Kierunek Madryt

16 sierpnia w Madrycie rozpocznie się 26. Światowy Dzień Młodzieży (ŚDM), którego hasłem będą słowa „Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze”.

Do stolicy Hiszpanii na spotkanie z Benedyktem XVI przyjechać może nawet milion młodych z całego świata, którzy w ten sposób będą chcieli dać wyraz swojej wierze. Czeka na nich bogaty program obchodów, przygotowywany od miesięcy w oparciu o najnowocześniejsze technologie. Polaków będzie prawdopodobnie mniej niż oczekiwano, bo ok. 12 tys., jednak nie oznacza to, że nie zaznaczymy w Hiszpanii swojej obecności.

Od oazy do ŚDM

Źródeł powstania ŚDM upatruje się zwykle w dwóch wydarzeniach mających miejsce za pontyfikatu Jana Pawła II. Pierwsze to międzynarodowe spotkanie młodych z racji Roku Odkupienia w Rzymie w Niedzielę Palmową 1984 r. Na spotkanie z papieżem przyjechało ponad 300 tys. młodych ludzi z całego świata. Wtedy też Jan Paweł II wręczył im Krzyż Roku Świętego, który dziś wędruje po świecie jako Krzyż ŚDM. Jednocześnie zbliżał się rok 1985, ogłoszony przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Młodzieży. Papież ponownie zaprosił młodych do Rzymu na Niedzielę Palmową 31 marca 1985 r. jednocześnie publikując specjalny „List do młodych całego świata”, w którym zachęcał do odkrywania własnego powołania życiowego oraz poszukiwania trwałych wartości mimo problemów młodzieńczego wieku.

Te dwa rzymskie spotkania, w roku 1984 i 1985, legły u podstaw decyzji Jana Pawła II o zorganizowaniu corocznego święta młodych, które wpisane byłyby do kalendarza wydarzeń kościelnych. Papież poinformował o tym kardynałów i pracowników Kurii Rzymskiej 20 grudnia 1985 r. ŚDM odbywać miał się regularnie w każdą Niedzielę Palmową w wymiarze lokalnym (diecezjalnym) – co miało miejsce już w roku 1986 – a co dwa, a następnie co trzy lata, jako wydarzenie o charakterze międzynarodowym, w wybranym mieście świata.

ŚDM sięga jednak swymi korzeniami także wcześniejszych doświadczeń kard. Karola Wojtyły. Jan Paweł II w książce „Wstańcie, chodźmy!” wspomina o swoich związkach z Ruchem Światło-Życie podkreślając, że w okresie wakacyjnym bywał na oazach, rozmawiał z młodymi ludźmi, śpiewał z nimi piosenki. „Nierzadko celebrowałem Msze św., często pod gołym niebem. Oceniam bardzo pozytywnie to wielkie doświadczenie. Przyniosłem je ze sobą do Rzymu. Tu także szukałem jakiegoś jego spożytkowania, stwarzając okazje do spotkań z młodymi. Światowe Dni Młodzieży wyrastają poniekąd z tamtego doświadczenia” – przyznał Ojciec Święty. Zdaniem kard. Stanisława Ryłko, przewodniczącego Papieskiej Rady ds. Świeckich, która ze strony Stolicy Apostolskiej jest głównym organizatorem ŚDM, inicjatywa zorganizowania spotkania młodych z papieżem była jedną z opatrznościowych decyzji Jana Pawła II. W jego opinii w ten sposób papież Polak „otworzył nowy rozdział dialogu Kościoła z młodym pokoleniem”.

W swej 26-letniej historii ŚDM odbywał się już m.in. w Buenos Aires w Argentynie (1987), w Częstochowie w Polsce (1991), w Denver w USA (1993) czy w Manili na Filipinach (1995), gdzie zgromadził jak dotąd największa liczbę uczestników. Szacuje się bowiem, że we Mszy św. sprawowanej przez Jana Pawła II na zakończenie spotkania wzięło udział ok. 4 mln osób.

