Kościół pełen pamiątek po rodzie Krasińskich

Sąsiadujący z Muzeum Romantyzmu kościół parafialny w Opinogórze Górnej (diecezja płocka) już z daleka zachwyca architekturą: prowadzą do niego greckie kolumny, zaprojektowane przez architekta Wincentego Rakiewicza z Warszawy. Jest to miejsce związane z Zygmuntem Krasińskim, autorem „Nie-boskiej komedii”. Sama miejscowość była własnością roku Krasińskich w latach 1659-1945

Opinogóra, to stara wieś wzmiankowana w dokumentach już w II połowie XII wieku. Miała kilku właścicieli, ale w XV wieku stała się częścią domeny księcia mazowieckiego, który w pierwszej połowie tego stulecia zbudował tu zameczek myśliwski. W 1659 roku król Jan Kazimierz nadał majątek opinogórski podskarbiemu wielkiemu koronnemu Janowi Kazimierzowi Krasińskiemu, jako starostwo niegrodowe. Od tego czasu (z krótką przerwą) Opinogóra (od pierwszej połowy XIX wieku ordynacja) aż do 1945 roku pozostawała w rękach Krasińskich.

Prace budowlane przy obecnym kościele parafialnym w Opinogórze (kolejnym w tym miejscu), aktualnie sąsiadującym z terenem Muzeum Romantyzmu, rozpoczęły się w 1874 roku, a zakończyły w roku 1877. Głównym fundatorem budowy była Róża z Potockich Krasińska – żona Władysława, syna Zygmunta Krasińskiego. Kościół został zaprojektowany przez warszawskiego architekta, Wincentego Rakiewicza. Jest to budowla reprezentująca styl neoklasycystyczny, jednonawowa, wzniesiona na planie prostokąta. Fasada jest poprzedzona portykiem czterokolumnowym z trójkątnym szczytem.

Pod świątynią jest umieszczona dolna kaplica, w której w 1822 roku została pochowana matka Zygmunta Krasińskiego, Maria Urszula z Radziwiłłów Krasińska. Zejście do podziemnej kaplicy jest umieszczone na tyłach świątyni i prowadzi przez żelazną ciężką bramę ozdobioną herbem Krasińskich. Jednym z interesujących zabytków zachowanych do dnia dzisiejszego w świątyni jest pomnik Marii Urszuli z Radziwiłłów Krasińskiej, znakomite dzieło wykonane przez Luigi Pampalloniego w 1841 roku.

Jest na nim przedstawiona scena śmierci matki poety. Przy łożu umierającej klęczy syn, na którego głowie spoczywa ręka matki. Z lewej i prawej strony tumby znajdują się płaskorzeźbione lekyty, m.in. prostokątna płycina z łacińskim napisem, podtrzymywana przez anioły z symbolami wiary i nadziei. Takie przedstawienie zaproponował Pampalloniemu sam Zygmunt Krasiński. Jest ono nawiązaniem do sceny matki z Orciem z „Nie-Boskiej Komedii”. Płaskorzeźba została zamówiona u rzeźbiarza przez Wincentego Krasińskiego w czasie jego pobytu we Florencji.

W świątyni jest umieszczone również epitafium Amelii z Bronikowskich Załuskiej (kuzynki i pierwszej miłości Zygmunta Krasińskiego), wykonane w 1899 roku przez znakomitego artystę Konstantego Laszczkę. Epitafium jest płaskorzeźbioną w białym marmurze postacią kobiety trzymającej skierowaną ku dołowi pochodnię. Bardzo ciekawa jest także rzeźba umieszczona na bocznej ścianie po prawej stronie głównego ołtarza. Wykonana została z szarego marmuru i jest epitafium synów poety, przedstawionych w scenie apoteozy krzyża. Rzeźba została wykonana przez włoskiego artystę Julesa Franceschiego.

Ciekawym elementem wyposażenia wnętrza świątyni jest również ambona z XVIII wieku, przywieziona razem z ołtarzem głównym do Opinogóry Górnej po kasacji świątyni w Kodniu, zamienionego w czasie zaborów w cerkiew. W dwudziestoleciu międzywojennym ołtarz powrócił do Kodnia, z kolei ambona została do dnia dzisiejszego w parafii w Opinogórze Górnej. Obecnie na południowej ścianie wnętrza świątyni są umieszczone marmurowe płyty upamiętniające osoby związane z Opinogórą Górną, które zginęły w czasie II wojny światowej.

Jedna jest poświęcona zamordowanemu w Dachau księdzu Teodozjuszowi Brudnickiemu, druga Romanowi Konwerskiemu, który odmówił wykonania wyroku śmierci przez powieszenie na więźniach polskich w czasie egzekucji na zamku w Ciechanowie, za co został zamordowany w obozie w Mauthausen-Gusen, zaś trzecia poświęcona Edwardowi Krasińskiemu, ostatniemu ordynatowi opinogórskiemu, który został zamordowany w obozie w Dachau w 1940 roku. Ścianę „pamięci narodowej” zamyka marmurowy ołtarz ofiarowany przez Jana Dziedzica, który w czasie II wojny światowej walczył jako lotnik w polskim dywizjonie w Anglii.

Warto odwiedzić także pobliski cmentarz. Założono go 1824 roku, na skraju parku. Chowani tam byli mieszkańcy wsi należących do kościoła oraz osoby z dworu Krasińskich. Wśród nich było wielu dawnych żołnierzy napoleońskich, którym groby fundowali Krasińscy. W centralnej części cmentarza znajdują się groby najbliższych przyjaciół rodziny Krasińskich.

Między grobami znajduje się ławeczka, na której wieszcz Zygmunt często przesiadywał podczas pobytu w Opinogórze. To właśnie o tym miejscu pisał do Delfiny Potockiej: „Byłem (…) w nocy na cmentarzu tym: księżyc ponuro zaglądał z poza brzóz, bielały groby tych, których znałem i co mnie kochali. Usiadłem między boną moją i Rozpędowską i płakałem, i prosiłem o nadziei trochę, o objawienie mi chwili, w której zwycięży Nica Fidelis, (…). Do drugiej tam siedziałem i tak mi mijała pierwsza noc, na ziemi mojej, w domu – niby to moim, w tej Opinogórze – i dobrze mi było, bo bez słońca i twarzy ludzkich”.