Kim jest arcybiskup koadiutor?

Abp Wiktor Skworc poprosił Ojca Świętego o wyznaczenie arcybiskupa koadiutora – wynika z opublikowanego dziś Komunikatu Archidiecezji Krakowskiej. Co to za funkcja w Kościele i jakie są uprawnienia biskupa koadiutora?

Funkcja biskupa koadiutora opisana jest w Kodeksie Prawa Kanonicznego w kanonach 403-411. Nie jest ona niczym nowym w Kościele. Jak czytamy w kanonie 403 § 3 „Jeśli Stolicy Świętej wyda się to bardziej wskazane, może z urzędu ustanowić biskupa koadiutora, wyposażonego w specjalne uprawnienia. Biskup koadiutor ma prawo następstwa”.

W przypadku archidiecezji koadiutor będzie nosił miano arcybiskupa.

Biskup koadiutor, podobnie jak biskup pomocniczy, jest nominowany po to, aby pomagać biskupowi diecezjalnemu. Jego funkcja różni się jednak tym, że posiada prawo następstwa, czyli sukcesji, oraz ma specjalne kompetencje. Obejmie diecezję z chwilą sede vacante, czyli w momencie, gdy biskup diecezjalny (ordynariusz) ustąpi z urzędu, przejdzie na emeryturę lub umrze.

Biskup koadiutor jest członkiem kolegium biskupów, ma prawo i obowiązek uczestniczyć w soborach ekumenicznych, w synodach partykularnych, synodach diecezjalnych, a także w obradach konferencji episkopatu. Jego prawa i obowiązki są zwykle szczegółowo określone w listach nominacyjnych. Ma te same obowiązki co biskup pomocniczy, czyli ma pomagać biskupowi diecezjalnemu w zarządzaniu diecezją, a także zastępuje go gdy jest nieobecny lub niedyspozycyjny. Zawsze powinien być mianowany wikariuszem generalnym.

Gdy biskup koadiutor obejmuje diecezję przedstawia listy apostolskie swojej nominacji biskupowi diecezjalnemu, kolegium konsultorów i w obecności kanclerza kurii. Gdyby biskup diecezjalny był niedostępny lub ubezwłasnowolniony przedstawia swoje listy nominacyjne tylko kolegium konsultorów w obecności kanclerza kurii.

W historii Kościoła w Polsce zdarzali się już biskupi koadiutorzy. Jako przykład może posłużyć abp Eugeniusz Baziak był koadiutorem lwowskim (1944) a następnie krakowskim (1951). W ostatnich latach taką funkcję pełnił biskup Romuald Kamiński, wcześniej bp pomocniczy diecezji ełckiej, który po przejściu na emeryturę abp. Henryka Hosera objął urząd ordynariusza diecezji warszawsko-praskiej.