Tegoroczny ŚDM po raz drugi odbędzie się w Hiszpanii. Poprzedni miał miejsce w Santiago de Compostela w 1989 r. Tam też spotkanie ukształtowało się w obecnie znanej formie: trzy dni katechez, sobotnie czuwanie modlitewne i niedzielna Msza św. W kolejnych latach do ustalonego porządku dodawano jedynie nowe elementy. W Denver była to Droga Krzyżowa; w Paryżu w 1997 r. Festiwal Młodych, czyli towarzyszący spotkaniu program kulturalny, oraz „dni w diecezjach”; w 2000 r. w Rzymie – strefa pojednania, a więc specjalne miejsce, gdzie kapłani udzielali sakramentu pokuty; w 2002 r. w Toronto – targi powołaniowe, a w 2005 r. w Kolonii – adoracja eucharystyczna na wieczornym czuwaniu modlitewnym z papieżem. Przy okazji spotkania w Paryżu zaczęto mówić nie o Dniu ale Dniach Młodzieży, co wynikało z jednej strony ze specyfiki języka francuskiego, z drugiej zaś z wydłużenia obchodów przez wspomniane już „dni w diecezjach”, a więc kilkudniowy pobyt młodych ludzi w różnych częściach kraju, który służyć ma poznaniu lokalnego Kościoła. W oficjalnych dokumentach Stolicy Apostolskiej pojawia się jednak jedynie nazwa „Światowy Dzień Młodzieży”, zarówno w odniesieniu do wymiaru diecezjalnego jak międzynarodowego.

Kliknij „lubię to”

Przygotowania do tegorocznego spotkania rozpoczęły się właściwie już w 2008 r., gdy na zakończenie Mszy św. na hipodromie Randwick w Sydney w Australii Benedykt XVI ogłosił, iż ŚDM w 2011 r. odbędzie się w Madrycie. Hiszpański Komitet Organizacyjny w sposób dotąd niespotykany postawił na promocję tego wydarzenia w internecie, a szczególnie na portalach społecznościowych. Po raz pierwszy w historii ŚDM oficjalna strona internetowa komitetu organizacyjnego (www.madrid11.com) dostępna jest także w języku polskim. Polska wersja językowa jest jedną z dziesięciu. Oprócz tego przygotowano wersje m.in.: hiszpańską, angielską, francuską a nawet rosyjską czy koreańsku. Na takich portalach jak Facebook, Twitter, Tuenti, Flickr czy YouTube można na bieżąco śledzić informacje z przygotowań do ŚDM, a także poznać rówieśników, którzy przybędą do Madrytu jako pielgrzymi. Specjalne zakładki na tych portalach administrowane są przez wolontariuszy w ponad 20 językach i służą pomocą w szybkim odnalezieniu materiałów promocyjnych związanych z sierpniowym spotkaniem młodych. Poprzez specjalne aplikacje będzie można również oglądać na żywo główne wydarzenia w ramach ŚDM. Celem organizatorów jest osiągniecie liczby miliona fanów na portalach społecznościowych. Obecnie jest ich już ponad 320 tys. z 82 państw. W internecie również organizowane były konkursy związane z ŚDM. Można było zdobyć darmowe pakiety pielgrzyma, zaproponować piosenkę, która będzie wykonana podczas spotkania czy przesłać film na konkurs towarzyszący przygotowaniom do ŚDM w Madrycie. O ogromnej popularności tej formy dotarcia do młodego użytkownika sieci świadczy fakt, iż już ponad milion razy internauci wyświetlili filmy z kanału ŚDM na YouTube.

Polacy w środku stawki

1 lipca 2010 r. rozpoczęła się – dostępna jedynie w formie elektronicznej – rejestracja uczestników madryckiego spotkania. W ciągu roku zapisało się ponad 420 tys. osób. Najliczniej reprezentowani będą Włosi (ponad 86 tys. zarejestrowanych osób), Hiszpanie (ponad 82 tys.), Francuzi (prawie 50 tys.), Amerykanie (ponad 26 tys.), Niemcy (ponad 15 tys.), Brazylijczycy (prawie 13,5 tys.), Polacy (12,5 tys.), Portugalczycy (prawie 12 tys.), Meksykanie (prawie 8 tys.) oraz Argentyńczycy (prawie 6,5 tys.).

