Klerycy nie będą odbywać formacji w Gnieźnie

W nowym roku akademickim 2023/2024 klerycy Prymasowskiego Wyższego Seminarium Duchownego w Gnieźnie będą odbywać formację seminaryjną w Poznaniu wspólnie z alumnami z archidiecezji poznańskiej, diecezji bydgoskiej i diecezji kaliskiej. Nie oznacza to jednak – jak podkreśla Prymas Polski – likwidacji gnieźnieńskiego seminarium.

O swojej decyzji abp Wojciech Polak poinformował w liście na 60. Światowy Dzień Modlitwy o Powołania, który obchodzony jest w czwartą niedzielę wielkanocną zwaną Niedzielą Dobrego Pasterza. Powodem zmiany – jak wyjaśnił – „jest niewielka liczba kandydatów do kapłaństwa oraz konieczność zapewnienia jak najlepszej formacji klerykom, także pod względem wspólnotowym, w duchu zasad określonych przez obowiązujące wskazania Kościoła”.

„Formacja seminaryjna musi być przeżywana we wspólnocie, nie w pojedynkę. Malejąca liczba alumnów sprawia, że wspólnoty seminaryjne są coraz mniej liczne stąd konieczność łączenia sił” – wyjaśnił abp Wojciech Polak w rozmowie z dziennikarzami, podkreślając jednocześnie, że zmiana miejsca formacji kleryków nie oznacza likwidacji seminarium duchownego w Gnieźnie.

Prymas Polski zaznaczył, że seminarium w Gnieźnie nie przestaje istnieć. Kandydaci do kapłaństwa z terenu archidiecezji gnieźnieńskiej nadal będą przyjmowani przez arcybiskupa gnieźnieńskiego, tutaj będą odbywać swoje praktyki parafialne, pastoralne i pedagogiczne oraz uczestniczyć w celebracjach z okazji świąt, uroczystości jak choćby odpustu św. Wojciecha. W katedrze gnieźnieńskiej będą im również udzielane święcenia kapłańskie, a po ich przyjęciu staną się kapłanami archidiecezji gnieźnieńskiej i na jej terenie będą posługiwać.

„Ten kontakt nie będzie więc zerwany” – zaznaczył abp Polak dodając, że wspólnota Kościoła gnieźnieńskiego pozostaje tym samym odpowiedzialna za drogę powołania i utrzymanie swoich seminarzystów.

Pytany o przeznaczenie budynku seminarium Prymas Polski wyjaśnił, że w części będzie on nadal pozostawiony do dyspozycji wspólnoty seminaryjnej, w większości jednak ma służyć działalności powołaniowej.

Metropolita gnieźnieński poinformował również, że formatorzy i wykładowcy gnieźnieńskiego PWSD będą zaangażowani w proces formacyjny w seminarium w Poznaniu, podobnie jak to ma miejsce w Kaliszu. Funkcjonuje tam wspólny dla tych czterech diecezji (archidiecezji poznańskiej i gnieźnieńskiej, diecezji kaliskiej i bydgoskiej) rok propedeutyczny czyli wstępny. Służy on wprowadzeniu kandydatów w życie duchowe i doświadczenie Kościoła, uzupełnieniu ewentualnych braków w wiedzy oraz przyjrzeniu się motywom wstąpienia do seminarium. Alumni odbywający rok propedeutyczny są w pełni klerykami, nie rozpoczynają jednak studiów na wydziale teologicznym.

W liczącej ponad 420 lat historii gnieźnieńskiego seminarium był okres, gdy klerycy z Gniezna i Poznania kształcili się i formowali wspólnie w Poznaniu. Wiązało się to z decyzją Stolicy Apostolskiej z 1821 roku, która połączyła unią personalną archidiecezję gnieźnieńską z wyniesioną wówczas do godności arcybiskupstwa diecezją poznańską. Unia miała uchronić archidiecezję gnieźnieńską przed całkowitą likwidacją, do której – zwłaszcza po Kongresie Wiedeńskim – usilnie dążył rząd pruski.

Wspólne dla Gniezna i Poznania seminarium powołał w połowie XIX wieku abp Marcin Dunin, dzieląc kurs teoretyczny i praktyczny między oba miasta. Taki model utrzymał się, z przerwą w okresie kulturkampfu, do II wojny światowej, po której do niego powrócono, mimo rozwiązania unii personalnej między Gnieznem i Poznaniem i połączenia Gniezna z Warszawą.

W 1953 roku ówczesny arcybiskup gnieźnieński i warszawski bł. Stefan Wyszyński zdecydował o usamodzielnieniu seminarium poznańskiego i gnieźnieńskiego. Odtąd obie diecezje miały własne seminaria z pełnym sześcioletnim cyklem formacji i studiów.