Kościół ma 10 nowych błogosławionych

W Santa Cruz del Quiché w Gwatemali kard. Álvaro Leonel Ramazzini ogłosił w piątek, 23 kwietnia, błogosławionymi 10 męczenników: kapłanów i świeckich, pochodzących z tej diecezji. Trzej kapłani i siedmiu świeckich, w tym nieletni chłopiec, to ofiary krwawej dyktatury, rządzącej tym krajem z krótkimi przerwami w latach 1960-96; zginęli oni śmiercią męczeńską w latach 1980-91.

Do chwały ołtarzy zostali wyniesieni: księża José María Gran, Faustino Villanueva i Juan Alonso oraz świeccy: 12-letni Juan Barrera Méndez, Domingo del Barrio Batz, Tomás Ramírez Caba, Nicolás Castro, Reyes Us Hernández, Rosalío Benito i Miguel Tiu Imul.

Górzysty departament Quiché jest ze względu na swe ukształtowanie w znacznym stopniu odcięty od reszty kraju i bardzo biedny. Większość jego mieszkańców stanowią Indianie, należący do różnych grup etnicznych, z których największe to K’iche’, Ixil i Q’eqchi’. Od 1955 pracowali tam m.in. misjonarze Najświętszego Serca Pana Jezusa (MSC).

Ponieważ sytuacja finansowa nie pozwoliła w tamtym czasie na kształcenie rodzimego duchowieństwa, posługę duszpasterską musieli pełnić kapłani zagraniczni. I to oni zapłacili własnym życiem za sprzeciwianie się wielkim posiadaczom ziemskim, którzy bezlitośnie wyzyskiwali miejscową rolników w całym kraju, szczególnie ludność indiańską.

W Gwatemali trwała od początku lat sześćdziesiątych wojna domowa między partyzantami różnych ugrupowań lewicowych z siłami rządowymi. Masowo ginęli ludzie, głównie bezbronni cywile, gdyż to oni w większości doświadczali niesprawiedliwości i albo przyłączali się do partyzantki, albo we własnym zakresie próbowali dochodzić swych praw. Sytuację jeszcze bardziej zaostrzyło katastrofalne trzęsienie ziemi, które nawiedziło ten region w lutym 1976 r. W obliczu wielkich zniszczeń i śmierci setek ludzi ujawniły się skrajne postawy miejscowych mieszkańców: z jednej strony Kościół i prości ludzie próbowali pomóc najbardziej poszkodowanym, z drugiej latyfundyści troszczyli się jedynie o własne życie i dobra, a wielu z nich uciekło z tych terenów lub w ogóle z kraju.

Ten czas to początki męczeńskiej drogi Kościoła w Gwatemali. Zaangażowanie duchowieństwa i świeckich w pomaganie najuboższym szybko ściągnęło na nich wrogość i nienawiść wielkich posiadaczy i wojska. Jako jeden z pierwszych zginął z tego powodu 20 listopada 1976 ks. Guillermo Woods, działający w spółdzielniach indiańskich w Ixcán na północy Quiché. W dwa lata później, 30 czerwca 1978 zamordowano w San José Pínula na terenie stołecznej archidiecezji ks. Hermogenesa Lopeza.

Wkrótce przemoc doszła do diecezji Quiché. 18 stycznia 1980 w wyniku tortur zginął Juan Barrera Méndez. 4 lipca tegoż roku w wiosce Xe Ixoq Vitz w dystrykcie Chajul zostali zamordowani ks. José María Gran Cirera MSC i 12-letni zakrystian Domingo del Barrio Batz, aktywny działacz Wiejskiej Akcji Katolickiej (założonej w 1957 przez bp. Rafaela Gonzaleza Estradę). W 6 dni potem na terenie parafii Joyabaj zabito innego misjonarza ks. Faustino Villanuevę Villanuevę.

Gdy w połowie lipca bp Gerardi musiał opuścić diecezję i wyjechał do Rzymu, pozostali na miejscu katechiści i inni świeccy pracownicy duszpasterscy nadal prowadzili swą działalność. 29 września 1980 zginęli: zakrystian z Chajul Tomás Ramírez Caba, gdy próbował bronić kościoła przed atakiem żołnierzy i świecki szafarz Eucharystii Nicolás Castro, gdy chciał wynieść konsekrowane hostie z kilku kościołów w miejscowości Cobán koło Alta Verapaz. 21 listopada tegoż roku został zamordowany Reyes Us Hernández.

Na początku 1981 trzej misjonarze MSC, którzy wcześniej opuścili diecezję z powodu zagrożenia ich życia, postanowili do niej powrócić. W tym gronie był m.in. ks. Juan Alonso, który 15 lutego został zatrzymany przez wojskowych na drodze z Uspantán do Cunén, a nazajutrz znaleziono jego zwłoki w Santa Cruz de Quiché. Wiadomo, że był torturowany i to prawdopodobnie spowodowało jego zgon. 22 lipca 1982 w Chinique zginął Rosalío Benito (wraz z 48 swoimi towarzyszami). Ostatni z grona nowych błogosławionych – Miguel Tiu Imul poniósł śmierć w miejscowości Parraxtut koło Sacapulas 31 października 1991.

Komentując zbliżającą się beatyfikację i postacie nowych męczenników biskupi gwatemalscy zaznaczyli, że ci „wierni świadkowie Boga” dali męczeńskie świadectwo Ewangelii i Królestwa Bożego aż do przelania własnej krwi jak Chrystus. Będą oni „orędownikami i opiekunami naszego Kościoła” – podkreślono.

Episkopat przypomniał również postać bp. Gerardiego, który zginął z rąk wyższych wojskowych 26 kwietnia 1998 – w dwa dni po ogłoszeniu przezeń wielkiej dokumentacji zbrodni z czasów wojny domowej pt. „Gwatemalo, nigdy więcej!”. Marzył on o odmienionym kraju – zaznaczyli biskupi.