Gdy chodzi o polskie grupy liczba zarejestrowanych uczestników zawiera również ponad 1,1 tys. wolontariuszy, którzy posługiwać będą w Madrycie. W sumie swoim rówieśnikom pomagać będzie ok. 30 tys. osób z całego świata. Zajmować się będą m.in. odbiorem pielgrzymów z dworców i lotniska, pomocą w znalezieniu zakwaterowania, udzielaniem wszelkich, niezbędnych informacji dotyczących spotkań i pobytu w mieście. Do ich obowiązków należeć będzie też współpraca z centrum prasowym, tłumaczenie tekstów, a także logistyka, pilnowanie porządku, kierowanie ruchem, wydawanie posiłków, sprzątanie, posługa podczas Mszy świętych, pomoc służbom specjalnym oraz koordynacja różnych zadań. Wolontariusze będą również obsługiwać stanowiska internetowe, dzięki którym pielgrzymi będą mogli łatwiej znaleźć miejsca katechez w swoim języku czy któreś z towarzyszących spotkaniu wydarzeń kulturalnych. Polscy wolontariusze stanowią najliczniejszą grupę narodowościową, po Hiszpanach, która pracować będzie przy organizacji madryckiego spotkania.

Warto dodać, że Krajowe Biuro Organizacyjne ŚDM przeprowadziło na terenie całej Polski specjalne kwalifikacje wolontariuszy, którzy musieli się wykazać nie tylko znajomością języków obcych, w tym przede wszystkim hiszpańskiego, ale także zaangażowaniem społecznym, np. w ruchy kościelne. Taki sposób postępowania został bardzo wysoko oceniony przez Hiszpański Komitet Organizacyjny.

Niestety poważnie rozczarowała liczba polskich uczestników. Spodziewano się, że będzie ona od 3-5 razy wyższa. W opinii ks. Grzegorza Suchodolskiego, dyrektora Krajowego Biura Organizacyjnego ŚDM nie bez znaczenia jest czynnik ekonomiczny, bowiem wielu młodych nie mogło sobie pozwolić na wyjazd do Hiszpanii. „Drugim czynnikiem jest uśpienie duszpasterstwa młodzieży w wielu parafiach” – uznał ks. Suchodolski. Dopiero teraz do wielu duszpasterzy dotarło, że w sierpniu będzie odbywał się Światowy Dzień Młodzieży. „Nie umiemy sobie zaprogramować pewnej drogi na wydarzenia Kościoła powszechnego. Wydaje się nam, że jesteśmy Kościołem samowystarczalnym i nic innego nie jest nam potrzebne” – stwierdził duchowny.

Tymczasem w Polsce od wielu miesięcy trwały intensywne przygotowania, w tym duchowe, do madryckiego spotkania. Krajowe Biuro przygotowało cykl katechez „W drodze do Madrytu”, dostępne na stronie polskiego serwisu ŚDM www.madryt2011.pl. To 10 konspektów tematycznych przygotowanych pod kierunkiem sekcji formacyjnej przez młodych ludzi będących animatorami w swoich wspólnotach. Zorganizowano również sztafetę modlitewną, w którą włączali się młodzi z różnych części kraju. Szczególnie każdego 16 dnia miesiąca organizowane były Msze św. i czuwania w intencji przygotowań do ŚDM w Hiszpanii.

Jedną z form duchowego przygotowania do madryckiego spotkania były także piesze pielgrzymki drogami św. Jakuba. W dwa ostatnie weekendy maja młodzież wędrowała polskimi szlakami jakubowymi, by w ten sposób przygotować się do ŚDM w Madrycie. Wędrówka była także okazją do promowania idei ŚDM wśród tych, którzy nie słyszeli jeszcze o sierpniowym spotkaniu z papieżem.

