Uroczystości na Cmentarzu Piaski, gdzie UB potajemnie chowało zamordowanych żołnierzy, Msza św. celebrowana przez bp. Jana Piotrowskiego, znicze palone przez uczniów w różnych punktach miasta i wojewódzkie obchody pod Pomnikiem Armii Krajowej – tak w Kielcach wyglądały obchody Dnia Żołnierzy Wyklętych, który przypada 1 marca.

Uroczystość na Cmentarzu Piaski, pomimo silnych opadów deszczu ze śniegiem, zgromadziła wielu kielczan. Przy pomniku upamiętniającym zamordowanych żołnierzy zebrani odmówili modlitwę, zapalili znicze i złożyli kwiaty. – „Bardzo cieszy fakt, że pomimo złych warunków atmosferycznych, frekwencja na dzisiejszych uroczystościach jest bardzo duża. To wszystko świadczy o tym, że dla mieszkańców województwa świętokrzyskiego ten dzień jest bardzo ważny. Właśnie poprzez obecność, wspólną modlitwę, zapalone znicze pokazujemy, że pamiętamy i oddajemy cześć tym, którzy zginęli za nasz kraj” – podkreśliła Agata Wojtyszek, wojewoda świętokrzyski.

Znicze zapalono także przed tablicami upamiętniającymi miejsca represji i spoczynku żołnierzy Podziemia Niepodległościowego po II wojnie światowej. Kwiaty i świece pojawiły się przy murze straceń dawnego więzienia kieleckiego, czy przy tablicy w budynku dawnej siedziby Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego przy ul. Kapitulnej.

Główne uroczystości przed Pomnikiem Armii Krajowej poprzedziła Msza św. w bazylice katedralnej. Bp Jan Piotrowski wspominał odwagę i patriotyzm niezłomnych, cierpienia rodzin, z których oni pochodzili. Stwierdził, że choć chciano ich wymazać z pamięci, pozostali w naszych sercach. Zaapelował o dar modlitwy w ich intencji.

Natomiast w godzinach wieczornych pod Pomnikiem Armii Krajowej odczytano list prezydenta RP Andrzeja Dudy, przemawiała także m.in. wojewoda świętokrzyski Agata Wojtyszek. Zwróciła się do weteranów, dawnych żołnierzy podziemia. Dziękowała za to, że stanowią wzór dla młodego pokolenia.

Naczelnik kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej Dorota Koczwańska-Kalita mówiła o skali zbrojnego oporu przeciwko władzy komunistycznej po zakończeniu II wojny światowej. W oddziałach zbrojnych walczyło 200 tys. osób, w walkach zginęło przynajmniej 10 tysięcy. Na śmierć skazano 50 tys. osób, więzieniem, deportacjami i innymi represjami dotknięto półtora miliona mieszkańców Polski. Zaznaczyła, że jej świadomość na temat Żołnierzy Wyklętych wzrosła w czasach „Solidarności” i w okresie stanu wojennego. Wtedy zetknęła się z publikacjami, które ukazywały się poza cenzurą.

„Temat ten w okresie PRL należał do wyjątkowo pilnowanych przez cenzurę i w największym stopniu zmanipulowanych. Ta intensywna akcja propagandowa spełniła w dużej mierze oczekiwania komunistów, bowiem tak długo wmawiano Polakom, iż PRL jest kontynuacją niepodległego i suwerennego państwa polskiego, tak długo i konsekwentnie przedstawiając uczestników powojennego podziemia niepodległościowego w sposób skrajnie tendencyjny, iż część społeczeństwa w to uwierzyła, a część przyjmuje ciągle postawę niejednoznaczną” – powiedziała w rozmowie z KAI Dorota Koczwańska-Kalita.

Uczestnicy obchodów obejrzeli także na telebimie pokaz wideoklipu do utworu o „Ince” pt. „Jedna chwila” w wykonaniu Kasi Malejonek oraz krótki film o przeprowadzanych ekshumacjach w kwaterze Ł.

Współorganizatorami obchodów byli: Marszałek Województwa Świętokrzyskiego, Prezydent Miasta Kielce, Centrum Przygotowań do Misji Zagranicznych, Ośrodek Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej, Wojewódzki Dom Kultury, Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego, Kielecki Ochotniczy Szwadron Kawalerii oraz III LO z Oddziałami Integracyjnymi im. C.K. Norwida.

Inicjatywę ustawodawczą dotyczącą uchwalenia nowego święta podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Rok później Sejm przyjął ustawę ustanawiającą 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy „Wyklętych”.

W Kielcach i wielu miastach regionu trwają imprezy historyczne, sportowe i patriotyczne upamiętniające Żołnierzy Wyklętych, którzy walczyli z komunistyczną okupacją. W Kielcach w Wojewódzkim Domu kultury odbywa się dzisiaj wernisaż wystawy fotograficznej „Milcząc, wołają” poświęconej pracom ekshumacyjnym prowadzonym na warszawskich Powązkach, w kwaterze na Łączce.

