Koronawirus w Polsce. Jak Kościół radzi sobie z kryzysem?

W związku z sytuacją epidemiologiczną wywołaną zagrożeniem koronawirusem kościelne organizacje i instytucje zgodnie z zarządzeniami władz państwowych odwołują lub przenoszą na innym termin organizację wydarzeń o charakterze masowym, jak rekolekcje, pielgrzymki czy ogólnopolskie akcje charytatywne. Jednocześnie apelują, aby nie zapominać o osobach starszych i potrzebujących, które często nie mogą liczyć na pomoc najbliższych, a każde wyjście z domu staje się dużym zagrożeniem dla ich zdrowia. Apel do osób starszych: zostańcie w domu, śledźcie transmisje mszy w mediach.

Msze święte – transmisja zamiast obecności w kościele?

W całym kraju Episkopat Polski zalecił, aby – jeśli jednorazowo na Eucharystii gromadzi się w danym kościele dużo osób – wprowadzić dodatkowe msze, aby nie było wielkiej kumulacji wiernych. Nie ma obowiązku korzystania z wody święconej, gdy ktoś odczuwałby z tego powodu jakieś obawy czy dyskomfort oraz Komunii świętej, którą w całej Polsce można przyjmować także na rękę już od wielu lat.

Biskupi zgromadzeni na zebraniu plenarnym jednogłośnie przyjęli 15 la temu, że w Polsce Komunii św. udziela się przez podanie Hostii wprost do ust. Jeżeli jednak ktoś poprosi, gestem wyciągniętej dłoni, o Komunię św. na rękę, należy mu Jej w taki sposób udzielić.

Po apelu ministra zdrowia Łukasza Szumowskiego archidiecezja warszawska zaleciła osobom starszym i obniżonej odporności, aby zamiast osobistego uczestnictwa w niedzielnych mszach świętych śledziły transmisje online lub w innych o godz. 11.00 transmisję mszy z kościoła seminaryjnego w Warszawie.

– Apeluję, by korzystać z formy mszy w radio, w telewizji. Mamy możliwość, jak napisał abp Stanisław Gądecki, przyjęcia komunii duchowej. Naprawdę, to jest pora na to, by wykorzystać te środki – powiedział 12 marca rano minister zdrowia.

Podobnie postąpiła archidiecezja lubelska, która na swoich stronach zamieściła listę kościołów, które przeprowadzają transmisję mszy świętych.

Od dziś do odwołania niemożliwe jest zwiedzanie Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Zawieszone zostały również spektakle Teatru XXI Wieku dla Dzieci. Nieczynny jest też znajdujący się w Świątyni punkt informacyjny. Grupy, które mają uzgodnione uprzednio terminy zwiedzania proszone są o kontakt mailowy pod adresem t.sadowski@centrumopatrznosci.pl lub telefoniczny pod nr. 883-343-040 w dni powszednie w godzinach 10-16. Możliwość uczestniczenia w liturgii, indywidualnej adoracji i modlitwie pozostaje bez zmian.

Biskupi zalecają odmawianie po każdej mszy świętej specjalnej modlitwy wobec zagrożenia koronawirusem, czyli suplikacji proszącej, by Bóg zachował ludzi „od powietrza, głodu, ognia i wojny”.

Metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga podjął decyzję o tym, żeby w dwóch świątyniach Szczecina codziennie o godz. 15.00 odmawiano Koronkę do Miłosierdzia Bożego oraz suplikacje w intencji chorych, ich rodzin oraz opiekujących się chorymi. Wierni powinni się modlić także w domach.

Koronawirus – diecezje respektują zarządzenia władz

Poszczególne diecezje w odpowiedzi na sytuację epidemiologiczną postanowiły odwołać lub przenieść na inny termin wiele wydarzeń angażujących dużą liczbę wiernych.

W Tarnowie nie będzie diecezjalnych obchodów Światowego Dnia Młodzieży w Niedzielę Palmową, natomiast spotkanie dla animatorów „Pełne zanurzenie” zostanie przeniesione na inny termin. W diecezji tarnowskiej zawieszone zostały bierzmowania. Ponadto nie będą organizowane rekolekcje szkolne oraz wszelkiego rodzaju spotkania rejonowe czy dekanalne – poinformował ks. Robert Kantor, kanclerz kurii diecezjalnej w Tarnowie.

