Konkurs „Nasi sąsiedzi – Żydzi” pod kątem 80-lecia Akcji Reinhardt

X jubileuszowa edycja Konkursu „Nasi sąsiedzi – Żydzi”, organizowanego przez Ośrodek Edukacyjno-Muzealny „Świętokrzyski Sztetl” w Chmielniku i Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, jest w tym roku szczególnie ukierunkowania na wydarzenia związane z Akcją Reinhardt.

Styczeń z Dniem Judaizmu to tradycyjny czas inauguracji konkursu. Komisja konkursowa, jak co roku oczekuje na prace uczniów przypominające relacje polsko- żydowskie z czasów II RP, II wojny światowej i lat powojennych, ale ze szczególnym uwzględnieniem tragicznych skutków akcji Reinhardt, której 80 rocznica przypada w 2022 roku.

Jej celem było wymordowanie ludności żydowskiej z pięciu dystryktów Generalnego Gubernatorstwa (warszawskiego, radomskiego, krakowskiego, lubelskiego i galicyjskiego). Pod koniec 1942 r. akcję rozszerzono na wcielony do Prus Wschodnich okręg białostocki. Przedstawiciel generalnego gubernatora Hansa Franka domagał, aby „ostateczne rozwiązanie kwestii żydowskiej” zacząć od okupowanej Polski.

– Te m.in. wątki uczniowie powinni uwzględniać w nadsyłanych pracach. Informacja o konkursie dotarła do zdecydowanej większości szkół w całej Polsce – informują organizatorzy ze „Świętokrzyskiego Sztetla”.

Konkurs jest skierowany do uczniów szkół wszystkich szczebli. „Dziennikarski” wywiad, słuchowisko, film lub rysunek – to wymagana forma konkursowa.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych powinni przeprowadzić wywiad w formie pisemnej, z osobą pamiętającą funkcjonowanie sztetli, czyli miasteczek i osad, których znaczną część stanowili Żydzi. Oczekiwane są także filmy i słuchowiska. Z kolei uczeń szkoły podstawowej zobowiązany jest do wykonania rysunku dowolną techniką i w dowolnym formacie oraz dołączenia do niego krótkiego opisu. Praca ma upamiętnić ślady materialne obecności Żydów w formie zachowanych budynków, cmentarzy, elementów krajobrazu czy przejawów kultury.

Termin nadsyłania prac upływa 30 kwietnia 2022 r.

Celem konkursu jest zainteresowanie uczniów historią regionalną w kontekście współistnienia obok siebie dwóch odrębnych kultur i narodów na ziemiach polskich, pozyskanie ciekawych materiałów źródłowych dla potrzeb muzeum w Chmielniku, a także rozwijanie wśród uczniów krytycznego podejścia do przekazu historycznego.

W poprzednich edycjach prace konkursowe dotyczyły różnych zagadnień związanych z życiem codziennym, kulturą, m.in. obrzędami wesela, pogrzebu, aktywnością gospodarczą, w tym rozwojem handlu, usług, i in. mieszkańców żydowskich dawnych sztetli. Znaczna część prac dotyczyła wydarzeń związanych z II wojną światową.