„Każda osoba pomagająca na granicy polsko-białoruskiej” laureatem Nagrody „PONTIFICI”

„Pragniemy zwrócić uwagę na indywidualne zaangażowanie setek mieszkańców pogranicza i setek wolontariuszy z całej polski w niesieniu pomocy humanitarnej, a tym samym ratowaniu godności drugiego człowieka, którego los przygnał na nasze polsko-białoruskie pogranicze” – mówił Jakub Kiersnowski, prezes warszawskiego KIK. Pod Pałacem Prezydenckim w Warszawie odbyła się konferencja prasowa, towarzysząca przyznaniu Nagrody „PONTIFICI – Budowniczemu Mostów”. Tegorocznym laureatem jest, jak ogłoszono, „Każda osoba pomagająca na granicy polsko-białoruskiej”.

Prezes Klubu Inteligencji Katolickiej Jakub Kiersnowski wskazał, że dokładnie dziś, 24 października, przypada 66. rocznica założenia KIK w Warszawie. Przytaczając historię Nagrody „PONTIFICI – Budowniczemu Mostów” powiedział, że ustanowiona została 16 lat temu, aby kolejne rocznice założenia Klubu koncentrowały się na osobach, które swoim życiem i działalnością realizują to, co leży u podstaw KIK-u: dialog, dobro wspólne, poświecenie na rzecz bliźnich.

W tym roku Kapituła nagrody jednomyślnie zdecydowała się przyznać nagrodę zbiorową, utrzymując jednak jej osobowy charakter. „W uznaniu ogromu zasług w szerzeniu wartości dobra wspólnego, dialogu i poświęcenia na rzecz bliźnich” nagrodę Pontifici 2022 ogłoszono „Każdą osobę pomagającą przy granicy polsko-białoruskiej”.

Prof. Maria Krzysztof Byrski, członek Kapituły nagrody w wygłoszonej laudacji powiedział: „Pragniemy oddać hołd tym wszystkim, którzy wierni swojemu człowieczeństwu, swoją postawą sprawiają, że ewangeliczna przypowieść o miłosiernym Samarytaninie staje się tak bardzo aktualna”. Podkreślił, że takich osób jest bardzo dużo, wymieniając mieszkańców pogranicza oraz wszystkich, którzy „głęboko poruszeni losem ludzi traktowanych przez nieludzki reżim, niczym pionki w bezwzględnej grze politycznej”, zaczęli przybywać pod granicę z całego kraju.

– Przyznając nagrodę „PONTIFICI – Budowniczemu Mostów” każdej osobie pomagającej przy granicy polsko-białoruskiej Kapituła Nagrody, a z nią warszawski Klub Inteligencji Katolickiej, pragną zwrócić uwagę na bardzo konkretnego człowieka, i docenić każdą z setek, a może tysięcy osób, które każdego dnia w mokrej, ciemnej i zimnej puszczy, nie zważając na warunki atmosferyczne i niezależnie od pory dnia czy nocy, poprzez konkretny gest wyciągniętej ręki zbudowały tysiące pojedynczych, a zarazem bardzo konkretnych mostów. Są to mosty najistotniejsze i najtrwalsze bo łączące człowieka z człowiekiem. Zaś fakt, że wyciągnięta ręka skierowana jest do bezbronnego człowieka będącego w potrzebie dodatkowo trwale ten most scala – mówił prof. Byrski.

Laudator wskazał, że to zaangażowanie na rzecz pomocy migrantom związane było z trudnymi konsekwencjami i ryzykiem: „Niejednokrotnie osoby pomagające uchodźcom i migrantom doświadczały szykan i przemocy ze strony funkcjonariuszy państwa, osób trzecich czy części opinii publicznej. Bywały zatrzymywane, aresztowane, stosowano wobec nich przeszukania, stawiano im zarzuty, grożono karami więzienia, wyrzuceniem z pracy, niszczono ich mienie, a nawet nazywano ‚durniami’ czy ‚zdrajcami’. Zarazem osoby pomagające były też świadkami przemocy wobec tych, którym niosły pomoc”.

– Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że to co się wydarzyło i wydarza na naszej granicy z Białorusią wynika z nieludzkiej polityki białoruskiego reżimu. Postawiło to polskie władze w trudnej sytuacji obowiązku zabezpieczenia granic jednocześnie naszego kraju jak i Unii Europejskiej. Sytuacja ta nie zwolniła jednak nigdy i nikogo z obowiązku działania zgodnie z podstawowymi prawami człowieka i zachowania elementarnych zasad godności i szacunku wobec drugiego człowieka – podkreślił mówca.

Prof. Byrski wyraził nadzieję, że przyznanie nagrody wszystkim zaangażowanym w akcję pomocy migrantom na granicy polsko-białoruskiej uzmysłowi władzom państwowym, że nagrodzone osoby swoim działaniem realizują działania zgodne z podstawowymi zasadami praw człowieka, zasadami humanitaryzmu i z wartościami chrześcijańskimi bezwzględnej pomocy człowiekowi słabszemu i w potrzebie, „na które władze naszego państwa, ustami swoich przedstawicieli jakże często się powołują”.

– Uznając bowiem moralny nakaz zapewnienia każdemu człowiekowi godnego życia od jego początku do naturalnej śmierci, nie można przejść obojętnie (nie mówiąc już o wrogości) wobec tych, o których wprost to moralne wyzwanie mówi! Przecież w puszczy mieliśmy i mamy do czynienia z kobietami w ciąży, z dziećmi w wieku kilku miesięcy, czy kilku lat, osobami wieku średniego i seniorami, osobami powyżej 60, 70 roku życia. Chyba wszyscy się zgodzimy, że życie w lesie nie jest godne, a śmierć w takich warunkach nie jest naturalna.

Następnie przemówił prof. Adam Bodnar, poprzedni laureat nagrody. Wskazał na wyzwanie, z jakim mierzyły się osoby, które w przygranicznych lasach ratowały ludzkie życia tych, którzy przekroczyli granicę i starali się przeżyć. Przywołując powiedzenie, że ratując jedno życie ratuje się cały świat, stwierdził, że bardzo pasuje ono do osób pomagających migrantom przeżyć.

Zauważył, że ta praca dla ludzkiego życia realizowana była mimo różnych przeciwności, nie tylko atmosferycznych, ale i stwarzanych przez państwowe służby, przytaczając przemocowe działania Policji, niedopuszczanie osób chcących świadczyć pomoc humanitarną w miejsca przebywania potrzebujących jej migrantów. Wspomniał o szykanowanie działaczy a nawet dziennikarzy.

Nagroda „PONTIFICI – Budowniczemu Mostów” ma postać statuetki, która przedstawia dwie twarze, odrębne ale stanowiące całość jak poszczególne kartki stanowią jedna książkę. Na odwrocie Statuetki widnieje motto nagrody, którym jest cytat z Księgi Rodzaju (zapisany w czterech językach: hebrajskim, grece, łacinie i polskim) cytat brzmi: „Nie wiem. Czy ja jestem opiekunem brata mego”. Autorką projektu statuetki jest prof. Magdalena Szmidt-Góra.

Kapitułę Nagrody stanowią członkowie honorowi Klubu Inteligencji katolickiej.