Biskup legnicki Zbigniew Kiernikowski podjął decyzję o odwołaniu wszystkich spotkań i wydarzeń o charakterze ogólnodiecezjalnym. Decyzja ta obowiązuje do 14 kwietnia. Dotyczy to m.in. takich wydarzeń, jak kongres rad parafialnych, pielgrzymka maturzystów na Jasną Górę czy pielgrzymka rzemieślników. Biskup apeluje też o stosowanie się do wszystkich zaleceń kierowanych przez władze państwowe, zwłaszcza dotyczące podstawowych zasad higieny.

Duszpasterze i katecheci odpowiedzialni za organizację szkolnych rekolekcji są zobowiązani do respektowania wszelkich zarządzeń władz oświatowych w celu zminimalizowania zakażenia wirusem – poinformowała z kolei kuria częstochowska w komunikacie dotyczącym organizacji szkolnych rekolekcji wielkopostnych na terenie archidiecezji.

W komunikacie przypomniano, że wojewoda łódzki (część arch. częstochowskiej leży na terenie tego województwa) zobowiązał dyrektorów wszystkich placówek oświatowych do zaprzestania organizacji m.in. wycieczek i wyjazdów oraz przyjmowania w charakterze gości zorganizowanych grup dzieci i młodzieży. Polecenie to dotyczy także nieorganizowania zbiorowych wyjść uczniów do kin, teatrów czy muzeów oraz wydarzeń na terenie szkół i placówek, jak m.in. akademie, apele czy koncerty.

„W praktyce – brzmi komunikat częstochowskiej kurii – oznacza to konieczność odwołania lub przesunięcia na inny termin szkolnych rekolekcji wielkopostnych na terenie województwa łódzkiego.

Dyrektorzy szkół z terenu tegoż województwa nie mogą bowiem zorganizować wspólnego wyjścia uczniów do kościoła, ani spotkania rekolekcyjnego na terenie szkoły”.

W archidiecezji lubelskiej zapadła decyzja o odwołaniu zaplanowanej na 20 marca Ekstremalnej Drogi Krzyżowej z Lublina. Nie odbędzie się także organizowana przez Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, zaplanowana na 3 kwietnia, XXI Droga Krzyżowa na Majdanku.

Kościelne organizacje pomocowe

Na sytuację reagują też kościelne organizacje niosące pomoc potrzebującym. Caritas Polska przełożyła ogólnopolską zbiórkę żywności „Tak. Pomagam!”, która miała się odbyć 20 i 21 marca. Jej nowy termin zostanie podany później. W akcji każdorazowo uczestniczy ok. 20 tys. wolontariuszy, jest to zatem wydarzenie angażujące dużą liczbę osób, choć oczywiście nie działających w jednym skupisku, ale mających styczność z innymi ludźmi.

Zamiast zbiórki w sklepach osoby włączające się w akcję są proszone o dostarczanie żywności do Parafialnych Zespołów Caritas i do parafii, tak aby przygotować paczki dla seniorów i osób potrzebujących. Akcję wciąż można wspierać, wysyłając SMS o treści PACZKA pod charytatywny numer 72052 (koszt to 2,46 z VAT).

Ponadto odwołany został koncert „Razem dla Syrii”, zaplanowany na 15 marca w warszawskiej archikatedrze. „Decyzje wynikają z troski o bezpieczeństwo, prosimy o wyrozumiałość” – poinformowała Caritas.

Na polecenie wojewody małopolskiego od 12 do 25 marca zawieszają działalność prowadzone przez Caritas Archidiecezji Krakowskiej placówki wsparcia dziennego, kluby seniora, środowiskowe domy samopomocy i warsztaty terapii zajęciowej. „Prosimy uczestników zajęć o pozostanie w domach” – apeluje Caritas.

Caritas Archidiecezji Lubelskiej w odpowiedzi na decyzję Ministerstwa Edukacji Narodowej od 12 marca zawiesił działalność Świetlicy Środowiskowej prowadzonej w siedzibie Caritas oraz w Centrum Charytatywnym Caritas w Krasnymstawie do odwołania. „Apelujemy o powstrzymanie się od osobistych wizyt w naszej siedzibie – do Państwa dyspozycji pozostaje nr telefonu 81 532 95 71, e-mail: a.rusinowska@caritas.pl” – czytamy na stronach organizacji.

