Kościół w 2010 – najważniejsze wydarzenia

Pielgrzymki papieskie na Maltę, Cypr, do Portugalii i Hiszpanii, historyczna wizyta Benedykta XVI w Wielkiej Brytanii i beatyfikacja kardynała Johna Henry’ego Newmana. Konieczność zmierzenia się z problemem nadużyć seksualnych przez ludzi Kościoła, prześladowania chrześcijan m.in. masakra w Bagdadzie – to tylko niektóre z ważnych wydarzeń w Kościele w 2010 roku.

STYCZEŃ

Ziemia Święta. W dniach 10-14 stycznia z duszpasterską wizytą w kilku parafiach Zachodniego Brzegu Jordanu oraz Izraela przebywała grupa koordynacyjna episkopatów Ameryki Północnej oraz Europy. Celem wizyty 26-osobowej delegacji było poznanie sytuacji lokalnego Kościoła oraz okazanie solidarności tamtejszym chrześcijanom. Rozmawiano m.in. na temat wprowadzenia w życie zasadniczego porozumienia pomiędzy Stolicą Apostolską a Izraelem. Biskupi odbyli pielgrzymkę do Betlejem, odwiedzili katolicki uniwersytet oraz w seminarium patriarchalne w Beit Dżala. Spotkali się z prezydentem Autonomii Palestyńskiej, Mahmudem Abbasem w Ramallah oraz prezydentem Izraela Szimonem Peresem w Jerozolimie.

Haiti. Katedra, siedziba arcybiskupa, wszystkie duże kościoły i seminaria legły w gruzach w stolicy kraju Port-au-Prince w wyniku potężnego trzęsienia ziemi jakie nawiedziło tę karaibską wyspę 12 stycznia. Od ponad 200 lat Haiti, jeden z najbiedniejszych krajów świata, nie doświadczył podobnego kataklizmu. Wśród tysięcy ofiar znaleźli się m.in. abp Serge Miota, arcybiskup Port-au-Prince oraz wielu seminarzystów i kapłanów. Na tragedię mieszkańców Haiti, obok wielu organizacji, pomocą odpowiedzieli chrześcijanie na wszystkich kontynentach.

Włochy. Benedykt XVI odwiedził 17 stycznia Synagogę Większą w Rzymie. Papież wezwał chrześcijan i żydów do wspólnego świadectwa o istotnym znaczeniu Boga dla współczesnego świata. Była to po Kolonii i Nowym Jorku trzecia wizyta Benedykta XVI w synagodze. Witając papieża przewodniczący wspólnoty żydowskiej w Rzymie, Riccardo Pacifici krytycznie mówił o procesie beatyfikacyjnym Piusa XII. Benedykt XVI przypomniał ubiegłoroczną pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Podkreślił, że Kościół wyraził ubolewanie z powodu słabości swoich synów i córek, prosząc o przebaczenie za to wszystko, co mogło sprzyjać plagom antysemityzmu i antyjudaizmu. „Oby te plagi zostały wyplenione na zawsze!” – stwierdził papież. Papież przypomniał rzymskich Żydów prześladowanych i zamordowanych w Auschwitz. Wyraził ubolewanie z powodu obojętności wielu Włochów, zaznaczając jednocześnie, iż nie brakowało ludzi, którzy heroicznie, ryzykując własnym życiem ratowali Żydów. „Także Stolica Apostolska prowadziła często ukrytą i dyskretną akcję pomocy” – zaznaczył Ojciec Święty.

LUTY

Niemcy. Podczas wiosennego zebrania episkopatu Niemiec 23 lutego biskupi przeprosili za przypadki wykorzystywania seksualnego uczniów przez księży w katolickich placówkach edukacyjnych ich kraju. „W imieniu Kościoła katolickiego w Niemczech przepraszam wszystkich, którzy padli ofiarą tych zbrodni“ – powiedział abp Robert Zollitsch przewodniczący episkopatu Niemiec. Po ujawnieniu przypadków molestowania seksualnego nieletnich, zwłaszcza z lat 70. i 80 XX w., powstał okrągły stół z udziałem przedstawicieli Kościoła, państwa oraz ofiar. Kościół uruchomił specjalną infolinię, stronę internetową dzięki którym ofiary molestowania mogły zasięgnąć porad. Ponadto 23 września podczas zebrania plenarnego episkopatu przyjęto wytyczne dotyczące środków prewencyjnych wobec molestowania seksualnego nieletnich w szkołach katolickich, internatach i świetlicach dla dzieci.

