Kielce: obchody 155. rocznicy wybuchu powstania styczniowego

Marsz pamięci na Karczówkę szlakiem powstańców, uroczysta Msza św. w intencji Ojczyzny, salwa honorowa i Apel Pamięci przy Pomniku Powstańców Styczniowych obok klasztoru oraz powstańczy poczęstunek – złożyły się na kieleckie obchody 155. rocznicy wybuchu powstania styczniowego.

Klasztor, w czasach Powstania prowadzony przez bernardynów, był miejscem koncentracji wojsk powstańczych, dlatego właśnie tutaj odbywają się obchody rocznicowe, ugruntowane w Kielcach ponad stuletnią tradycją.

Tegoroczne wydarzenia rozpoczął tradycyjny Marsz Pamięci, czyli przejście szlaku, którym przez górę Brusznię szli w styczniu 1863 roku ochotnicy z Białogonu na miejsce zbiórki powstańców na Karczówce.

Centrum wydarzeń rocznicowych była uroczysta Msza św. w kościele pw. św. Karola Boromeusza na Karczówce, odprawiona w intencji Ojczyzny. Przewodniczył jej ks. Kazimierz Stasiak SAC. Pallotyni od 60 lat są gospodarzami klasztoru i kościoła rektoralnego.

– Dobrze was widzieć, bo możemy celebrować Eucharystię w intencji Ojczyzny, celebrując zarazem naszą pamięć i tożsamość. Człowiek bez pamięci nie wie, kim jest, naród bez pamięci traci swoją tożsamość i nie wie, dokąd zmierza – mówił w homilii. – Każdy z nas jest Dobrą Nowiną dla świata i dla Ojczyzny. Chrońmy swoją jedność, aby nikt nam jej nie zabrał – zachęcał ks. Stasiak.

Po Mszy św. udano się pod Pomnik Powstańców Styczniowych, gdzie miał miejsce Apel Pamięci oraz salwa honorowa. Jest to miejsce pochówku powstańców styczniowych. Następnie na wszystkich w refektarzu klasztoru czekał żurek, bigos, gorąca herbata, ciasta.

Karczówka – wzgórze i klasztor – to miejsca bezpośrednio związane z powstaniem styczniowym. Z inicjatywy gen. Mariana Langiewicza, jednego z przywódców powstania styczniowego, odpowiedzialnego m.in. za przygotowanie go w Kielcach, miejscem koncentracji kieleckich spiskowców – sprzysiężonych z Kielc, Dymin, Białogonu, Posłowic – stało się wzgórze Karczówka. Był tutaj punkt zborny przed uderzeniem na garnizon rosyjski stacjonujący w Kielcach, do którego ostatecznie nie doszło.

Działalność spiskowców wspierali księża diecezjalni oraz bernardyni z Karczówki. To tutaj, na Karczówce, ojcowie bernardyni odbierali przysięgę na wierność Rządowi Narodowemu. W klasztorze 9. bernardynów utworzyło punkt kontaktowy dla powstańców. Tędy docierali do Kielc kurierzy, leczono tutaj rannych i organizowano pomoc. To stąd do powstania poszedł bernardyn Antoni Majewski.

Za murem klasztoru wyrosła mogiła zbiorowa – chowano w niej prawdopodobnie zmarłych z ran, a leczonych w klasztorze, uczestników powstania. W wyniku represji carskich władz, klasztor w 1864 r. został skasowany, a zakonnicy przeniesieni do klasztoru bernardyńskiego w Wielkowoli.

Gdy zaborca opuścił Kielce, 23 stycznia 1916 r. pod klasztorem została odprawiona Msza św. polowa ku czci poległych mieszkańców z tłumnym udziałem kielczan – jej miejsce upamiętnił krzyż, zaś na mogile powstańców w 1930 r. postawiono pomnik, w 2003 r. odrestaurowany i rozbudowany.

W powstaniu styczniowym zginęło około 30 tysięcy Polaków, kolejne kilkadziesiąt tysięcy zostało wysłanych na Sybir. Kielecczyzna była miejscem ok. 250 walk i potyczek powstańców z wojskami rosyjskimi, m.in. pod Małogoszczem, Grochowiskami, na św. Krzyżu. Z samych Kielc ok. 336 mieszkańców poszło do powstania. Szacuje się, że w Kielcach można wskazać ponad sto obiektów, które związane są z ludźmi i wydarzeniami powstania styczniowego.

Uroczystości 155. rocznicy powstania styczniowego, z marszami pamięci szlakiem powstańców, pod krzyżami powstańczymi, z udziałem grup rekonstrukcyjnych, harcerzy, strzelców, żołnierzy – odbywały się w województwie świętokrzyskim od 19 do 21 stycznia. Miejsce obchodów rocznicowych to m.in. Szydłowiec, Wąchock, Michniów, Suchedniów, Bodzentyn.