Kielczanie upamiętnili ofiary pierwszej wywózki na Syberię

Dokładnie w 82. rocznicę pierwszej deportacji na Syberię rodziny ofiar, kombatanci i oficjalne delegacje spotkali się przy Pomniku Zesłańców na Cmentarzu Starym, aby wspominać ofiary. Została także otwarta wystawa malarstwa Sybiraka – Ottona Grynkiewicza.

Leszek Bukowski z kieleckiej delegatury IPN podkreślił, że odbyły się cztery zsyłki. – Wywózka dokonana 10 lutego 1940 r. przez służby sowieckie z ziem Rzeczpospolitej Polskiej, zajętych przez Sowietów we wrześniu 1939 roku, była pierwsza, ale nie ostatnia – mówił.

Przypomniał, że cztery główne deportacje objęły te osoby, które były częścią polskiej inteligencji Kresów Wschodnich. Według danych sowieckich deportowano około 320 tys. osób. Zdaniem polskich badaczy tematu, ta liczba jest wyraźnie zaniżona. – Mogło to być nawet około 1 mln polskich obywateli, którzy wywiezieni do Kazachstanu, na tak zwaną nieludzką ziemię, w większości nie wrócili do Polski – zauważył historyk.

Rodzina Piotra Wawrzyka, wiceministra spraw zagranicznych, była wśród deportowanych, część z nich ma swoje tablice na kieleckim cmentarzu.

– To była nieludzka ziemia i warunki były naprawdę nieludzkie: w zimnie, w błocie. Mieszało się w zasadzie w ziemi, bo trzeba było wykopać jamę w ziemi i na tej podstawie potem coś samemu stworzyć, żeby była osłona od wiatru, śniegu. Głód, brud, wszy, robactwo – tak Piotr Wawrzyk nawiązywał do wspomnień dziadków.

Zarówno wiceminister Piotr Wawrzyk, jak i senator Krzysztof Słoń oraz wojewoda Zbigniew Koniusz, dostrzegli analogię wydarzeń sprzed 82 lat do obecnej sytuacji i agresywnych zachowań Rosji wobec Polski.

Grozę zesłania ukazują obrazy malarza z Sędziszowa Ottona Grynkiewicza, który na Syberii znalazł się z mamą i bratem. W 1941 roku zesłano ich do Kraju Narymskiego i tam przez pięć lat przebywali w bardzo ciężkich warunkach. Późniejszy artysta miał wówczas 11 lat, ciężko pracował przy wyrębie lasu.

W 82. rocznicę zsyłki na Sybir wystawa jego pełnych emocji i ekspresji prac została otwarta w Ośrodku Myśli Patriotycznej i Obywatelskiej. Obrazy pochodzą z kolekcji Muzeum Historii Kielc.