MARZEC

Nigeria. W wioskach chrześcijańskich w okolicach miasta Jos 7 marca doszło do „zbiorowych mordów”. Zginęło w nich około 500 osób. Ofiarami napastników-muzułmanów były głównie kobiety i dzieci. Abp John Olorunfemi Onaiyekan, metropolita Abudży, stolicy Nigerii oświadczył, że jego rodacy zabijają się wzajemnie nie „z powodu religii”, lecz „z powodu roszczeń społecznych, gospodarczych, plemiennych, kulturowych”. W liczącej 150 mln mieszkańców Nigerii często dochodzi do aktów przemocy między chrześcijanami z południa i muzułmanami z północy kraju.

Włochy. Benedykt XVI odwiedził 14 marca rzymski zbór luterański Chrystusa (Christuskirche) przy Via Sicilia w centrum miasta. Wraz z proboszczem parafii Chrystusa, pastorem Jensem Martinem Kruse papież przewodniczył nabożeństwu ekumenicznemu. „Katolicy i protestanci ponoszą winę za swój podział. To pięknie, że możemy się dziś modlić razem, razem śpiewać te same pieśni, razem słuchać Słowa Bożego i spoglądać na jednego Chrystusa. Nie możemy jednak stać przy jednym ołtarzu i za to ponosimy winę” – powiedział papież. Wizyta wpisała się w obchodzoną przez protestantów Dekadę Lutra, związaną z 500-leciem Reformacji. Zakończy się ona w 2017 r.

KWIECIEŃ

Świat. W wielu krajach odprawiono Msze św. za prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, jego małżonkę Marię i członków delegacji na uroczystości w Katyniu, którzy zginęli 10 kwietnia w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

Malta. Do obrony wartości chrześcijańskich, ożywienia entuzjazmu wiary i troski o imigrantów wezwał Benedykt XVI Maltańczyków podczas swej pierwszej w 2010 r. i 14. pielgrzymki zagranicznej swego pontyfikatu. Papież przebywał w jednym z najbardziej katolickich krajów świata w dniach 17-18 kwietnia. Wizyta wiązała się z 1950. rocznicą przybycia na tę wyspę Apostoła Narodów św. Pawła i przebiegała pod hasłem, nawiązującym do tamtego wydarzenia, opisanego w Dziejach Apostolskich: „Musimy przecież dopłynąć do jakiejś wyspy” (Dz 27,26). Ojciec Święty wezwał wiernych na Malcie do obrony wartości chrześcijańskich. Podkreślił, że odgrywają oni ważną rolę w dyskusjach na temat tożsamości, kultury i polityki europejskiej. Papież spotkał się z prezydentem Georgem Abelą, z grupą misjonarzy w Grocie św. Pawła w Rabacie koło La Valletty, przewodniczył Mszy św. na Placu Spichlerzy w podstołecznej Florianie z udziałem ok. 40 tys. wiernych. Papież spotkał się także z 8 osobami, reprezentującymi ofiary nadużyć seksualnych przez osoby duchowne. Benedykt XVI, „głęboko przejęty” ich historią – jak stwierdziło watykańskie Biuro Prasowe – „wyraził wstyd i ból z powodu tego, co wycierpiały ofiary i ich rodziny”. Ponadto papież spotkał się młodymi Maltańczykami zachęcając ich, aby „mężnie bronili swej wiary”.

Hiszpania. Obecność migrantów w Europie może być atutem dziś i w przyszłości – napisano w końcowym dokumencie VIII Europejskiego Kongresu Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE) nt. migracji. Trwał on od 27 kwietnia do 1 maja w Maladze na południu Hiszpanii. Uczestnicy spotkania podkreślili, że w wielu krajach migranci wnoszą pozytywny wkład – i to nie tylko ekonomiczny – w życie społeczeństw, które potrafią ich przyjąć, stwarzając warunki prawdziwego współżycia. Johan Ketelers, sekretarz generalny Międzynarodowej Komisji Katolickiej ds. Migracji (ICMC) poinformował, że obecnie na świecie jest 214 mln migrantów zewnętrznych, przemieszczających się między państwami. Ponadto 740 mln ludzi to migranci wewnętrzni, w granicach jednego państwa.

MAJ

Włochy. Msza św. na placu św. Karola, spotkanie z młodzieżą i chorymi, nawiedzenie Kaplicy Najświętszego Sakramentu i modlitwa przed wystawionym tam Całunem Turyńskim złożyły się całodniową wizytę duszpasterską Benedykta XVI 2 maja w Turynie. W kazaniu podczas Mszy św. nawiązując do Całunu, papież zaznaczył, że głównym przesłaniem tej sławnej relikwii jest „pragnienie Ukrzyżowanego Chrystusa, aby zjednoczyć wszystkich w swej miłości”.

