Kieleckie obchody 161. rocznicy wybuchu powstania styczniowego

Kielczanie w niedzielę 21 stycznia uczczą 161. rocznicę powstania styczniowego, zarówno w klasztorze na Karczówce, gdzie był punkt zborny powstańców, jak i w niedalekim Białogonie, gdzie przed rokiem zbudowano pomnik powstańców.

Z tej okazji 21 stycznia w Kielcach-Białogonie odbędą się uroczystości organizowane przez Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznych „JODŁA”.

Jak można przeczytać na stronie internetowej kuratorium oświaty w Kielcach, inicjatywa ta „wpisuje się w cele wychowawcze szkół i placówek oświatowych poprzez promocję postaw patriotycznych wśród dzieci i młodzieży oraz inspirację młodego pokolenia do poszerzania wiedzy historycznej i społecznej”.

Uroczystości rozpoczną się o godz. 16.00 Eucharystią w intencji bohaterów powstania styczniowego w kościele pw. Przemienienia Pańskiego. O 17.00 nastąpi zgrupowanie uczestników na ulicy przy kościele i przemarsz z pochodniami i flagami. Następnie o 17.30 rozpocznie się uroczystość przy pomniku. Po odśpiewaniu hymnu państwowego, zebrani wysłuchają rysu historycznego powstania styczniowego, wspomnienia bohaterów, ze specjalną wersją apelu pamięci. Będzie salwa honorowa, złożenie kwiatów i zniczy.

W trakcie zeszłorocznych uroczystości w 2023 r. odsłonięto pomnik upamiętniający powstańców styczniowych. Znajduje się on na parkingu przy drewnianym kościele – pierwotnej świątyni Przemienienia Pańskiego na Białogonie.

Tradycją Kielc są obchody w klasztorze na Karczówce, które rozpocznie Msza św. o 12.00 w klasztornym kościele św. Karola Boromeusza na Karczówce. O 13.00 przewidziano modlitwę i spotkanie pod pomnikiem powstańców, pochowanych obok kościoła. Te uroczystości odbędą się przy udziale uczestników dwóch rajdów pieszych – Marszy Szlakiem Pamięci, które wyruszą o godz. 9.00 spod bramy Kieleckiej Fabryki Pomp Białogon oraz ze skrzyżowania ulic Piekoszowskiej i Białogońskiej. Na wydarzenia zapraszają: pallotyni z Karczówki, Stowarzyszenie Ochrony Dziedzictwa Narodowego w Kielcach, Stowarzyszenie Ochrony i Tradycji Genius Loci „Karczówka” oraz Kielecki Szwadron 13 Pułku Ułanów Wileńskich.

Kielce i Kielecczyzna były ważnym miejscem walk powstańczych – stoczono tutaj 250 bitew i potyczek z wojskami rosyjskimi, m.in. pod Małogoszczem, Grochowiskami, Wąchockiem, na św. Krzyżu, k. Jędrzejowa, Pierzchnicy.

Powstanie styczniowe wybuchło 22 stycznia 1863 r., gdy Tymczasowy Rząd Narodowy opublikował manifest powstańczy. Upadło wiosną 1864 r.

Z inicjatywy gen. Mariana Langiewicza, jednego z przywódców powstania styczniowego, odpowiedzialnego m.in. za przygotowanie go w Kielcach, miejscem koncentracji kieleckich spiskowców – sprzysiężonych z Kielc, Dymin, Białogonu – stało się wzgórze Karczówka. Był tutaj punkt zborny przed uderzeniem na garnizon rosyjski stacjonujący w Kielcach, do którego ostatecznie nie doszło.

Działalność spiskowców wspierali księża diecezjalni oraz bernardyni z Karczówki, z ojcami: Sylwestrem Grzybowskim, Wiktorynem Sikorskim, Martynianem Maszewskim, Kolumbinem Tomaszewskim, Spirydonem Stangierskim.

Po upadku powstania w wyniku represji carskich władz, klasztor w 1864 r. został skasowany, a zakonnicy przeniesieni do klasztoru bernardyńskiego w Wielkowoli.

Uroczyste obchody wybuchu powstania oraz egzekucji powstańców na Karczówce stawały się wielkimi manifestacjami patriotycznymi już w II Rzeczypospolitej. Są wciąż pieczołowicie pielęgnowanym elementem tradycji Kielc.

W powstaniu zginęło około 30 tys. Polaków, kolejne kilkadziesiąt tysięcy zostało wysłanych na Sybir.