Ponadto ograniczono cały program i zakres działań wolontariuszy. Natomiast posiłki w Anielskiej Przystani będą wydawane bez zmian, choć z zastrzeżeniem – osoby korzystające z posiłków muszą posiadać własne naczynia oraz nie będą mogły spożyć ich w naszej jadłodajni (dostaną posiłek na wynos).

Ośrodek Wsparcia dla Osób Bezdomnych prowadzony w siedzibie lubelskiej Caritas funkcjonuje bez zmian, ale z zastrzeżeniem, że osoby nietrzeźwe oraz wykazujące objawy infekcji nie będą przyjmowane (w tym celu będą poddawane badaniu temperatury ciała).

„Zwracamy się z gorącą prośbą do wszystkich osób powyżej 18. roku życia, aby włączyły się w akcję niesienia pomocy seniorom (swoim sąsiadom) polegającą na robieniu zakupów. Pamiętajmy, że często nie mogą liczyć na pomoc najbliższych, a każde wyjście z domu staje się dużym zagrożeniem dla ich zdrowia.

Zamknięte katolickie uczelnie

Wszelką aktywność zawiesiły 11 marca katolickie uczelnie wyższe w całym kraju. Postąpił tak Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Zarządzeniem rektora uczelni ks. prof. Stanisława Dziekońskiego odwołano wszelkie konferencje naukowe, imprezy o charakterze ogólnouczelnianym i wydziałowym, a także sportowym oraz wydarzenia organizowane przez uniwersytet.

Chodzi też o zajęcia dla studentów, doktorantów i słuchaczy studiów podyplomowych i różnych kursów. Zobowiązano nauczyciel akademickich do udostępnienia materiałów dydaktycznych w formie elektronicznej.

Wstrzymane zostają przyjazdy na UKSW gości zagranicznych oraz wyjazdy służbowe zagraniczne pracowników uczelni, zaś wyjazdy krajowe ogranicza do bezwzględnie koniecznych. Studenci zakwaterowani w domach studenckich mają się bezwgzlędnie dostosować do zarządzeń administracji danego obiektu.

Procedowane są natomiast bez zmian postępowania o nadanie stopni i tytułów naukowych, ale z zachowaniem wszelkich ostrożności. Rektor UKSW odrębną decyzją powołał zespół ds. przeciwdziałania epidemii koronawirusa, złożony z mikrobiologów, wirusologów i lekarzy.

Wszelkie zajęcia dydaktyczne oraz konferencje i inne uczelniane wydarzenia zostały też zawieszone na Papieskim Wydziale Teologicznym w Warszawie. Planowane na piątek 13 marca sympozjum profesorskie na temat “Jaki Kościół? Perspektywa synodalności: obawy i nadzieje” zostanie przeniesione na inny termin. Podobnie spotkanie otwarte z cyklu “Duchowość dla Warszawy” nie odbędzie się 23 marca, ale w innym terminie.

Zarządzenie rektora PWTW obejmuje również ośrodki afiliowane do PWTW (w tym seminaria duchowne) a zawarte w nim zasady obowiązują do odwołania.

“Równocześnie Rektor zaprasza całą społeczność akademicką do ufnej modlitwy i pogłębiania życia duchowego, a także zawierzenia Miłosiernemu Bogu wszystkich spraw związanych z rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2”.

W związku z sytuacją epidemiologiczną również rektor Katolickiej Uniwersytetu Lubelskiego ks prof. Antoni Dębiński wydał zarządzenie, w którym zdecydował m.in. o zawieszeniu wszystkich zajęć dydaktycznych w trybie natychmiastowym. Zarządzenie obowiązuje do odwołania. Zostały też odwołane wszystkie służbowe wyjazdy zagraniczne i krajowe pracowników i studentów Uniwersytetu.

Odwołane zostały także wszystkie konferencje, imprezy i wydarzenia organizowane przez uczelnię i w budynkach KUL. W domach akademickich wprowadzono zakaz kwaterowania nowych osób i zakaz odwiedzin przez osoby niezakwaterowane w akademikach.