Portugalia. W dniach 11-14 maja Benedykt XVI odbył pierwszą w czasie swego pontyfikatu pielgrzymkę do Portugalii. W ciągu czterech dni odwiedził Lizbonę, Fatimę i Porto. Głównym celem papieskiej wizyty był udział w obchodach dwóch rocznic: 93. objawień fatimskich oraz 10. beatyfikacji dwojga pastuszków, Hiacynty i Franciszka, którym ukazywała się Matka Boża w dniach od 13 maja do 13 października 1917 r. Hasłem pielgrzymki były słowa: „Razem podążamy ku nadziei”. Jeszcze na pokładzie samolotu, którym udawał się w swą 15. podróż zagraniczną papież powiedział dziennikarzom, że „prześladowania Kościoła nie pochodzą dziś z zewnątrz, lecz są wynikiem grzechów  – popełnianych przez duchownych nadużyciach wobec nieletnich”. Zauważył, że obecne problemy są częścią cierpień zapowiedzianych w trzeciej tajemnicy fatimskiej. Podczas Mszy św. w Lizbonie z udziałem 80 tys. wiernych zgromadzonych na Placu Handlowym papież apelował: „Przyjazna Lizbono, buduj swoje ludzkie nadzieje na Bożej Nadziei” i przypomniał wielowiekowe zaangażowanie misyjne tutejszego Kościoła. Podczas spotkania ze światem kultury Benedykt XVI przypomniał, że jednym z najważniejszych zadań Kościoła we współczesnej kulturze jest „czuwanie, by poszukiwano prawdy i w konsekwencji Boga”. Podczas modlitwy w Kaplicy Objawień w Fatimie papież nawiązał do zamachu na Jana Pawła II z 13 maja 1981 r. i „niewidzialnej ręki”, która uchroniła go wtedy od śmierci. „Papież-Polak trzykrotnie za to dziękował w Fatimie Matce Bożej, a także podarował kulę, która go poważnie zraniła, wbudowaną potem w koronę Królowej Pokoju. Tym samym Matka Boża Fatimska jest ukoronowana nie tylko srebrem i złotem naszych radości i nadziei, ale także `pociskami` naszych trosk i cierpień” – podkreślił papież. Przemawiając w Kaplicy Objawień papież prosił za wstawiennictwem Matki Bożej, aby „wszystkie rodziny narodów, zarówno tych, które wyróżniają się mianem chrześcijańskich, jak i tych, które nie znają jeszcze swego Zbawiciela, żyły w pokoju i zgodzie”. Podczas Mszy św. w sanktuarium Matki Bożej w Fatimie z udziałem półmilionowej rzeszy pielgrzymów z 35 krajów świata papież przestrzegł przed opinią, że „prorocka misja Fatimy została zakończona”. W ostatnim dniu wizyty Benedykt XVI odprawił przed południem Mszę św. w Porto, drugim co do wielkości mieście w Portugalii. Uczestniczyło w niej ok. 150 tys. ludzi. W kazaniu papież zaznaczył, że obecność Kościoła w świecie ma charakter misyjny. Zwrócił uwagę, że w ostatnich latach zmienił się obraz antropologiczny, kulturowy, społeczny i religijny ludzkości. – Dzisiaj Kościół jest powołany do podejmowania nowych wyzwań i jest gotów do podjęcia dialogu z innymi kulturami i religiami, starając się wspólnie budować z każdym człowiekiem dobrej woli pokojowe współistnienie ludów – stwierdził papież.

CZERWIEC

Turcja. W İskenderun 3 czerwca zamordowano bp. Luigiego Padovese, wikariusza apostolskiego Anatolii i przewodniczącego Konferencji Episkopatu Turcji. Sprawcą mordu był jego kierowca, 26-letni muzułmanin Murat Altuna, którego grupa tureckich psychiatrów i adwokatów w grudniu br. uznał za niepoczytalnego. Bp Padovese został pochowany w rodzinnym Mediolanie. Śledztwo w sprawie mordu trwa.

