod hasłem: „Chrześcijanie a konstytuowanie się Europy”.
Wśród ponad czterdziestu uczestników spotkania z 12 krajów znaleźli się m.in.: Michel Camdessus, były przewodniczący Międzynarodowego Funduszu Walutowego dziś stojący na czele francuskich Tygodni Społecznych, o. Gabriel Nissim OP, reprezentujący dominikańskie „Espaces”, Josef Ardevol z Konwentu Chrześcijan Europy, Rolf Schumacher z Centralnego Komitetu Katolików Niemieckich, Robert Corrins z Europejskiego Forum Laikatu, Luca Jahier z włoskiej Akcji Katolickiej, Zbigniew Nosowski z „Więzi”, Henryk Woźniakowski, Piotr Cywiński z KIK czy Marcin Przeciszewski z KAI.
A oto pełen tekst deklaracji końcowej:

*Przezwyciężyć kryzys, osiągnąć integrację Unii Europejskiej*
1. Poszerzenie Unii Europejskiej, które, po upadku Muru Berlińskiego przeżywamy jako historyczny akt pojednania i ponownego zjednoczenia narodów Europy, stanowi zadanie równie istotne i równie trudne jak to, którym było, pięćdziesiąt lat temu, zainicjowanie i rozpoczęcie procesu zjednoczenia.

2. Podwójny proces polegający na pogłębianiu wymiaru politycznego i na poszerzaniu geograficznym musi zostać doprowadzony do końcowego sukcesu. Marzenie ojców-założycieli, jakim była Unia pokoju i wolności w Europie, może dzisiaj stać się rzeczywistością.

3. Poszerzenie powinno przyczynić się do wzmocnienia więzi między narodami i państwami tak, aby Unia mogła realizować jeszcze ważniejsze zadania. Z tego właśnie względu opowiadamy się za Konstytucją demokratyczną, która wpisywać się będzie w perspektywę federalizmu. Wzmocnienie jedności politycznej Unii stanowi podstawowy warunek sukcesu poszerzenia geograficznego. Poszerzenie to powinno służyć ogólnym interesom Europy i odwoływać się do metod, które od samego początku realizacji projektu europejskiego przyczyniały się do jego powodzenia.

4. Jako chrześcijanie zaangażowani w życie publiczne i jako przyszli obywatele Unii Europejskiej odnowionej i rozszerzonej o państwa Europy Środkowej i Wschodniej, opowiadamy się za Konstytucją opartą na wartościach i pragniemy, aby wartości te obowiązywały wszystkich Europejczyków. Konstytucja ta powinna umożliwiać im wyrażenie zgody co do zasad moralnych i co do tożsamości ponadnarodowej wspólnoty, do której należą.
5. Pragniemy położyć silny nacisk na to, aby preambuła do Konstytucji uznała dziedzictwo religijne i kulturowe, które w znaczącym stopniu przyczyniło się do ukształtowania tożsamości będącej udziałem Europejczyków.

6. Zjednoczenie Europy jest projektem o wymiarze etycznym. Jest to kwestia przebaczenia i pojednania, pokoju i wolności, prawa i sprawiedliwości, solidarności najbogatszych z tymi, którzy są najbiedniejsi, a także solidarności najsilniejszych z najsłabszymi i to zarówno w obrębie Unii jak i wobec świata. Europejczycy winni być odpowiedzialni za poszanowanie i za propagowanie tych wartości wobec własnego sumienia, przed ludźmi, a dla tych spośród nich, którzy w Niego wierzą, przed Bogiem. Pragniemy, aby taki zapis znalazł się w Konstytucji. Ale taka propozycja nie może nikogo wykluczać i w żadnym przypadku nie może pozwalać na zawłaszczenie Imienia Boskiego dla celów politycznych. W tym kontekście, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej proponuje rozwiązanie, które mogłoby zostać wykorzystane.

7. Stwierdzamy, iż Konwent europejski dokłada wszelkich starań, aby w sposób aktywny doprowadzić do consensusu, który w znacznym stopniu wykraczałby poza status quo i bieżące interesy poszczególnych rządów; uwzględnia on główne żądania wysunięte przez Kościoły, w tym żądania organizacji zrzeszających katolików świeckich. W szczególności popieramy włączenie Europejskiej Karty Praw Podstawowych do Konstytucji: dzięki temu staje się ona zobowiązaniem prawnym. Konstytucja winna również stanowić, że jej podstawą jest poszanowanie godności ludzkiej, niepodzielnej i nienaruszalnej, oraz że jednym z jej głównych celów jest poszanowanie życia, promowanie małżeństwa jak również rodziny, uznawanej za podstawową komórkę społeczeństwa.

8. Wyrażamy nasze przywiązanie do niezależności organizacji społeczeństwa obywatelskiego i ich działalności dla właściwego funkcjonowania społeczeństwa jako całości. W podobnym duchu zdecydowanie domagamy się gwarancji instytucjonalnych w odniesieniu do praw Kościołów i wspólnot zakonnych na zasadach, jakie obowiązują w państwach członkowskich tak, aby nie mogły one zostać ograniczone lub zakwestionowane przez polityków lub w wyniku decyzji podejmowanych przez Unię.
* ** ** ** *
Podział w łonie dyplomacji europejskiej, jakiego po raz kolejny jesteśmy świadkami w obliczu kryzysu międzynarodowego, skłania nas do wspólnej refleksji pozbawionej kompleksów czy złudzeń. Mamy do czynienia z kryzysem. Nie powinniśmy godzić się na sytuację rozłamu, ale ten moment powinien być dla nas okazją do lepszego zrozumienia, poprzez dialog, znaczenia naszej historii i naszych różnic. Taki dialog i porozumienie są niezbędne w odniesieniu do wszystkich podstawowych kierunków naszej polityki zewnętrznej. W oparciu o te zasady będziemy mogli wypracować wspólne działania europejskie; w wielobiegunowym świecie ta tożsamość musi opierać się na zasadach konstruktywnego partnerstwa z pozostałą częścią świata. Wtedy lepiej będziemy mogli realizować naszą przynależność do Unii, przeżywać ją jako daną nam szansę wpływania na stosunki międzynarodowe, tak, aby ich celem była sprawiedliwość, solidarność i pokój.

W ten sposób przejście od dyplomacji do demokracji, pojmowane jako nadrzędna zasada polityki w Unii zakończy się sukcesem. Konstytucja, podstawa prawna dla „życia razem” jest koniecznym etapem, przez który musi przejść Europa, jeżeli ma być ona zdolna do zapewnienia dobrobytu swym obywatelom i dawania światu świadectwa społeczeństwa solidarnego. Obecnie i w przyszłości my, jako chrześcijanie, winniśmy przyczyniać się do przekształcenia tego, czym była unia Państw we wspólnotę narodów i obywateli Europy.
Kraków 9 marca 2003 r.