Katowice: śląska konferencja z cyklu „Polonia Restituta”

O niełatwej historii Górnego Śląska mówił metropolita katowicki abp Wiktor Skworc podczas konferencji o obywatelskości i patriotyzmie zorganizowanej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego. Obecny na sali wicepremier Jarosław Gowin odwoływał się natomiast do tradycji Polski jagiellońskiej.

Dwa panele dyskusyjne, a podczas nich tematy związane z drogą Polski do niepodległości, współczesnym patriotyzmem oraz obywatelskością współczesnych Polaków wypełniły przestrzeń konferencji „Myśląc Ojczyzna… Obywatelskość i patriotyzm w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę”.

– Pokolenia Górnoślązaków, w tym pokolenia naszych dziadków i rodziców, dobrze znały treść pojęcia obywatelskości i patriotyzmu, co wyrażało się darem ofiarnej pracy, poczuciem obowiązku i lojalności wobec państwa. A nade wszystko pielęgnowaniem życia rodzinnego i rodziny jako miejsca przekazywania wiary i wartości, kultury, tradycji i pamięci historycznej. Ta ostatnia z kolei manifestowała się w przestrzeni publicznej obchodami rocznic kolejnych Powstań Śląskich, upamiętnieniem ofiar Tragedii Górnośląskiej i śmierci dziewięciu górników z kopalni „Wujek”, którzy w geście solidarności stanęli w obronie współbraci, praw związkowych i wolności Ojczyzny – powiedział metropolita katowicki na wstępie konferencji.

Na konferencji był obecny także wicepremier Jarosław Gowin. W swoim wystąpieniu zwrócił uwagę, że każdy musi mieć swój model patriotyzmu oraz obywatelskości. – Dla mnie osobiście najważniejsza tradycja to ta, na którą wskazywał Jan Paweł II, tradycja Polski jagiellońskiej – mówił.

Dodał, że była to Polska „wielu kultur, wielu narodów, wielu religii”. Przypomniał, że wówczas Polska była krajem tolerancyjnym, a przy tym przywiązanym do wartości patriotycznych i do swoich chrześcijańskich korzeni. Odwołując się do słów św. Jana Pawła II podkreślił, że „patriotyzm jest drogą do uporządkowanej miłości społecznej”.

W panelach dyskusyjnych udział wzięli zaproszeni goście. Wśród nich byli naukowcy, politycy oraz przedstawiciele Kościoła ewangelicko-augsburskiego. – Nie ma granicy patriotyzmu, która zamyka się na kwestii wiary – stwierdził podczas dyskusji Jerzy Polaczek, Poseł na Sejm RP. – Patriotyzm nie jest ani nacjonalistyczny, ani kosmopolityczny, ani narodowo-socjalistyczny, ale jest gorącym uczuciem do Ojczyzny, do Państwa – dodał.

Cytując fragment dokumentu „Chrześcijański kształt patriotyzmu” Konferencji Episkopatu Polski, ks. prof. dr hab. Janusz Mariański pytał czy postawiona w nim teza o wzroście postaw patriotycznych oraz poczuciu świadomości narodowej jest słuszna.

Przytaczając wyniki badań socjologicznych z ostatnich lat, zauważył, że blisko 90% Polaków uważa się za patriotów. Podkreślił, że w ostatnim dziesięcioleciu ok. ¾ młodych ludzi deklaruje gotowość oddania życia za Ojczyznę. – Nie znaczy to, że te ¾ młodych faktycznie oddało by życie, jednak na poziomie deklaracji tak jest – powiedział. – Patriotyzm staje się sprawą nie tyle dziedziczenia, co wartością na nowo odkrywaną – dodał.

W dyskusji nie zabrakło także postawienia sprawy patriotyzmu z punktu widzenia Biblii. – Dla chrześcijanina kraj, miejsce przebywania jest przejściowe. Ma on jednak modlić o pomyślność dla miasta, miejsca w którym żyje, nie zapominać, że Ojczyzna jest w niebie – tłumaczył bp Marian Niemiec z Kościoła ewangelicko-augsburskiego.

Pod koniec jednego z paneli dyskusyjnych głos zabrał ks. dr hab. Arkadiusz Wuwer, który wraz z Dominiką Szczawińska z Radia eM prowadził całość konferencji. Zauważył on, że „nie ma miłości bez ofiary”. – Patriotyzm to nie jest branie, to jest ofiara. Jeżeli temu zaprzeczamy, to nasz patriotyzm jest słaby – dodał.

Konferencja „Myśląc Ojczyzna… Obywatelskość i patriotyzm w setną rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę” została zorganizowana jako część projektu „Polonia Restituta. Dekalog dla Polski w 100-lecie odzyskania niepodległości”. Składa się on z cyklu dziesięciu konferencji w różnych ośrodkach naukowych kraju w ramach których zostają podjęte kluczowe kwestie dotyczące życia publicznego, gospodarczego, politycznego, społecznego i kulturalnego. W projekt zaangażowane jest Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Rada ds. Społecznych Konferencji Episkopatu Polski.