Cypr. Orędzie pokoju i pojednania dla Cypru i Bliskiego Wschodu, dialog z prawosławiem, umocnienie wspólnoty katolickiej – były głównymi motywami wizyty apostolskiej Benedykta XVI na Cyprze. Papież przybył tam jako pielgrzym „śladami wspólnych ojców w wierze, świętych Pawła i Barnaby”. Wizyta miała też wymiar historyczny, gdyż po raz pierwszy Biskup Rzymu odwiedził ten kraj. Papież wręczył patriarchom Kościołów wschodnich i biskupom Instrumentum laboris Zgromadzenia Specjalnego Synodu Biskupów dla Bliskiego Wschodu. Była to 16. podróż zagraniczna w czasie jego pontyfikatu i pierwsza do kraju, w którym większość mieszkańców stanowią prawosławni. W dniach 4-6 czerwca Ojciec Święty poza krótkim pobytem w Pafos, większość czasu spędził w stolicy Republiki Cypru – Nikozji. Była to trudna wizyta, gdyż region ten od lat pogrążony w stanie permanentnego kryzysu, który w przeddzień przybycia papieża silnie się zaostrzył poprzez krwawą akcję komandosów izraelskich na konwój z pomocą humanitarną dla Strefy Gazy. Potem doszła jeszcze tragiczna śmierć bp. Luigiego Padovese – przewodniczącego episkopatu tureckiego, która przypomniała o innych zabójstwach katolickich kapłanów w tym kraju, dokonanych w ostatnich latach przez islamskich fundamentalistów. Pokój i pojednanie były leitmotivem wielu wystąpień papieża. Dotyczyły one nie tylko podzielonej od 1974 r. wyspy na Republikę Cypryjską, uznawaną przez społeczność międzynarodową i członka Unii Europejskiej, oraz samozwańczą Turecką Republikę Cypru Północnego, ale także Bliskiego Wschodu. Odnośnie do oczekiwań części Cypryjczyków odnoszących się do podziału wyspy papież wykazał się ogromnym talentem dyplomatycznym. Nie potępił jednoznacznie tureckiej okupacji północnej części wyspy i nie wezwał Turków do zwrotu zagrabionych i zniszczonych kościołów i monasterów. Papież był niezwykle serdecznie podejmowany przez zwierzchnika Kościoła Prawosławnego Cypru abp Chryzostoma. Nie sprawdziły się obawy, że część prawosławnych biskupów i duchowieństwa będzie protestowała przeciwko pielgrzymce papieża. Na spotkaniu ekumenicznym w kościele Agia Kiriaki Chrysopolitissa w Pafos Benedykt XVI zachęcał do modlitwy o dar jedności wszystkich uczniów Chrystusa. Wiele miejsca papież poświęcił dialogowi międzyreligijnemu. Już na pokładzie samolotu w rozmowie z dziennikarzami w kontekście Synodu Biskupów wskazał na potrzebę dialogu z „braćmi muzułmanami”. Jednym z głównych celów papieskiej pielgrzymki było umocnienie katolików żyjących na Cyprze i na Bliskim Wschodzie. Podczas Mszy św. w kościele Świętego Krzyża w Nikozji z udziałem duchownych, osób konsekrowanych, katechetów i członkowie ruchów kościelnych papież wezwał, aby „nie opuszczali swej owczarni, która często żyje w trudnych warunkach jako mniejszość, zwykle cierpiąc niedostatek i wyrzeczenia z powodu napięć i konfliktów etnicznych i religijnych”. Przemawiając do przedstawicieli Kościoła na Bliskim Wschodzie Benedykt XVI podkreślił, że „chrześcijanie na całym świecie nadal patrzą na Bliski Wschód ze szczególnym szacunkiem”. Zwrócił też uwagę, na wielkie trudności jakie przeżywają chrześcijanie na Bliskim Wschodzie.

Włochy. Pod hasłem: „Wierność Chrystusa, wierność kapłana” w dniach 9-11 czerwca 2010 r. w Rzymie z udziałem 15 tys. księży z 97 krajów odbył się Światowy Kongres Kapłanów. Zakończył on ogłoszony w 2009 przez papieża Rok Kapłański. Spotkanie to rozpoczęło się 9 czerwca liturgią w rzymskiej bazylice św. Pawła za Murami. Oprócz sprawowania Mszy św., udziału w adoracji Najświętszego Sakramentu i wysłuchania konferencji nt. „Nawrócenie i misja”, duchowni z całego świata przystąpili do sakramentu pojednania.

