Kościół św. Marcina w Opatowie wpisany na listę Pomników Historii

W Warszawie prezydent Andrzej Duda wręczył dokumenty opiekunom i zarządcom nowych obiektów, które zostały wpisane na listę Pomników Historii. Jednym z nich jest kościół pw. św. Marcina w Opatowie. Stał się tym samym jednym ze 123 Pomników Historii w kraju.

Zespół kolegiaty pod wezwaniem św. Marcina Biskupa w Opatowie jest dziesiątym obiektem w województwie świętokrzyskim z tym zaszczytnym tytułem. Uroczystość wpisania dziewięciu nowych obiektów na listę Pomników Historii odbyła się w piątek, 3 lutego w Pałacu Prezydenckim.

W uzasadnieniu rozporządzenia w sprawie uznania opatowskiej kolegiaty pomnikiem historii czytamy, że: „Celem ochrony pomnika historii jest zachowanie, ze względu na autentyczność, wartości historyczne, artystyczne, naukowe oraz walory krajobrazowo-przestrzenne, jednej z najcenniejszych świątyń romańskich w Polsce, mieszczącej w swym wnętrzu wybitne dzieła sztuki, w szczególności cenny zespół renesansowych nagrobków, ponadto, będącej świadectwem kultury politycznej swojej epoki, jako miejsce obrad sejmiku ziemskiego dawnego województwa sandomierskiego”. Obszar pomnika historii „Opatów – zespół kolegiaty pw. św. Marcina Biskupa” obejmuje teren wzgórza z kolegiatą, dzwonnicą, tzw. starą plebanią i ogrodzeniem.

Rozporządzenie z rąk prezydenta odebrał proboszcz parafii ks. Michał Spociński. Jak podkreślił, nominacja kolegiaty jest dużą nobilitacją dla samego zabytku i dowartościowaniem miejscowej historii. To wielka radość zarówno dla Opatowa, jak i diecezji. – Pochodząca z XII wieku świątynia to jeden z najcenniejszych i najlepiej zadbanych zabytków, nie tylko ziemi świętokrzyskiej, ale całego kraju. Kolegiata od zawsze była pomnikiem i świadkiem historii ojczyzny, Kościoła oraz wiary ludu Bożego – powiedział proboszcz. Ciesząc się z nadanego wyróżnienia dla kolegiaty, przyznał, że liczy na to, iż nobilitujący tytuł otworzy drzwi do pozyskiwania funduszy zewnętrznych, przede wszystkim na opiekę konserwatorską. – W najbliższym czasie chcemy odrestaurować zabytkową bibliotekę kapitulną oraz bezcenne starodruki. Tylko w tym roku udało nam się odnowić 18 rękopisów pochodzących z XVI, XVII i XVIII wieku. Na renowacje czekają kolejne. Naszym celem jest oddanie do użytku biblioteki, w której znajdą miejsce wszystkie zabytki związane z kolegiatą. Na to jednak potrzebne są duże fundusze, które mam nadzieję trafią do nas m.in. z Polskiego Ładu – podkreślił.

Pomnik Historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków. Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Terminem tym określa się zabytek nieruchomy o szczególnym znaczeniu dla kultury. Rangę pomnika historii podkreśla fakt, że jest on ustanawiany rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pomniki Historii, oprócz znaczenia dla polskiego dziedzictwa kulturalnego, powinny wyróżniać się m.in. znaczeniem ponadregionalnym, dużymi wartościami historycznymi, naukowymi i artystycznymi, być utrwalone w świadomości społecznej i stanowić źródło inspiracji dla kolejnych pokoleń.