Kielce: obchody Narodowego Dnia Żołnierzy Wyklętych

Biegi Pamięci, Msza św. w bazylice, nowa tablica dedykowana Wyklętym, modlitwa na cmentarzach, rekonstrukcje historyczne, koncert zespołu De Press, wystawy, okolicznościowe spotkania m.in. z historykami – tak w Kielcach odbywają się obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Uroczystości rozpoczęły się w godzinach dopołudniowych na Cmentarzu Piaski. Przy pomniku Żołnierzy Wyklętych oraz na Kieleckiej Łączce odmówiono modlitwę, a dramatyczną historię Wyklętych, w świetle najnowszych danych, przypomniał Leszek Bukowski – naczelnik kieleckiej Delegatury Instytutu pamięci Narodowej. W uroczystości licznie uczestniczyli kielczanie, w tym delegacje wielu szkół.
W bazylice kieleckiej w intencji Żołnierzy Wyklętych odprawiona została Msza św. Przewodniczył jej i homilię wygłosił ks. Krzysztof Dziurzyński. Zastanawiał się w niej m.in., czy współczesne pokolenie umiałoby złożyć ofiarę z życia dla Ojczyzny, czy potrafiłoby naśladować postawy Wyklętych. Została także odczytana modlitwa jednego z Wyklętych, w której przebacza on swoim oprawcom.

Po Mszy św., na ścianie dawnego więzienia kieleckiego przy ul. Zamkowej została odsłonięta i poświęcona tablica pamiątkowa, poświęcona pamięci zamordowanych w kieleckim więzieniu przez SB braci i szwagra generała Antoniego Hedy „Szarego”: Stanisława Chedy, Jana Chedy [są dwie wersje tego nazwiska, przyp. A.D.] i Stanisława Kiełbasy. Inicjatorami ufundowania tablicy są Jerzy Zawadzki i rodzina generała Hedy. Tablica dzięki przychylności rektora Politechniki Świętokrzyskiej prof. dr. hab. Stanisława Adamczaka została wykonana unikatową technologią w Centrum Laserowych Technologii Metali Politechniki Świętokrzyskiej.
Tablicę odsłoniła córka generała Hedy, w uroczystości wzięli udział m.in. Beata Oczkowicz – wiceminister obrony narodowej i Krzysztof Słoń – poseł PiS, a całość prowadził Jerzy Zawadzki.
Poza oficjalną częścią obchodów odbywa się szereg wydarzeń towarzyszących.
Odbyły się biegi pn. „Tropem Wilczym”. Bieg Pamięci Żołnierzy Wyklętych”, na dwóch dystansach, m.in. na trasie 1963 metrów – jest to nawiązanie do daty śmierci ostatniego z Wyklętych oraz do miejsc pamięci narodowej.

O godz. 18 po części oficjalnej na dziedzińcu Wzgórza Zamkowego dla kielczan wystąpi zespół De Press. Grupa zagra utwory z płyty „Myśmy rebelianci”, którą w 2009 r. wydało Muzeum Powstania Warszawskiego. Zaprezentowane zostaną w nowych aranżacjach pieśni niepodległościowe polskiego podziemia z lat 1944-1953. Wstęp na koncert, który odbędzie się na Wzgórzu Zamkowym jest nieodpłatny.
Obchody będą kontynuowane w poniedziałek 2 marca.

W Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej zaplanowano spotkanie „Bohaterom pamięć”. Wezmą w nim udział świętokrzyscy uczniowie. Zostanie rozstrzygnięty konkurs „ Żołnierze wyklęci. Zapomnianym bohaterom naszego regionu”. Przygotowywana jest także pokonkursowa wystawa prac.
Z prelekcją wystąpi dr Marek Jedynak z kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Będzie ona dotyczyła Aleksandra Życińskiego ps. „Wilczur” – żołnierza Armii Krajowej i Brygady Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych. Z kolei sylwetkę Józefy Życińskiej ps. „Zośka” przybliży Ewa Kolus. Na zakończenie spotkania ponownie zagra zespół De Press.
Organizatorami uroczystości są: Urząd Miasta Kielce wraz z grupą KieleckiBiegacz.pl oraz Fundacją Wolność i Demokracja, Wzgórze Zamkowe, Instytut Pamięci Narodowej oraz Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego
Uroczystości związane z Narodowym Dniem Żołnierzy Wyklętych planowane są także w innym miastach regionu. W Chmielniku z uczniami szkół spotka się 4 marca (środa) dr Ryszard Śmietanka–Kruszelnicki z kieleckiej Delegatury IPN. Spotkaniu, dyskusji i projekcji filmu będzie towarzyszyła wystawa wypożyczona z Ośrodka Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej.

Projekt ustawy o ogłoszeniu 1 marca świętem państwowym – Narodowym Dniem Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" – zgłosił w 2010 r. prezydent Lech Kaczyński.

Mianem Żołnierzy Wyklętych określa się żołnierzy podziemia antykomunistycznego w latach 1944-1956. 1 marca 1951 r. w mokotowskim więzieniu stracono Zarząd Główny organizacji Wolność i Niezawisłość z komendantem, pułkownikiem Łukaszem Cieplińskim.