W Bazylice św. Piotra pod przewodnictwem Benedykt XVI odbyło się czuwanie modlitewne połączone ze świadectwami księży. Kongres zakończył się w uroczystość Najświętszego Serca Jezusowego, Mszą św. na placu św. Piotra pod przewodnictwem papieża. Benedykt XVI wezwał duchownych do ponownego odkrycia i przeżycia wielkości i piękna swego powołania. W kazaniu przeprosił za grzechy nadużyć seksualnych ze strony duchowieństwa wobec nieletnich i zapewnił, że Kościół uczyni wszystko, co w jego mocy, aby tego rodzaju grzechy i błędy nigdy więcej się nie powtórzyły.

Francja. Przed Wielką Izbą Trybunału Praw Człowieka (ETPC) w Strasburgu odbyło się 30 czerwca przesłuchanie stron w związku z odwołaniem się rządu włoskiego od wyroku uznającego obecność krzyża we włoskiej szkole za naruszenie Konwencji Europejskiej. Trybunał zapowiedział, że data wydania wyroku zostanie dopiero ogłoszona. W tzw. „sprawie Lautsi vs. Włochy” 21-osobowy międzynarodowy skład sędziowski wysłuchał wystąpień dwóch przedstawicieli pozywającej Soile Lautsi i dwóch przedstawicieli strony włoskiej. Wcześniej episkopaty prawie wszystkich krajów europejskich wydały oświadczenia podkreślając, że „krzyż nie jest zagrożeniem dla nikogo, a Kościół nie może odstąpić od prawa do obecności krzyża w sumieniach ludzi i w przestrzeni publicznej”.

LIPIEC

Węgry. Rola kapłana w dojrzewaniu powołań kapłańskich była tematem kongresu Europejskiej Służby dla Powołań (EVS). Odbył się on w dniach od 1 do 4 lipca br. w historycznej stolicy i siedzibie Prymasów Węgier w Esztergom. Obrady prowadził biskup pomocniczy archidiecezji gnieźnieńskiej Wojciech Polak, przewodniczący EVS oraz delegat Konferencji Episkopatów Europy (CCEE) ds. powołań. Kongres odbył się m.in. z okazji zakończenia Roku Kapłańskiego. Głównym jego tematem była problematyka związana z posługą kapłana jako świadka i animatora powołań. Mówiono w o świadectwie życia kapłańskiego i tożsamości kapłańskiej. Zastanawiano się nad kondycją współczesnego kapłana w Europie, rozważano posługę kapłana na rzecz powołań.

Włochy. Benedykt XVI oddał 4 lipca hołd swemu poprzednikowi – św. Celestynowi V. Papież odprawił Mszę św. w Sulmonie, gdzie św. Celestyn po abdykacji w 1294 r., mieszkał przez kilka lat jako pustelnik.

SIERPIEŃ

Włochy. 53 tys. ministrantów z 17 krajów Europy przybyło 2 sierpnia z pielgrzymką do Rzymu. Największą grupę stanowili Niemcy – 45 tys. uczestników. Mottem spotkania były słowa: „Pić z prawdziwego źródła”. Najważniejszym punktem wizyty w Wiecznym Mieście była modlitwa wieczorna na placu św. Piotra oraz środowa audiencja ogólna z Benedyktem XVI.

Francja. Dwie ważne rocznice uczciła 14 sierpnia Wspólnota w Taizé: 70-lecie swego istnienia i 5. rocznicę śmierci swego założyciela – brata Rogera. Ponieważ on sam nigdy nie chciał, aby w kościele wypowiadano zbyt dużo słów, uroczystości rocznicowe miały charakter prostej pielgrzymki. Do Taizé przybyło 5 tys. osób. Z okazji rocznicy życzenia złożyli Benedykt XVI, patriarchowie Konstantynopola i Moskwy, arcybiskup Canterbury, zwierzchnicy luterańscy i reformowani.

Indie. Na całym świecie obchodzono 100. rocznicę urodzin bł. Matki Teresy z Kalkuty. Głównym ich punktem była Msza św. 26 sierpnia z udziałem pielgrzymów z całego świata odprawiona w domu macierzystym Zgromadzenia Misjonarek Miłości w Kalkucie. Przewodniczył jej arcybiskup Ranchi, kard. Telesphore Placidus Toppo. W okolicznościowym liście Benedykt XVI przypomniał, że bł. Matka Teresa, apostołka „najuboższych z najuboższych” była wzorem życia chrześcijańskiego. W Indiach obchody rocznicowe trwały tydzień. Zorganizowano wystawy fotografii i festiwal filmowy przedstawiające pracę i modlitwę Matki Teresy. Odbyły się także: spotkanie międzyreligijne i sympozjum na temat życia i dzieła błogosławionej oraz publiczna uroczystość dla uczczenia pamięci Matki Teresy pod przewodnictwem prezydent Indii Pratibhy Patil. Dla uczczenia Matki Teresy wydano w Indiach monety z jej wizerunkiem o wartości 10 i 100 rupii indyjskich. Indyjskie koleje natomiast nazwały na jej cześć jeden z ekspresów kursujących na trasie do Kalkuty „Ekspresem Matki”.