Modlitwa i zabawa

26. ŚDM rozpocznie się 16 sierpnia, a jego hasłem będą słowa: „Zakorzenieni i zbudowani na Chrystusie, mocni w wierze”. Jednak już 11 sierpnia rozpoczną się „dni w diecezjach”. Stanowią one okazję do poznania lokalnego Kościoła, a także dają okazję do ewangelizacji. Młodzi będą zwiedzać historyczne miejsca, spotykać się z hiszpańskimi rodzinami, wspólnie modlić a także pracować społecznie na rzecz wspólnot i osób potrzebujących. Nie zabraknie również koncertów i imprez sportowych. Dokładny program spotkań każda diecezja przygotowuje z osobna. W tej części wziąć udział ma ponad 130 tys. młodych ludzi.

Obchodom towarzyszyć będzie 10 zatwierdzonych przez Stolicę Apostolską patronów. Reprezentują oni całą historię Kościoła katolickiego w Hiszpanii – począwszy od pierwszych świętych z Madrytu (Izydor Oracz i jego żona María de la Cabeza), przez założycieli karmelitów bosych i jezuitów (Teresa z Awili i Ignacy Loyola), wielkiego misjonarza Wschodu (Franciszek Ksawery), mistrza literatury mistycznej (Jan od Krzyża), promotora duchowości kapłanów diecezjalnych (Jan z Awili), pierwszą świętą Ameryki hiszpańskojęzycznej (Róża z Limy), aż po młodego człowieka naszych czasów, niedawno kanonizowanego (Rafael Arnáiz). Do grona patronów dołączony został również twórca Światowych Dni Młodzieży bł. Jan Paweł II.

15 sierpnia młodzież zacznie przybywać do Madrytu, gdzie zostanie zakwaterowana u rodzin lub w szkołach, salach parafialnych i halach. Samych obiektów wielkopowierzchniowych przygotowano dla pielgrzymów ok. 2 tys. Każdy z zarejestrowanych otrzyma pakiet pielgrzyma, w skład którego wchodzą: wejściówki na wydarzenia związane ze Światowym Dniem Młodzieży, vouchery na posiłki, które wydawane będą w madryckich restauracjach (przygotowano w sumie 6 mln posiłków), program wydarzeń kulturalnych, ubezpieczenie, plecak pielgrzyma, bilet komunikacji miejskiej, koszulka, Ewangelia, książeczka liturgiczna, katechizm dla młodzieży YouCat, czapka, wachlarz, różaniec i mapa Madrytu.

Pomiędzy 16 a 19 sierpnia trwał będzie Festiwal Młodych: inicjatywy muzyczne, taneczne, teatralne, audiowizualne, ale również wystawy oraz prezentacje biografii świętych i misjonarzy z całego świata. W sumie będzie to ok. 300 różnych wydarzeń na terenie całego Madrytu. W ramach Festiwalu zaprezentuje się m.in. Zespół Magnificat z Wilamowic w diecezji bielsko-żywieckiej. Ośmioosobowa grupa wykona ponadgodzinny koncert muzyki chrześcijańskiej, a część utworów została na tę okazję specjalnie przetłumaczona na język angielski.

Mszę św. inaugurująca 26. ŚDM odprawi 16 sierpnia o godz. 20.00 arcybiskup Madrytu kard. Antonio Maria Rouco Varela na placu Cibeles w samym centrum miasta. Eucharystia ta sprawowana będzie z formularza o bł. Janie Pawle II. Jednocześnie przez cały czas trwać będzie adoracja eucharystyczna w 50 kościołach na terenie miasta, sakrament pojednania w parku Retiro oraz adoracja krzyża i ikony ŚDM.

