Kielce: zakończyło się trzydniowe wydarzenie „Cymes w Kielcach”

„Cymes w Kielcach. Śladami kultury Żydowskiej” to wydarzenie propagujące tradycję, kulturę i historię dawnych kielczan wyznania mojżeszowego, które trwało od 6 do 8 lipca, z udziałem ziomkostwa w Izraelu. Organizatorem była Fundacja „Pojednanie”.

Jak tłumaczy Edward Śwież, prezes fundacji, chodzi o odnawianie kontaktów, zasypywanie mostów, wzajemne zrozumienie oraz zmianę wizerunku Kielc; organizatorzy chcieliby, aby potomkowie dawnych kielczan poczuli się tutaj dobrze, aby wracali bez obaw i z radością.

Trzydniowe wydarzenie rozpoczął Wieczór Szabatowy w piątek, w Muzeum Dialogu Kultur w Kielcach, z udziałem potomków Żydów kieleckich. Były wspomnienia i opowieści członków fundacji o „zasypywaniu mostów” i odnawianiu kontaktów po latach. Głos zabrał m.in. Yakov Kotlicky.

Oprawę muzyczną, w tym pieśni szabatowych stworzył kielecki chór Antidotum. Były chałki, mace, cymes, przygotowane m.in. przez środowiska pielęgnujące kulturę żydowską w Bodzentynie i Chmielniku.

W sobotę 7 lipca odbył się spacer ulicami Kielc, historycznie związanymi ze społecznością żydowską. Wśród uczestników byli mieszkańcy Izraela i Niemiec. Wyruszyli z okolic dworca kolejowego w kierunku centrum miasta. Grupę po Kielcach oprowadzała Kamila Wojda z fundacji „Pojednanie”. Uczestnicy odwiedzili kilka miejsc związanych z obecnością Żydów w Kielcach. Okolice dworca były zasiedlane przez Żydów, jako dające początek rozwojowi gospodarczemu Kielc. „Odkrywano” willę Brunera, właściciela fabryki mebli, następnie były Planty 7, gdzie rozegrał się pogrom Żydów w 1946 r. oraz chwila zadumy przy pomniku Menora i budynku dawnej synagogi. Spacer zakończyła wizyta na cmentarzu żydowskim na Pakoszu.

Ponadto odbyły się warsztaty poszukiwania rodzinnych korzeni wraz z wystawą starych dokumentów zorganizowane przez Archiwum Państwowe w Kielcach oraz warsztaty i pokazy tańca żydowskiego.

Niedziela upłynęła pod znakiem Marszu Pamięci, który przeszedł z ul. Planty 7 kielecką Starówką do płyty Rynku oraz festynu w klimacie kultury żydowskiej. Uczestniczyli w nim m.in. Jehuda Glik z izraelskiego Knesetu, rodzina Roffman, Sara Goldnauer, Nawid Barenholtz – Adar, Iga i Even Zeed. – Przyjechaliśmy z Jerozolimy, z miasta pokoju, gdzie wszystkie narody gromadzą się tam, jako część Bożego planu. Szalom oznacza pokój, różnorodność oraz to, że wszyscy jesteśmy gotowi być razem – mówił Jehuda Glik.

Następnie na kieleckim rynku odbywały się koncerty muzyki klezmerskiej, w wykonaniu zespołów Wieczernik i Chmielnikers, pokazy taneczne, występy solistów z Chmielnickiego Studia Piosenki i prezentacje kulinarne, artystyczne, edukacyjne, głównie w wykonaniu Ośrodka Edukacyjno – Muzealnego Świętokrzyski Sztetl w Chmielniku.

Popularnością cieszyła się degustacja kuchni żydowskiej. Potrawy przygotowali wolontariusze Świętokrzyskiego Sztetla.

Honorowym patronatem wydarzenie objęli marszałek województwa świętokrzyskiego – Adam Jarubas oraz prezydent Kielc Wojciech Lubawski.

„Cymes w Kielcach” odbył się po raz pierwszy.