WRZESIEŃ

Węgry. Słowacja. Austria. Apelem skierowanym do każdego chrześcijanina, aby mocniej angażował się w ochronę środowiska naturalnego zakończyła się w austriackim sanktuarium maryjnym w Mariazell międzynarodowa pielgrzymka ekologiczna biskupów i odpowiedzialnych w episkopatach swoich krajów za problematykę ochrony środowiska Europy. Trasa pielgrzymki, która odbyła się w dniach 1-5 września br. prowadziła z Węgier przez Słowację do Mariazell w Austrii. Hasłem pielgrzymki były słowa, wybrane przez Benedykta XVI na Światowy Dzień Pokoju 2010: „Jeśli chcesz pokoju, chroń dzieło stworzenia”. Wśród 50 delegatów z 15 krajów europejskich był bp Edward Janiak z Wrocławia.

Włochy. Benedykt XVI złożył 5 września wizytę w Carpineto Romano, gdzie 200 lat temu przyszedł na świat Gioacchino Pecci, przyszły papież Leon XIII. „Był on mężem wielkiej wiary i głębokiej pobożności, co stanowi zawsze podstawę wszystkiego dla każdego chrześcijanina, nie wyłączając papieża” – powiedział papież podczas Mszy św. na placu Monti Lepini, z udziałem ponad pięciu tysięcy mieszkańców miasteczka.

Wielka Brytania. Spotkanie z królową Elżbietą II, Msze św. z udziałem dziesiątków tysięcy wiernych w Glasgow, Londynie i Birmingham, gdzie papież beatyfikował kard. Johna Henry’ego Newmana, spotkania z młodzieżą, międzyreligijne, z przedstawicielami władz państwowych i życia społecznego oraz ekumeniczne – to najważniejsze punkty 17 zagranicznej wizyty apostolskiej Benedykta XVI. Hasłem pielgrzymki, która odbyła się w dniach 16-19 września były słowa bł. Newmana: „Cor ad cor loquitur” (Serce mówi do serca). Ojciec Święty odwiedził cztery miasta w Szkocji i Anglii: Edynburg, Glasgow, Londyn i Birmingham. Większość brytyjskich mediów podkreśla zgodnie, że wizyta została uznana za historyczną nie tylko dlatego, że głowa Kościoła katolickiego po raz pierwszy przybyła na zaproszenie królowej i władz państwowych, ale także ze względu na swój przebieg i przesłanie jakie pozostawił Benedykt XVI. Na pewno zmieniła ona obraz papieża i Kościoła katolickiego w oczach Brytyjczyków. Papież zdobył sobie na Wyspach Brytyjskich uznanie i szacunek. Jednym z kluczowych motywów pielgrzymki Benedykta XVI było miejsce religii w liberalnym, pluralistycznym społeczeństwie. Benedykt XVI mówił nie tylko o miejscu religii w społeczeństwie, ale przypomniał Brytyjczykom o ich chrześcijańskich korzeniach. W trakcie pielgrzymki Benedykt XVI pokazał, jak wielką niesprawiedliwością jest mówienie o nim, że nie wiele zrobił w walce z nadużyciami seksualnymi w Kościele. Potępiając pedofilię papież nie ograniczył się tylko do ostrych słów, ale i spotkał się z ofiarami nadużyć. Jak zwykle podczas pielgrzymek papież wiele miejsca poświęcił młodzieży. Spotykając się z nią na terenie kampusu Kolegium Uniwersytetu Maryi Panny z 4 tys. uczniów katolickich placówek edukacyjnych z całej Wielkiej Brytanii Benedykt XVI wezwał młodych Brytyjczyków „do stawania się świętymi” i prosił ich, aby nie „zadowalali się drugorzędną doskonałością”. Z wielką uwagą obserwowano też spotkania ekumeniczne i międzyreligijne Benedykta XVI. Były one przede wszystkim ważne dla brytyjskich katolików i anglikanów, którzy stoją przed problemem, jak utrzymać miejsce religii w życiu publicznym w czasie bezprecedensowego zagrożenia sekularyzmem. Oczywiście podczas pielgrzymki nie zabrakło spotkań z duchowieństwem świeckim i zakonnym Wielkiej Brytanii. Kulminacyjnym punktem papieskiej wizyty na Wyspach Brytyjskich była beatyfikacja kard. Johna Henry’ego Newmana, XIX-wiecznego teologa i filozofa, konwertyty z anglikanizmu. We Mszy św. beatyfikacyjnej w Cofton Park w Birmingham wzięło udział ponad 55 tys. osób. Była to pierwsza uroczystość beatyfikacyjna od początku pontyfikatu, której papież przewodniczył osobiście.