W czasie spotkania w Madrycie działać będzie oficjalna stacja radiowa tego wydarzenia. Na jej falach pielgrzymi będą mogli uzyskać przydatne informacje i na bieżąco śledzić wszystkie wydarzenia związane ze spotkaniem Benedykta XVI z młodzieżą świata. Radio ŚDM nadawać będzie w języku angielskim, francuskim, niemieckim, włoskim i portugalskim. Na razie nie wiadomo czy w Madrycie dla Polaków dostępne będą kanały radiowe np. z tłumaczeniem papieskich przemówień. Funkcjonować będzie także specjalna aplikacja na telefony komórkowe, którą można pobrać ze strony social.madrid11.com, dzięki której młodzi pielgrzymi będą na bieżąco informowani o aktualnych wydarzeniach związanych ze spotkaniem.

Bogaty program

Od 17 sierpnia, w 30 grupach językowych głoszone będą katechezy przez biskupów z całego świata. Młodym katolikom towarzyszyć będzie 745 biskupów, niemal 13,5 tys. księży i 4,5 tys. seminarzystów. Same katechezy głosić będzie 250 biskupów, w tym 7 z Polski. Episkopat Polski będzie reprezentować w sumie 14 hierarchów: kard. Kazimierz Nycz, kard. Józef Glemp, bp Edward Białogłowski, bp Andrzej Czaja, bp Andrzej Dziuba, bp Kazimierz Gurda, bp Marek Jędraszewski, bp Jerzy Mazur, bp Marek Mendyk, bp Krzysztof Nitkiewicz, bp Ireneusz Pękalski, bp Wojciech Polak, bp Andrzej Siemieniewski i bp Henryk Tomasik.

Benedykt XVI przybędzie do Madrytu 18 sierpnia w południe. Ceremonia powitania papieża przez młodych rozpocznie się o 19.15 na placu Niepodległości, gdzie Ojciec Święty wraz z delegacją młodzieży przejdzie przez bramę Alcalá. Stamtąd uda się na plac Cibeles, gdzie skieruje do młodych swoje słowo.

Następnego dnia papież spotka się w Madrycie z hiszpańską parą królewską, po czym uda się do miejscowości San Lorenzo de El Escorial, oddalonej od Madrytu o niespełna 50 km. Tam odbędzie się spotkanie z młodymi zakonnicami i młodymi profesorami uniwersytetów. Po powrocie do stolicy Benedykt XVI zje w Nuncjaturze Apostolskiej obiad z młodzieżą i spotka się z premierem hiszpańskiego rządu.

O 19.30 Benedykt XVI przewodniczył będzie nabożeństwu Drogi Krzyżowej na placu Cibeles. Krzyż niesiony będzie m.in. przez przedstawicieli stref konfliktów, takich jak Ziemia Święta czy Irak, młodych z krajów, w których nastąpiły wielkie katastrofy naturalne, jak Japonia i Haiti jak również przez niepełnosprawnych i chorych na AIDS. W czasie nabożeństwa delegacje różnych hiszpańskich bractw pasyjnych z wybranych regionów kraju nieść będą wielkie figury świętych, nawiązujące do tradycji wielkotygodniowych procesji podczas Wielkiego Tygodnia.

20 sierpnia papież szafował będzie sakrament pojednania i pokuty w parku Buen Retíro w Madrycie. Prawdopodobnie wyspowiada trzech młodych ludzi po francusku, angielsku i włosku. Na późne popołudnie zaplanowano natomiast spotkanie Benedykta XVI z niepełnosprawnymi w Fundación Instituto San José w Madrycie.

