Kościół greckokatolicki rozpoczyna Triduum Paschalne

Dziś Kościół greckokatolicki rozpoczyna Święte Triduum Paschalne, które bezpośrednio przygotowuje do Wielkanocy. Przypadnie ona w najbliższą niedzielę, tj. 16 kwietnia 2023.

Tak samo jak w Kościele łacińskim, w Wielki Czwartek wspomina się ustanowienie sakramentu kapłaństwa i Eucharystii. Rano odprawiana jest Liturgia św. Bazylego pod przewodnictwem biskupa. Zazwyczaj odbywa się ona w katedrze, jednak są wyjątki.

– Diecezja jest bardzo rozległa i księża z oddalonych miejscowości nie mogą przyjechać na liturgię z biskupem, ponieważ wieczorem muszą być już w swoich parafiach. Z tego względu to arcybiskup jedzie poza Przemyśl, aby umożliwić kapłanom z poszczególnych regionów udział w wielkoczwartkowej liturgii ze swoim pasterzem – powiedział KAI ks. mitrat Bogdan Stepan, wikariusz generalny archidiecezji przemysko-warszawskiej i proboszcz parafii katedralnej w Przemyślu.

W tym roku metropolita przemysko-warszawski abp Eugeniusz Popowicz będzie przewodniczył Eucharystii w parafii greckokatolickiej w Łosiu w Małopolsce.

W czasie porannej liturgii biskup obmywa nogi kapłanom albo innym wyznaczonym mężczyznom. Nie święci natomiast olejów świętych, ponieważ – zgodnie z postanowieniem synodu biskupów Kościoła greckokatolickiego – robi to tylko patriarcha abp Światosław Szewczuk. Następnie zostaną one dostarczone do diecezji i parafii na całym świecie. Ma to być wyrazem kolegialności i łączności całej Cerkwi greckokatolickiej z patriarchą.

Wieczorem natomiast odprawiana jest Jutrznia Męki Pańskiej, w czasie której śpiewa się lub odczytuje dwanaście fragmentów z czterech Ewangelii opisujących mękę Chrystusa.

W Wielki Piątek, tak jak w Kościele rzymskokatolickim, nie ma Mszy św. Rano odprawia się uroczyście Liturgię Godzin, a po południu Nieszpory (weczirnie).

– W centralnym miejscu świątyni uroczyście ustawia się płaszczanicę, czyli ikonę przedstawiającą Jezusa po śmierci owiniętego w płótno. Będzie ona adorowana do Wielkanocy – opisuje ks. Stepan.

W Wielką Sobotę odprawia się nieszpory wraz z Liturgią św. Bazylego. W drugiej połowie liturgii kapłan zmienia czerwone szaty na białe symbolizujące odrodzenie i odczytuje ostatni fragment Ewangelii św. Mateusza mówiący o pustym grobie. Zależnie od możliwości panujących w danej parafii, bywa odprawiana o różnych porach dnia. Wynika to ze znacznych niekiedy odległości dzielących wiernych od świątyń. W Wielką Sobotę odbywa się też święcenie pokarmów.
Okres Zmartwychwstania rozpoczyna się w Niedzielę Wielkanocną. O świcie odprawia się jutrznię z procesją wielkanocną, a po niej Eucharystię.

W tym roku grekokatolicy będą świętować Wielkanoc 16 kwietnia, a więc tydzień po łacinnikach. Różnica wynika ze stosowania w liturgii kalendarza juliańskiego, a nie gregoriańskiego oraz nieco innego sposobu wyznaczania daty tych świąt. We wszystkich Kościołach wypadają one w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni księżyca, ale Wschód dodaje do tego jeszcze jeden warunek: nie może to być wcześniej niż wiosenne zrównanie dnia z nocą (co wiąże się z obchodami Paschy żydowskiej). W efekcie bywa tak, że Wielkanoc obchodzi się wspólnie, ale i tak, że różnica może dochodzić nawet do pięciu tygodni.

W Polsce Kościół greckokatolicki tworzą trzy eparchie (diecezje): archidiecezja przemysko-warszawska, którą kieruje abp Eugeniusz Popowicz, diecezja wrocławsko-koszalińska pod przewodnictwem bp. Włodzimierza Juszczaka i diecezja olsztyńsko-gdańska, której ordynariuszem jest bp Arkadiusz Trochanowski. Kościół ten jest w jedności z papieżem i uznaje jego prymat.