Austria. Miejsce i rola biskupa Rzymu w Kościele w pierwszym tysiącleciu będzie tematem XII posiedzenia Międzynarodowej Komisji ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim a Prawosławnym. Obradowała ona w Wiedniu w dniach 20-27 września. W komunikacie końcowym podkreślono „ducha przyjaźni i ufnej współpracy”, jaki panował na spotkaniu. Nie zakończyło się ono jednak wydaniem wspólnego dokumentu.

PAŹDZIERNIK

Włochy. Benedykt XVI odwiedził 3 października Palermo na Sycylii. Wizyta odbyła się z okazji Regionalnego Kościelnego Spotkania Rodzin i Młodych. Podczas Mszy św. papież zachęcił mieszkańców Sycylii do odważnego życia i świadectwa wiary. Ojciec Święty potępił przy tym zorganizowaną przestępczość i bierność wobec jej rozmaitych przejawów. W Eucharystii wzięło udział ponad 100 tys. wiernych.

Chorwacja. Pod hasłem „Demografia i rodzina w Europie” obradowało w Zagrzebiu doroczne zgromadzenie plenarne Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE). W 40. tego rodzaju spotkaniu, które trwało od 30 września do 3 października, uczestniczyli przewodniczący episkopatów państw naszego kontynentu i zaproszeni goście. CCEE zebrała od poszczególnych konferencji episkopatu dane nt. sytuacji rodziny i problemów demograficznych w krajach naszego kontynentu. Powstał na tej podstawie raport, który przedstawiła Lola Velarde, przewodnicząca Europejskiej Sieci Instytutu Polityki Rodzinnej. Jej zdaniem „Europa weszła w okres zimy demograficznej”, gdyż średni wskaźnik dzietności wynosi zaledwie 1,52 na jedną kobietę w wieku rozrodczym, podczas gdy do wymiany pokoleń konieczne jest przynajmniej 2,1.

Grecja. Na wyspie Rodos w dniach 18-22 października obradowało II Forum Katolicko-Prawosławne. Tematem spotkania z udziałem 17 delegatów Rady Konferencji Biskupich Europy (CCEE) i 17 przedstawicieli europejskich Kościołów prawosławnych, były teologiczne i historyczne perspektywy stosunków Kościół – państwo. Jednym z delegatów CCEE był bp Krzysztof Nitkiewicz.

LISTOPAD

Irak. Masakra w katolickiej katedrze obrządku syryjskiego w Bagdadzie. Podczas uwalniania zakładników 1 listopada zginęły 52 osoby a kilkadziesiąt zostało rannych. W niedzielę wieczorem do świątyni, podczas Mszy św., wtargnęła grupa uzbrojonych mężczyzn. Niedługo potem irackie siły bezpieczeństwa wraz z amerykańskimi żołnierzami przeprowadzili szturm na kościół i uwolnili zakładników. Po zamachu z różnych stron świata napłynęły głosy potępienia islamskiego ekstremizmu oraz solidarności z chrześcijanami Iraku.