O 20.30 rozpocznie się jeden z głównych punktów 26. ŚDM w Madrycie – czuwanie modlitewne z udziałem papieża na lotnisku Cuatro Vientos, dokąd młodzi dotrą w pieszej pielgrzymce. Szacuje się, że w czuwaniu może uczestniczyć nawet milion osób. Teren przygotowano tak, by każdy z uczestników mógł nie tylko słyszeć ale również widzieć papieża, na jednym z 20 telebimów. Tuż przy ołtarzu przygotowane zostaną specjalne sektory dla osób niepełnosprawnych, zarówno upośledzonych ruchowo jak i umysłowo, oraz niewidomych i niedosłyszących. Spotkanie na Cuatro Vientos rozpocznie się już o godz. 14.00. Wieczorną część animowało będzie natomiast 20 młodych ludzi. Będzie można również posłuchać zwycięzców konkursu „Madrid me encanta”, a więc utworów towarzyszących ŚDM w Madrycie. Benedykt XVI odpowie także na kilka pytań, zadanych przez młodzież. Następnie rozpocznie się adoracja Najświętszego Sakramentu. Na tę okazję z Toledo sprowadzona zostanie prawie trzymetrowa XVI-wieczna monstrancja. W czasie nabożeństwa Benedykt XVI poświęci młodych Najświętszemu Sercu Jezusowemu. Po zakończeniu czuwania młodzież pozostanie na miejscu przez całą noc.

Kulminacyjnym punktem ŚDM w Madrycie będzie Msza św. w niedzielę 21 sierpnia pod przewodnictwem Benedykta XVI na lotnisku Cuatro Vientos. Na jej zakończenie ogłoszone zostanie kolejne miejsce międzynarodowego spotkania.

Prawdopodobnie odbędzie się ono w 2013 r. w Brazylii. Jeśli tak się rzeczywiście stanie oznaczać to będzie, że Papieska Rada ds. Świeckich postanowiła powrócić do organizowania spotkań co dwa lata.

ŚDM zmienia życie

Podczas ŚDM w Madrycie nie zabraknie także akcentów sportowych. Na jego zakończenie gwiazdy futbolu zagrają mecz charytatywny, z którego dochód ma pomóc pokryć koszty organizacji spotkania, a także wesprzeć „projekt solidarności” realizowany wspólnie z fundacją klubu Atlético Madryt. Mecz zostanie rozegrany 21 sierpnia o godz. 21.00 na stadionie im. Vicente Calderóna w stolicy Hiszpanii. 10 młodych uczestników ŚDM, którzy zostaną wybrani spośród grup, które kupią najwięcej biletów, wykona pokazowe rzuty karne.

Koszty organizacji ŚDM w Madrycie, szacowane na ponad 50 milionów euro, mają być o 20 proc. niższe niż w przypadku spotkania w Sydney w Australii . Większość tej kwoty, ok. 70 proc., pokryją sami uczestnicy. Zgodnie z zapowiedzią hiszpańskiego podatnika ŚDM nie ma kosztować nawet jednego eurocenta, za to gospodarka może zyskać do 100 mln euro. Jest to o tyle ważna kwestia, że Hiszpania znajduje się w poważnym kryzysie.

Ze specjalnych badań przeprowadzonych przez Ośrodek Analiz Demoskopijnych (GAD) wśród młodych z całego świata, którzy śledzą informacje związane z ŚDM wynika, że dziewięciu na dziesięciu z nich uważa, iż ŚDM jest „przeżyciem, które zmienia życie”. Wśród celów uczestnictwa w spotkaniu papieża z młodzieżą świata badani wymieniali: możliwość zdobycia nowego doświadczenia, szerzenie nauki Jezusa Chrystusa czy wyrażenie swojego zaangażowania w życie Kościoła. Młodzi przybywają na ŚDM również po to, aby poznać nowych ludzi i przebywać wśród tych, którzy myślą podobnie jak oni sami.

Zdaniem kard. Ryłko, stolica Hiszpanii została wybrana na miejsce obchodów ŚDM dlatego, że obecnie Europa potrzebuje odnaleźć swoje chrześcijańskie korzenie. Jego zdaniem każdy ŚDM jest „nadzwyczajnym doświadczeniem Kościoła – przyjaciela ludzi młodych”, którym służy i których problemy zna. – Jest to doświadczenie Kościoła powszechnego, jedynego w swoim rodzaju, który obejmuje całą planetę, Kościoła młodego, pełnego entuzjazmu i misyjnego zapału. Jest epifanią wiary chrześcijańskiej – uznał przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich.