Kielczanie uczcili 80 rocznicę wybuchu II wojny światowej

Modlitwa w miejscach pamięci oraz wydarzenia edukacyjne i kulturalne, zainicjowały kieleckie obchody 80. rocznicy II wojny światowej.

Uroczystości rozpoczęły się złożeniem kwiatów przy murze Cmentarza Nowego przy ul. Spokojnej. Znajduje się tam tablica upamiętniająca ofiary bombardowania kieleckiego dworca w pierwszych dniach września.

1 września na Kielce spadły pierwsze niemieckie bomby. Na eskalację emocji wśród kielczan wpływał fakt przedostawania się na teren miasta uchodźców cywilnych i wojskowych z innych terenów Polski.

4 i 5 września trwało intensywne bombardowanie Kielc. Poważnie ucierpiała miejska infrastruktura – przestały działać telefony, sieć wodociągowa oraz elektryczna. Ładunki wybuchowe eksplodowały w różnych częściach miasta, np. w pobliżu dworca kolejowego. Mieszkańcy uciekali do piwnic i prowizorycznych schronów. Podczas zrzucania bomb na kielecki dworzec miało zginąć i ucierpieć około 80 osób. Wieczorem, 5 września Niemcy wkroczyli do Kielc, które były już wtedy opustoszałe. Rozstrzelano grupę cywilów, ukrywających się w piwnicach w dzielnicy Cegielnia. Kolejne osoby okupant zamordował w okolicach Malikowa, 6 września w centrum miasta dokonano egzekucji następnych 7 osób, wśród nich uczniów kieleckich liceów oraz harcerzy.

W Kielcach uruchomione zostały przejściowe obozy jenieckie, w tym przy ul. Zamkowej, gdzie natychmiast realizowano plany terroru wobec ludności cywilnej. 10 września w Kielcach zjawił się Adolf Hitler, który w dawnym Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach spotkał się z miejscowym sztabem dowódczym i z żołnierzami. Towarzyszył mu m.in. Heinrich Himmler, jeden z największych zbrodniarzy w historii oraz twórca planu eksterminacji ludności żydowskiej.

Dzisiaj w Kielcach spotkano się także przy Kwaterze Ofiar Września 1939 roku na Cmentarzu Wojsk Polskich przy ul. Ściegiennego. Zawyły syreny alarmowe.

Anna Krupka, wiceminister sportu i turystyki zaapelowała o pamięć. – Powinniśmy pamiętać, że naszym zobowiązaniem jest wygrana w innej wojnie, którą prowadzimy, a która jest pokłosiem II wojny światowej. Jest to wojna o pamięć i podkreślanie, kto był oprawcą, a kto ofiarą - powiedziała.

Z kolei wiceprezydent Kielc Marcin Różycki podkreślił, jak ważne jest przekazywanie historii i tradycji obchodów młodszym pokoleniom. Dodał, że należy korzystać z tego, że mamy jeszcze świadków wojennych wydarzeń, od których można uczyć się historii.

W Wojewódzkim Domu Kultury odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy upamiętniającej udział osiemdziesięciu żołnierzy 2 Dywizji Piechoty Legionów WP z Kielc w obronie Westerplatte we wrześniu 1939 roku. Wydarzenie zorganizował Zarząd Stowarzyszenia „Pamięć i Tradycja” im. J. Piłsudskiego w Kielcach. Pamiątkowa tablica znalazła się na frontowej elewacji budynku dawnego Domu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego im. Marszałka J. Piłsudskiego, obecnego Wojewódzkiego Domu Kultury w Kielcach.

W asyście władz miasta, rządu i przedstawicieli parlamentu odsłonili ją potomkowie czterech Westerplatczyków. Odczytano też 79 nazwisk żołnierzy, które dotąd udało się ustalić. Trwają analizy, które mają potwierdzić tożsamość osiemdziesiątego z nich.

Naczelnik kieleckiej delegatury IPN w Kielcach Dorota Koczwańska-Kalita zauważyła: – Na Westerplatte, które jest symbolem naszej waleczności, obrony honoru i poświęcenia żołnierza byli kielczanie. Ich upamiętnienie powinno być dziś dla kielczan powodem do dumy.

Kielczanie wśród wystaw mogli np. obejrzeć ekspozycję dotyczącą germanizacji polskich dzieci przez Niemców, która znajduje się w „Przystanku Historia” kieleckiej Delegatury IPN.

Według różnych szacunków na Kielecczyźnie w latach 1939–1945 Niemcy (i podporządkowane im oddziały innych narodowości) zamordowali 112997 osób, aresztowano czasowo 83328 osób, do obozów koncentracyjnych trafiło 70276 osób, a na przymusowe roboty wywieziono do III Rzeszy 215382 osoby. Masowych egzekucji (powyżej 10 osób) Niemcy przeprowadzili 221, mordując przy tym 4300 osób.

Natomiast wojewódzkie obchody 80. rocznicy wybuchu II wojny światowej odbyły się w tym roku w Skarżysku-Kamiennej – to już diecezja radomska.