Kielce: 2022 – Rokiem Żydowskiego Dziedzictwa Kielc oraz Pamięci o Ofiarach Kieleckiego Getta

Stowarzyszenie im. Jana Karskiego postanowiło upamiętnić kieleckich Żydów poprzez uznanie roku 2022 Rokiem Żydowskiego Dziedzictwa Kielc oraz Pamięci o Ofiarach Kieleckiego Getta – ogłosił prezes Bogdan Białek 17 stycznia podczas konferencji prasowej w Kielcach.

– 160. rocznica osadnictwa Żydów w naszym mieście oraz 80. rocznica Zagłady Żydów z kieleckiego getta zainspirowały nas, by uznać w naszym mieście rok 2022 Rokiem Żydowskiego Dziedzictwa Kielc oraz Pamięci o Ofiarach Kieleckiego Getta. Naszą inicjatywę zgłosiliśmy do Urzędu Miasta Kielce i czekamy na decyzję radnych – poinformował prezes Bogdan Białek podczas spotkania w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu.

Organizator przedsięwzięcia dodał, że Stowarzyszenia im. Jana Karskiego przygotowuje bardzo bogaty program obchodów. Jednocześnie oczekuje od władz Kielc, że podejmą stosowną uchwałę i włącza placówki miejskie w obchody Roku Żydowskiego Dziedzictwa Kielc oraz Pamięci o Ofiarach Kieleckiego Getta.

Po reformach Aleksandra Wielopolskiego w 1862 r., władze carskie ogłosiły dekret zezwalający Żydom na osiedlanie się w Kielcach. Zaledwie 6 lat później – w 1868 r. – powstała tu samodzielna gmina żydowska, założono też cmentarz wyznaniowy.

Getto w Kielcach utworzono na mocy rozporządzenia niemieckiego starosty miejskiego z 31 marca 1941 roku. Jego teren zajmował 0,46 km. kw., co stanowiło około 1,1 proc. ówczesnego obszaru miasta. Znajdowało się tam 500 budynków mogących pomieścić 15 tys. osób. Jego likwidacja nastąpiła w 1942 r. w dniach 20-24 sierpnia, kiedy to wywieziono do obozu w Treblince ok. 20-21 tys. osób. Na miejscu zastrzelono ok. 1500, głównie starszych, chorych i dzieci.

Obchody Roku Żydowskiego Dziedzictwa Kielc oraz Pamięci o Ofiarach Kieleckiego Getta zainaugurowane zostaną 27 stycznia o godz. 17.00 przy pomniku Menora podczas uroczystości zorganizowanej z okazji Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu.

Spod pomnika Menora uczestnicy przeniosą się ok. godz. 18.00 na debatę w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu, którą poprowadzi prezes Bogdan Białek. Transmitowana będzie on-line na profilu Facebook Stowarzyszenia im. Jana Karskiego.

Wezmą w niej udział: rabin Stas Wojciechowicz – zastępca współprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów ze strony żydowskiej oraz ks. Grzegorz Michalczyk, rektor kościoła Środowisk Twórczych w Warszawie, a także członek Komitetu Episkopatu ds. Dialogu z Judaizmem i zastępca współprzewodniczącego Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów ze strony chrześcijańskiej.

Na temat tego „Co dziś wiemy o Zagładzie?” opowiadać będzie 25 stycznia o godz. 17.00 prof. Barbara Engelking, kierowniczka Centrum Badań nad Zagładą Żydów, działającego przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN.

26 stycznia o godz. 19.00 zorganizowane zostanie spotkanie pt. „Zapis pamięci”, w którym wezmą udział ocalała z Zagłady Joanna Sobolewska-Pyz oraz Anna Kołacińska-Gałązka i Jacek Gałązka, realizatorzy cyfrowego archiwum gromadzącego relacje osób, które w dzieciństwie przeżyły Zagładę, będącego projektem Stowarzyszenia „Dzieci Holocaustu” w Polsce.

Kieleckie obchody zakończy spotkanie z ks. Manfredem Deselersem, która odbędzie się w niedzielę 30 stycznia o godz. 19.30 w Centrum Duszpasterskim Wesoła 54. Poprzedzi je Msza św. o godz. 18.30 w kościele akademickim pw. Jana Pawła II.

Ks. dr Manfred Deselaers jest niemieckim duszpasterzem, który od 30 lat pracuje w Centrum Modlitwy i Dialogu w Oświęcimiu. Zajmuje się działalnością edukacyjną, koncentruje się na religijnym znaczeniu pamięci o Auschwitz.

Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holocaustu został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Na datę obchodów wybrano rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau 27 stycznia 1945 r.

Stowarzyszenie im. Jana Karskiego, które powstało w 2005 r. w Kielcach, organizuje w powołanym przez siebie Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu m.in. zajęcia edukacyjne dla młodzieży szkolnej, studentów, nauczycieli i innych grup zawodowych, związane z historią i kulturą żydowską, stereotypami, uprzedzeniami, tolerancją. Co roku Stowarzyszenie upamiętnia ofiary Holokaustu oraz ofiary pogromu z 1946 r.