Kościół greckokatolicki obchodzi dziś Niedzielę Palmową

Kościół greckokatolicki obchodzi dziś Niedzielę Palmową, która rozpoczyna Wielki Tydzień. Jest to jednocześnie jedno z dwunastu głównych świąt roku kościelnego. W tym roku Kościoły wschodnie obchodzą Wielkanoc 5 maja, a więc prawie 5 tygodni po łacinnikach.

W Niedzielę Palmową w cerkwiach odczytuje się Ewangelię o wjeździe Pana Jezusa do Jerozolimy, ale w odróżnieniu od Kościoła rzymskokatolickiego nie czyta się fragmentu o męce Chrystusa). Na zakończenie Boskiej Liturgii (Mszy św.) święci się palmy.

Niedzielą Palmową rozpoczyna się Wielki Tydzień, który bezpośrednio poprzedza Wielkanoc. Post ścisły obowiązuje w Wielki Piątek, ale Kościół greckokatolicki zachęca wiernych do powstrzymywania się od pokarmów mięsnych przez cały Wielki Tydzień.

Od poniedziałku do środy nie sprawuje się Eucharystii, lecz Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów, podczas której wierni mogą przyjąć Komunię świętą.

W czwartek rozpoczyna się Święte Triduum Paschalne. Wymowa tych dni jest taka sama, jak w Kościele rzymskokatolickim. Wielki Czwartek to pamiątka ustanowienia sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Rano biskupi sprawują Liturgię św. Bazylego, której towarzyszy obrzęd obmycia nóg. Nie święcą natomiast olejów świętych, ponieważ ta czynność jest zarezerwowana dla zwierzchnika Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego patriarchy abp Światosława Szewczuka.

Wieczorem w świątyniach odprawiane są Jutrznie Męki Pańskiej, w czasie których odczytywanych jest 12 fragmentów Ewangelii związanych z Męką Chrystusa.

Wielki Piątek to dzień śmierci Pana Jezusa. Tak jak w Kościele rzymskokatolickim, nie odprawia się Mszy św. Popołudniu odbywają się Nieszpory. Nie ma Bożego Grobu, natomiast na środku świątyni umieszczana jest płaszczenica – rodzaj ikony z wizerunkiem ciała Jezusa po Jego śmierci, owiniętego w płótno.

W Wielką Sobotę odprawiane są nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. W drugiej połowie liturgii kapłan zmienia czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie. Odbywa się też święcenie pokarmów.

Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną, nazywaną Wielkim Dniem (Wełykdeń). O świcie odśpiewuje się jutrznię wielkanocną z procesją rezurekcyjną, a potem sprawowana jest Eucharystia.

W tym roku grekokatolicy będą świętować Wielkanoc 5 maja, a więc 5 tygodni po łacinnikach. Różnica wynika ze stosowania w liturgii kalendarza juliańskiego, a nie gregoriańskiego oraz nieco innego sposobu wyznaczania daty tych świąt. We wszystkich Kościołach wypadają one w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, ale Wschód dodaje do tego jeszcze jeden warunek: nie może to być wcześniej niż wiosenne zrównanie dnia z nocą (co wiąże się z obchodami Paschy żydowskiej). W efekcie bywa tak, że Wielkanoc obchodzi się wspólnie, ale i tak, że różnica może dochodzić nawet do pięciu tygodni – tak jak w tym roku.

W Polsce Kościół greckokatolicki tworzą trzy eparchie (diecezje): archidiecezja przemysko-warszawska, którą kieruje abp Eugeniusz Popowicz, diecezja wrocławsko-koszalińska pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka i diecezja olsztyńsko-gdańska, której ordynariuszem jest bp Arkadiusz Trochanowski. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.

Ukraiński Kościół Greckokatolicki jest największym katolickim Kościołem wschodnim na świecie. Przynależność do niego deklaruje 5,2 mln wiernych.