Do Kielc przyjechali autorzy zdjęć – Piotr Życieński i Jolanta Czarska. Zwiedzający, którzy chcą obejrzeć fotografie, przechodzą przez drzwi inspirowane tymi z więzienia mokotowskiego. Wernisaż uzupełnia
pokaz filmu w reżyserii Ryszarda Bugajskiego „Śmierć rotmistrza Pileckiego”.

Z kolei wczoraj 28 lutego blisko 1000 osób uczestniczyło w Parku Miejskim w wydarzeniu sportowo – patriotycznym pn. "Tropem Wilczym. Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych".

Uczestnikom nie przeszkodził deszcz. Biegli w dwóch grupach. Pierwsza – przeszło stuosobowa, miała do pokonania 1963 metry – dystans ten odnosi się do daty śmierci ostatniego Żołnierza Wyklętego – Józefa Franczaka ps. Lalek. Trasa krótszego biegu poprowadzona została alejkami Parku. Na metę przed Ośrodkiem Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej jako pierwszy dotarł Szymon Szymański, a w grupie pań – Klaudia Kotańska.

Bieg na drugim, znacznie dłuższym, dystansie zgromadził przeszło 900 osób. Mieli do pokonania 10 kilometrów. Trasa została poprowadzona ulicami miasta. Na metę, wśród panów, pierwszy dotarł Sylwester Lepiarz, a spośród kobiet – Sabina Jarząbek.

Według dokumentów przygotowanych jeszcze przez funkcjonariuszy SB, aresztowania w latach 1945-56 objęły ponad 20 tysięcy osób. Najbardziej znaną akcją podziemia niepodległościowego na Kielecczyźnie było rozbicie więzienia przez oddział pod dowództwem Antoniego Hedy "Szarego".

Inicjatywę ustawodawczą dotyczącą uchwalenia nowego święta podjął w 2010 roku prezydent Lech Kaczyński. Rok później Sejm przyjął ustawę ustanawiającą 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy "Wyklętych".
W Kielcach jutro zaplanowana jest Msza św. w bazylice katedralnej w intencji Wyklętych oraz wojewódzkie obchody, które odbędą się pod Pomnikiem Armii Krajowej.

Otwarcie wystaw IPN „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. W Służbie Niepodległej” i „Ostatni leśni”, modlitwa kielczan w intencji Żołnierzy Wyklętych, uroczystości pod pomnikiem Armii Krajowej oraz pokaz filmu „Generał Nil” – tak w Kielcach wyglądały obchody Dnia Żołnierzy Wyklętych.

W Wojewódzkim Domu Kultury zaprezentowano dwie wystawy tematyczne: „Ostatni leśni” oraz „Zrzeszenie Wolność i Niezawisłość. W służbie Niepodległej”, które obejrzała m.in. młodzież szkolna. Naczelnik Kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej Leszek Bukowski podkreślił, że Żołnierze Wyklęci, to żołnierze podziemia antykomunistycznego w latach 1944-1956 – czyli naturalna kontynuacja Armii Krajowej. Narodowy Dzień Pamięci żołnierzy Wyklętych został ustanowiony 1 marca, ponieważ tego dnia w 1951 r. w mokotowskim więzieniu stracono czwarty Zarząd Główny organizacji Wolność i Niezawisłość z komendantem, pułkownikiem Łukaszem Cieplińskim.

Uroczystości główne pod pomnikiem Armii Krajowej rozpoczęło odczytanie uchwały sejmowej z 3 lutego 2011 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”.

Dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki z Kieleckiej Delegatury IPN przedstawił rys historyczny nt. Żołnierzy Wyklętych. Na telebimach zaprezentowano fragmenty filmów, pokazujących losy niektórych z nich. Aktor Lech Sulimierski odczytał gryps żołnierza wyklętego – por. Franciszka Jaskulskiego ps. „Zagończyk” z aresztu śledczego WUBP w Kielcach (z grudnia 1946 r.). Został także przeczytany wyrok śmierci dla por. Jaskulskiego wydany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Kielcach, zatwierdzony przez Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie.

Modlitwę za zmarłych – ofiary prześladowań reżimu – poprowadził ks. płk Adam Prus, proboszcz parafii garnizonowej w Kielcach.

Złożono wiązanki kwiatów, zapalono znicze. W obchodach uczestniczyli przedstawiciele władz wojewódzkich z wojewodą Bożentyną Pałką–Korubą i marszałkiem Adamem Jarubasem oraz wicemarszałkiem Grzegorzem Świerczem, miejskich z prezydentem Wojciechem Lubawskim oraz środowiska kombatanckie.

O godz. 22 w Wojewódzkim Domu Kultury – odbędzie się bezpłatna projekcja filmu „Generał Nil”.

Projekt ustawy o ogłoszeniu 1 marca świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych – zgłosił w ubiegłym roku tragicznie zmarły prezydent Lech Kaczyński. Sejm przyjął ustawę 3 lutego tego roku.