Konferencja „Urząd biskupa Rzymu w służbie jedności Kościoła”

„Urząd biskupa Rzymu w służbie jedności Kościoła” – pod takim tytułem odbyło się dziś w Krakowie międzynarodowe sympozjum, w którym uczestniczyli m.in. abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce i kard. Péter Erdő, prymas Węgier oraz wielu kapłanów, specjalizujących się w prawie kanonicznym. Celem spotkania było uczczenie bł. Jana Pawła II.

Podczas wystąpienia kard. Péter Erdő powiedział, że w obowiązującym prawie kanonicznym urząd prymatu papieża jest obecny przede wszystkim, choć nie w sposób wyłączny, jako prymat jurysdykcji lub też jak prymat rządzenia. „Biskup Rzymu, na mocy prymatu rządzenia jest najwyższym zarządcą i szafarzem wszystkich dóbr Kościelnych” – mówił.

Kardynał wyjaśniał, że władza papieża jest pełna, co oznacza, że posiada on całą władzę jaką Chrystus chciał dać Kościołowi, czyli wszystko to, co jest potrzebne do rządzenia Kościołem. „Władza papieża jest także prawdziwie biskupia, co oznacza, że biskup Rzymu otrzymuje pełną i najwyższą władzę w Kościele przez zgodny z prawem i zaakceptowany przez niego wybór wraz z konsekracją biskupią” – tłumaczył.

Hierarcha podkreślił, że władza papieska może być wykonywana zawsze w sposób wolny, ponieważ istnieją obszary, w których sprawowanie boskiej misji samego Kościoła wymaga niezależności od jakiejkolwiek władzy świeckiej, zatem logiczną konsekwencją jest, że biskup Rzymu, który sprawuje najwyższą władzę w Kościele, musi mieć możliwość postępowania w sposób suwerenny w swoim posługiwaniu. Dodał, że np. kanon 232 głosi, że „Kościół ma obowiązek, a zarazem własne i wyłączne prawo kształcenia tych, którzy są przeznaczeni do świętej posługi”.

Zdaniem prymasa Węgier, pełnia władzy papieskiej jest rozumiana wewnątrz i w zakresie misji samego Kościoła. „Kościół Chrystusowy (…) uważa sam siebie nie za państwo, ale za suwerenną wspólnotę religijną odnośnie do własnej misji powierzonej Mu przez Chrystusa” – mówił kardynał. „Taki suwerenny aspekt ludu Bożego nie musi być w konflikcie z cywilnymi władzami świata, jeśli wszyscy zachowają granice i naturę swojego zadania” – mówił kard. Erdő.

Hierarcha wyjaśniał ponadto, że bezpośredniość władzy papieża oznacza, że może on sprawować ją wprost wobec każdego poszczególnego wiernego oraz każdego kościoła partykularnego, bez potrzeby jakiegokolwiek zezwolenia ze strony odpowiednich biskupów. „Z tego też powodu wierni mają prawo prosić wprost papieża o pomoc w sprawach sądowych” – zaznaczył.

Kardynał podkreślił, że władza papieża nad wszystkimi kościołami partykularnymi oraz ich zgrupowaniami nie umniejsza, a wręcz przeciwnie, wzmacnia i gwarantuje władzę, którą mają biskupi nad kościołami powierzonymi ich trosce.

Z kolei abp Celestino Migliore, nuncjusz apostolski w Polsce mówił o roli Kościoła partykularnego w procedurze mianowania biskupów przez papieża. Wyjaśniał on, że nominacje biskupie podlegały ewolucji uzależnionej przede wszystkim od rozwoju teologii. Według niego Sobór Watykański II podał precyzyjne zasady dotyczącego tego, jaki jest udział przedstawicieli episkopatów i konkretnych diecezji w sprawie nominacji biskupich. Hierarcha podkreślał, że istnieją normy określające udział Kościoła partykularnego w wypracowywaniu nominacji. „Prowadzone są konsultacje, w których udział biorą poszczególni biskupi, a także kapłani i wierni świeccy” – mówił abp Migliore.

Nuncjusz wyjaśnił też, że często konsultuje się sytuację jaka panuje w diecezji, a także zasięga się opinii, czym powinien zajmować się konkretny biskup. Podkreślił, że kwestionariusz, który w sprawie nominacji przesyłany jest do danej diecezji jest objęty tajemnicą. „Po to, aby zagwarantować wolność działalności jaką powinien mieć papież, a także by zachować prawo do prywatności kandydatów i konsultowanych” – zaznaczył nuncjusz. „Prośbę o wyrażenie opinii wysyła się do 60-70 osób” – dodał.

Abp Migliore powiedział, że jednym ze sposobów uczestnictwa lokalnej wspólnoty w nominacji biskupa są konsultacje z własnej inicjatywy. „Wielu ludzi z własnej inicjatywy pisze do nuncjusza, zwykle są to bardzo przydatne głosy” – powiedział.

Z kolei bp Krzysztof Nitkiewicz z diecezji sandomierskiej mówił na temat prymatu papieskiego w kontekście autonomii zebrań biskupów. Wyjaśniał, że synod może być zwołany tylko przez biskupa Rzymu. „Tylko on może go przenieść i zatwierdzić jego postanowienia, zaś zwołanie synodu plenarnego i prowincjalnego wymaga aprobaty Stolicy Apostolskiej” – podkreślał.

Organizatorem sympozjum był Instytut Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie.