Drukuj Powrót do artykułu

Konferencja w Ratowie: pobernardyński klasztor perłą stylu rokoko

19 października 2019 | 18:12 | eg | Ratowo Ⓒ Ⓟ

Zespół klasztorny w Ratowie w diecezji płockiej, to jeden z najcenniejszych zabytków okresu rokoko w Polsce – stwierdzili naukowcy uczestniczący w konferencji naukowej pt. „Miejsce, które ratuje. Prostota franciszkańska i rokokowa ekspresja – dwie dominanty kompozycyjne założenia bernardyńskiego w Ratowie nad Wkrą”. Przedstawiciele różnych ośrodków akademickich w Polsce wygłosili referaty poświęcone XVIII-wiecznemu zabytkowi.

W czasie konferencji naukowcy z wielu uczelni w Polsce analizowali architekturę i wystrój XVIII-wiecznego zespołu klasztornego w Ratowie. Zwrócili uwagę, że jest to jeden z najcenniejszych zabytków okresu rokoko w Polsce.

„Kościół pobernardyński w Ratowie nad Wkrą wyróżnia wśród innych świątyń północno-zachodniego Mazowsza niezwykły, oryginalny w formie i stylu snycerski wystrój ołtarzowy. Zatrudniona tutaj w latach 1752-1762 anonimowa dotąd pracownia rzeźbiarska wykonała komplet ośmiu ołtarzy, kazalnicę i prospekt organowy, ozdabiając struktury wysokiej jakości statuami i bujną, fantazyjnie ukształtowaną dekoracją ornamentalną w typie rocaille” – stwierdził dr hab. Michał Wardzyński z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego oraz Mazowieckiego Instytutu Kultury.

Z kolei według dr. hab. Jakuba Sito, prof. Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk, w kościele w Ratowie architektura w sposób kongenialny powiązana jest z wystrojem: architektura służy ekspozycji wystroju, który ma zachęcać wiernego do wejścia a następnie skupić jego uwagę na tym, co najważniejsze, czyli na tabernakulum z Najświętszym Sakramentem. Dopiero potem ma on dostrzec obraz darzony kultem, przedstawiający św. Antoniego z Padwy.

Natomiast dr Renata Sulewska przypomniała, że bogate, operujące fantazyjnymi formami wyposażenie kościoła św. Antoniego w Ratowie powstało w oparciu o projekty – wzory Christiana Friedricha Rudolpha, Franza Xavera Habermanna, Johanna Jacoba Schüblera: „Na jego przykładzie można doskonale zobrazować sposoby adaptacji wzorów i przedstawić problem indywidualizacji wystroju wnętrza, pomimo użycia wykorzystanych w innych dziełach rozwiązań”, zaakcentowała przedstawicielka Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego.

Ten sam wątek poruszył również prof. dr hab. Wiktor Łyjak z Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, który zbadał w Ratowie barokowe organy. Uznał, że mając swój wzór graficzny w rycinie Johanna Jacoba Schüblera – są „niekwestionowana perłą Mazowsza”.

A dr Karol Guttmejer z Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za granicą „Polonia” jednoznacznie stwierdził, iż zespół pobernardyński w Ratowie jawi się jako „jedno z najciekawszych założeń bernardyńskich i barokowych w Polsce”.

W programie dwudniowej konferencji znalazły się także referaty poświęcone m.in. dziejom bernardynów na północnym Mazowszu, obrazom stanowiącym wystrój świątyni, szatom liturgicznym, wotom dziękczynnym oraz motywom figuralnym i zwierzęcym w hafciarstwie kościelnym.

Uczestnicy konferencji zwiedzili także kościoły w Szreńsku, Żurominie, Kuczborku i Żurominka, gdzie poszukiwali związków z arcydziełami sztuki rzeźbiarskiej w Ratowie.

W podsumowaniu dwudniowej konferencji prelegenci zaprezentowali wspólne stanowisko, zgodnie z którym pobernardyński zespół klasztorny w Ratowie stanowi unikatowy w skali kraju przykład zabytku z II połowy osiemnastego wieku. Do szczególnie cennych i, jak się okazało, nowatorskich w czasach jego powstania elementów należą rozwiązania architektoniczne, wyrafinowana plastyka ołtarza głównego oraz prospektu organowego.

Konferencja naukowa została zorganizowana przez Sanktuarium Diecezjalne pw. św. Antoniego z Padwy we współpracy ze Stowarzyszeniem Ratujmy Ratowo, a dofinansowana ze środków samorządu województwa mazowieckiego. Patronatem honorowym objął ją bp Mirosław Milewski, biskup pomocniczy diecezji płockiej.

***
Zabytkowy zespół w Ratowie zajmuje wyjątkowe miejsce w historii sztuki. Ten niewielki kościół, to rokokowa perła, jedyne na Mazowszu świadectwo teologii franciszkańskiej, utrwalonej w finezyjnych wizjach artystów okresu rokoka – jednego z najciekawszych, a zarazem najkrócej trwających okresów w historii sztuki. Zespół sakralny wraz z plastycznym i architektonicznym wyposażeniem wnętrz i otoczeniem wpisany jest do księgi rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego.

Składają się na niego: kościół murowany z lat 1736-1760, klasztor poreformacki murowany z pierwszej poł. XVIII w., dzwonnica, drewniana z pierwszej połowy XVII w., plebanówka murowana z końca XIX w. oraz mur przykościelny. Na tym terenie znajduje się Ostoja św. Antoniego, ponadto prowadzona jest bogata działalność edukacyjna, kulturalna i terapeutyczna. Są w nim realizowane przedsięwzięcia związane z upowszechnianiem dziedzictwa kulturowego północnego Mazowsza czy pokazywaniu „ginących” zawodów, działania z zakresu edukacji przyrodniczej i ekologicznej, zajęcia z hipoterapii i rekreacji konnej.

Kościół w Ratowie jest diecezjalnym Sanktuarium św. Antoniego z Padwy, jego rektorem jest ks. kan. Bogdan Pawłowski.

Drogi Czytelniku,
cieszymy się, że odwiedzasz nasz portal. Jesteśmy tu dla Ciebie!
Każdego dnia publikujemy najważniejsze informacje z życia Kościoła w Polsce i na świecie. Jednak bez Twojej pomocy sprostanie temu zadaniu będzie coraz trudniejsze.
Dlatego prosimy Cię o wsparcie portalu eKAI.pl za pośrednictwem serwisu Patronite.
Dzięki Tobie będziemy mogli realizować naszą misję. Więcej informacji znajdziesz tutaj.
Wersja do druku
Nasza strona internetowa używa plików cookies (tzw. ciasteczka) w celach statystycznych, reklamowych oraz funkcjonalnych. Możesz określić warunki przechowywania cookies na Twoim urządzeniu za pomocą ustawień przeglądarki internetowej.
Administratorem danych osobowych użytkowników Serwisu jest Katolicka Agencja Informacyjna sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (KAI). Dane osobowe przetwarzamy m.in. w celu wykonania umowy pomiędzy KAI a użytkownikiem Serwisu, wypełnienia obowiązków prawnych ciążących na Administratorze, a także w celach kontaktowych i marketingowych. Masz prawo dostępu do treści swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, wniesienia sprzeciwu, a także prawo do przenoszenia danych. Szczegóły w naszej Polityce prywatności.