Kilkunastu biskupów zarejestrowano jako TW

Kościelna Komisja Historyczna zakończyła kwerendę akt SB nt. żyjących kardynałów, arcybiskupów i biskupów. W udostępnionych przez IPN materiałach SB znalazły się informacje o kilkunastu biskupach, zarejestrowanych jako tajni współpracownicy, kontakty operacyjne lub informacyjne, jeden jako agent wywiadu PRL – poinformował abp Sławoj Leszek Głódź.

Ponadto niektóre osoby zostały zarejestrowane jako kandydaci na TW.
Abp Głódź, pełniący funkcję łącznika pomiędzy Kościelną Komisją Historyczną a Episkopatem Polski powiedział, że stan materiałów archiwalnych wskazuje na znaczne zniszczenia dokumentacji byłej Służby Bezpieczeństwa dokonane głównie w 1989 roku oraz na początku 1990 roku.
„Zachowane i przedstawione Komisji materiały archiwalne SB – znajdujące się obecnie w zasobach IPN, a dotyczące duchownych, którzy zostali mianowani biskupami – są niekompletne i chaotyczne. Nie pozwala to rzetelnie określić zakresu, intensywności i szkodliwości ewentualnej i rzeczywistej, i świadomej współpracy tych osób z organami bezpieczeństwa PRL” – powiedział hierarcha. Dodał też, że kategorii „kandydat na TW” nie można utożsamiać z jakąkolwiek formą współpracy z organami bezpieczeństwa PRL, była to bowiem forma represji.
Abp Głódź stwierdził też, że w odniesieniu do reszty spośród 132 żyjących biskupów nie ma podstaw do mówienia o jakiejkolwiek współpracy z SB. IPN nie dostarczył dokumentacji, że byli oni rejestrowani. – W przypadku dostarczenia przez IPN nowych, istotnych materiałów Kościelna Komisja Historyczna sporządzi aneks – zapewnił abp Głódź
Rzecznik Kościelnej Komisji Historycznej ks. Józef Kloch poinformował, że gremium to odbyło 14 posiedzeń tygodniowych, a komisja wydała 9 komunikatów na temat prowadzonych analiz. Pierwszy etap przebiegał od stycznia do czerwca br. Badania zakończono 20 czerwca a następnego dnia prezydium Episkopatu otrzymało sprawozdanie z prac.
Całość prac Komisja zamierza zakończyć jesienią br. przedkładając Episkopatowi Polski sprawozdanie końcowe. KEP ma się zająć tym zagadnieniem na zebraniu plenarnym w październiku. Także jesienią z całościowym sprawozdaniem ma się zapoznać powołany przez Episkopat Polski 16 czerwca w Kamieniu Śląskim zespół do moralnej i prawnej oceny akt IPN na temat duchownych.
Abp Głódź przypomniał też „modus procedendi” Kościelnej Komisji Historycznej. Powiedział, że zapoznaniu się z zasobami archiwalnymi akt IPN, Kościelna Komisja Historyczna przekazała za jego pośrednictwem wyniki badań Prezydium Konferencji Episkopatu Polski. Dalsza procedura przewiduje, że Konferencja Episkopatu Polski przekaże je nuncjaturze po to – jak się wyraził abp Głódź – „aby Stolica Apostolska miała potrzebną wiedzę”.
– W czasie trwania prac Kościelnej Komisji Historycznej, jako łącznik informowałem biskupów na bieżąco jak one przebiegają w czasie posiedzeń Konferencji Episkopatu Polski – powiedział abp Głódź. Dodał też, że obecnie Kościelna Komisja Historyczna pracuje nad sprawozdaniem dotyczącym m.in. ideologicznych założeń marksizmu wobec religii, mechanizmów zwalczania Kościoła katolickiego w Polsce przez władze PRL oraz pokazania roli i postaw duchowieństwa w obronie wartości duchowych i narodowych w latach 1945-1989.
Podczas konferencji prasowej abp Głódź zastrzegł, że nie padną żadne nazwiska biskupów, podkreślał też, że nikt nigdy nie obiecywał, że Kościelna Komisja Historyczna opublikuje listę duchownych uwikłanych we współpracę z SB. Na pytanie dziennikarzy, czy którykolwiek z biskupów, którzy zostali zarejestrowani przez SB jako tajni współpracownicy, kontakty operacyjne, informacyjne lub agenci, podpisał deklarację o współpracy, abp Głódź odpowiedział – „nie”. W kwestii abp. Stanisława Wielgusa, który miał podpisać deklarację, abp Głódź odmówił komentarza, podkreślając, że media mają już wiedzę o jego sprawie. – Kościelna Komisja Historyczna nie wydaje żadnych osądów – podkreślał arcybiskup.
Odmówił także odpowiedzi na pytanie, czy w materiałach zbadanych przez Kościelną Komisję Historyczną znajdują się dokumenty mówiące o współpracy tych kilkunastu biskupów, np. pisane przez nich donosy.
Ks. Józef Kloch, rzecznik Episkopatu oraz Kościelnej Komisji Historycznej podkreślił, że do tej pory z Komisji „nie wyciekła ani jedna informacja i nie wycieknie”. Po szczegółowe informacje z przebiegu prac Komisji odsyłał do wydanych już 9 komunikatów.
Zaznaczył też, że duchowni, księża, biskupi a także osoby zakonne nie są zobowiązane do tzw. lustracji, a jednak zgodnie poprosili o zbadanie materiałów zgromadzonych w IPN na ich temat. Nie dokonała tego jeszcze żadna grupa społeczna.
Abp Głódź nie chciał komentować dzisiejszej publikacji „Naszego Dziennika”, w którym autor artykułu określa sprawę abp. Wielgusa „wielką mistyfikacją” oraz stawia Kościelnej Komisji Historycznej zarzut braku podstaw do wydania komunikatu 5 stycznia br., a zawarte tam stwierdzenia określa jako „duże nadużycie”. – „Nasz Dziennik” nie jest organem Episkopatu Polski, autor może pisać, co chce, nie będziemy tego komentować – powiedział arcybiskup.
Na pytania o prace diecezjalnych Komisji Historycznych, abp Głódź odpowiedział, że zostały przerwane po orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, który uniemożliwił udostępnianie materiałów zgromadzonych w IPN komisjom.
Kościelna Komisja Historyczna została powołana przez Episkopat 18 października 2006 roku podczas obrad 337. zebrania plenarnego KEP. Jej celem jest zbadanie działań służb bezpieczeństwa PRL wobec duchownych. Przewodniczącym Komisji jest prof. Wojciech Łączkowski, a członkami ks. Jerzy Myszor, prof. Zbigniew Cieślak,, ks. Prof. Jacek Urban, ks. prof. Bogdan Stanaszek. Łącznikiem między Komisją a KEP jest abp Sławoj Leszek Głódź a rzecznikiem ks. dr Józef Kloch.