Hiszpania. Pielgrzymka do Santiago de Compostela z okazji Roku Świętego Kompostelańskiego oraz konsekracja kościoła Świętej Rodziny w Barcelonie mianowanego bazyliką mniejszą, monumentalnej świątyni, dziele genialnego architekta katalońskiego Antonio Gaudiego i symbolu tradycyjnej rodziny katolickiej – były głównymi punktami 18. zagranicznej wizyty apostolskiej Benedykta XVI do Hiszpanii w dniach 6-7 listopada. Wbrew wcześniejszym sugestiom pielgrzymka nie miała odniesień do kwestii politycznych, lecz była „znakiem miłości papieża” do historycznie chrześcijańskiej Hiszpanii. Ojciec Święty przybył tam, jak sam wyznał, jako Następca Piotra, aby umocnić wiarę, ożywić nadzieję oraz zawierzyć wstawiennictwu Jakuba Apostoła „pragnienia, trudy i prace dla Ewangelii”. Benedykt XVI pozostawił, co najmniej dwa, mocne przesłania skierowane nie tylko do Hiszpanów, ale do Starego Kontynentu. Wezwał Hiszpanię i całą Europę do ożywienia korzeni chrześcijańskich i do budowania swej teraźniejszości i przyszłości na autentycznej prawdzie, wolności i sprawiedliwości. „Europa musi otworzyć się na Boga, wyjść na spotkanie z Nim bez lęku” – apelował w Santiago de Compostela. Z mocą upomniał się o ochronę i pomoc rodzinie oraz przypomniał, że Kościół sprzeciwia się wszelkim formom odrzucania życia ludzkiego i wspiera porządek naturalny w środowisku rodzinnym. Benedykt XVI przybył do kraju, gdzie od lat następują niezwykle silne procesy sekularyzacyjne, wspierane przez ustawodawstwo lansowane przez socjalistyczny rząd José Luisa Rodrígueza Zapatero. W homilii w czasie Mszy św., jaką Benedykt XVI odprawił na placu Obradoiro w Santiago de Compostela mianem tragedii określił to, że „w Europie, zwłaszcza w XIX wieku, utrwaliło się i upowszechniło przekonanie, że Bóg jest rywalem człowieka i wrogiem jego wolności”. Natomiast w trakcie poświęcenie świątyni Świętej Rodziny w Barcelonie mówił, że „Bóg jest Bogiem pokoju, a nie przemocy, wolności, a nie przymusu, zgody, a nie niezgody”. Benedykt XVI przypomniał także wielkie dziedzictwo chrześcijańskie i duchowe Hiszpanii. Odnosząc się pośrednio do obowiązujących w Hiszpanii liberalnego prawa aborcyjnego, ustawy o „małżeństwach” osób tej samej płci i zgodzie na adoptowanie dzieci przez homoseksualistów, projektach legalizacji eutanazji Benedykt XVI przypomniał w kościele Świętej Rodziny o szczególniej potrzebie ochrony i pomocy rodzinie. W dobie powszechnie panującego relatywizmu Benedykt XVI wiele miejsca poświęcił relacjom prawdy i wolności, wiary i sztuki.

Wielka Brytania. Pięciu biskupów anglikańskich podjęło decyzję o wstąpieniu do Kościoła katolickiego przez strukturę ordynariatu personalnego. W opublikowanym 8 listopada w Londynie komunikacie poinformowano, że episkopat katolicki przyjmuje z zadowoleniem decyzję biskupów Andrew Burnhama, Keith Newtona, Johna Broadhursta, Edwina Barnes’a i Davida Silka o przystąpieniu do pełnej komunii z Kościołem katolickim, poprzez Ordynariat dla Anglii i Walii. Zostanie on utworzony zgodnie z postanowieniami konstytucji apostolskiej Anglicanorum coetibus z 4 listopada ub. roku. Podobne decyzje podjęło 14 listopada 50 anglikańskich pastorów.

GRUDZIEŃ

Szwecja. Pochodzący z Austrii brazylijski bp Erwin Kräutler odebrał 6 grudnia w Sztokholmie alternatywną Nagrodę Nobla będącą wyrazem uznania dla jego walki o prawa człowieka i ratowanie środowiska naturalnego Amazonii. „Przyjmuję tę nagrodę w imieniu wszystkich, którzy dziś wraz ze mną walczą – o dobro tubylczych ludów, o Amazonię i o prawa człowieka” – powiedział bp Kräutler w siedzibie parlamentu w Sztokholmie.

Chiny. W Pekinie w dniach 7 do 9 grudnia obradowało VIII Zgromadzenia Przedstawicieli Katolików Chińskich. Podczas obrad został wybrano przewodniczącego tzw. Rady Biskupów Chińskich nieuznawanego przez Watykan odpowiednika konferencji episkopatu w innych krajach. Został nim bp Joseph Ma Yinglin, który w roku 2006 przyjął sakrę bez mandatu papieskiego. Sekretarzem generalnym Rady został wybrany również wyświęcony bez mandatu papieskiego bp Joseph Guo Jincai. Zgromadzenie potępiła stanowczo Stolica Apostolska nazywając je pogwałceniem przez władze Chińskiej Republiki Ludowej wolności religijnej. Zdaniem Watykanu wydarzenie to jednostronnie zaszkodziło dialogowi i klimatowi zaufania, nawiązanemu w ostatnim okresie w relacjach z Pekinem.

Oprac. Krzysztof Tomasik