Kielce: obchody 161. rocznicy wybuchu powstania styczniowego w klasztorze na Karczówce

Msza św. w klasztornym kościele św.  Karola Boromeusza na wzgórzu Karczówka, z udziałem uczestników marszów powstańczych i grup rekonstrukcyjnych oraz modlitwa i apel pamięci przy zbiorowej mogile powstańczej za klasztornym murem, złożyły się na obchody 161. rocznicy wybuchu powstania styczniowego.

Karczówka, której gospodarzami byli wówczas bernardyni, była bardzo ważnym miejscem na mapie powstania – chroniła powstańców, była ich punktem zbornym, miejscem kontaktu kurierów i leczenia oraz pochówku zmarłych.

Powstańcze dzieje Karczówki przypomniał w homilii ks. Stanisław Chabiński SAC.  Przypomniał „ciężkie jarzmo rosyjskiego zaborcy”, którego doświadczały Kielce i okolice w XIX wieku oraz historię powstania związaną z Karczówką, w tym zasługi dziewięciu bernardynów, którzy utworzyli punkt zborny kontaktowy dla powstańców.

– Z samych Kielc w pierwszym roku powstania przyłączyło się do niego 300 osób – mówił. – Wciąż żywa pamięć ludzka i wasza tak liczna dzisiaj obecność zaświadcza o pamięci – podkreślał.  – Imię „Polska” nas wszystkich określa, zobowiązuje, kosztuje. Czuwajcie nad naszym polskim dziedzictwem – dodał.

Po Mszy św. wierni, z grupami rekonstrukcyjnymi, sztandarami i formacjami wojskowymi, przeszli pod mogiłę powstańczą. Zbigniew Kowalski ze Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej 4. Pułku Piechoty Legionów, a zarazem członek „Partyi Kieleckiej” wyjaśniał, symbolikę strojów powstańczych, które można było podziwiać na rekonstruktorach.

– Przychodzę na te obchody rokrocznie. Jak byłam dzieckiem, zawsze przyprowadzał mnie tutaj tata i opowiadał, jak powstanie przebiegało na Karczówce. Chodziliśmy także pod powstańczy krzyż na Brusznię  – wspomina w rozmowie z KAI pani Agnieszka.

We Mszy św. wzięli udział uczestnicy dwóch rajdów pieszych – Marszy Szlakiem Pamięci, które wyruszyły spod bramy Kieleckiej Fabryki Pomp Białogon oraz ze skrzyżowania ulic Piekoszowskiej i Białogońskiej.

Organizatorami wydarzenia byli: pallotyni z Karczówki, Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach, Stowarzyszenie Ochrony i Tradycji Genius Loci „Karczówka” oraz Kielecki Szwadron 13 Pułku Ułanów Wileńskich.

Kielce i Kielecczyzna były ważnym miejscem walk powstańczych – stoczono tutaj 250 bitew i potyczek z wojskami rosyjskimi, m.in. pod Małogoszczem, Grochowiskami, Wąchockiem, na św. Krzyżu, k. Jędrzejowa, Pierzchnicy.

Powstanie styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 r., gdy Tymczasowy Rząd Narodowy opublikował manifest powstańczy. Upadło wiosną 1864 r.

Z inicjatywy gen. Mariana Langiewicza, jednego z przywódców powstania styczniowego, odpowiedzialnego m.in. za przygotowanie go w Kielcach, miejscem koncentracji kieleckich spiskowców – sprzysiężonych z Kielc, Dymin, Białogonu – stało się wzgórze Karczówka. Był tutaj punkt zborny przed uderzeniem na garnizon rosyjski stacjonujący w Kielcach, do którego ostatecznie nie doszło.

Działalność spiskowców wspierali księża diecezjalni oraz bernardyni z Karczówki, z ojcami: Sylwestrem Grzybowskim, Wiktorynem Sikorskim, Martynianem Maszewskim, Kolumbinem Tomaszewskim, Spirydonem Stangierskim.

Po upadku powstania w wyniku represji carskich władz, klasztor w 1864 r. został skasowany, a zakonnicy przeniesieni do klasztoru bernardyńskiego w Wielkowoli.