Kościół w Polsce obchodzi Dzień Środków Społecznego Przekazu

17 września 2023 Kościół w Polsce obchodzi Dzień Środków Społecznego Przekazu. Patronuje mu hasło: „Mówić z sercem. Prawdziwie w miłości” (Ef 4, 15), stanowiące tytuł tegorocznego orędzia Ojca Świętego na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu, obchodzony w większości krajów w maju, a w Polsce w trzecią niedzielę września.

„Marzy mi się komunikacja kościelna, która „w centrum stawiałaby relację z Bogiem i z bliźnim, zwłaszcza tym najbardziej potrzebującym, i która umiałaby raczej rozpalać płomień wiary, niż chronić popioły autoreferencyjnej tożsamości” – napisał papież Franciszek w orędziu z okazji 57. Światowego Dnia Środków Społecznego Przekazu. W swym orędziu, ogłoszonym 24 stycznia br., a zatytułowanym „Mówić z sercem. «Prawdziwie w miłości»”, wskazał, że „nie powinniśmy obawiać się głoszenia prawdy, nawet jeśli jest czasem niewygodna, ale czynienia tego bez miłości, bez serca”.

Z kolei bp Rafał Markowski stojący na czele polskiej Rady Episkopatu ds. Mediów i Komunikacji Społecznej w swym Słowie ogłoszonym z okazji jutrzejszych obchodów Dnia Środków Społecznego Przekazu, zaapelował do przedstawicieli mediów o odpowiedzialność za słowo o służbę dobru wspólnemu. Oceniając sytuację w Polsce bp Markowski wskazuje, że mamy do czynienia z niebezpieczną radykalizacją nastrojów społecznych, do czego przyczyniają się również media.

„Różnica poglądów bywa tak duża, że zamiast rozmawiać o własnych poglądach i przekonaniach – kłócimy się, nierzadko za cenę dotychczas łączących nas więzów przyjaźni czy normalnej ludzkiej życzliwości. Linia podziału przebiega przez nasze rodziny, sąsiedztwa, miejsca zamieszkania i pracy. A jako społeczeństwo staliśmy się po prostu podzieleni jeszcze bardziej, nierzadko skłóceni” – ubolewa.

Przewodniczący Rady ds. Mediów i Komunikacji Społecznej zachęca zatem „wszystkie media i dziennikarzy do (…) odważnego wychodzenia poza pokusę budowania uproszczonego, jednostronnego, zideologizowanego, a czasem zgoła upartyjnionego, obrazu życia społecznego”. A w obliczu rozkręcającej się kampanii wyborczej dodaje, że „sprawą szczególnie pilną jest odrzucenie wszelkich form medialnej stygmatyzacji, która siejąc w ludzkich sercach lęk i wrogość, prowadzić może do prawdziwych tragedii i nieszczęść”.

„W obliczu nadchodzących wyborów, kiedy będziemy świadkami walki poszczególnych partii o głosy wyborców, w dziennikarskich relacjach warto kierować się naczelną zasadą, by misję komunikacji realizować przede wszystkim dla budowania dobra wspólnego i ponad podziałami” – apeluje bp Markowski.

Przy okazji apeluje do tych, którzy odpowiadają za kształt polskich mediów, a zwłaszcza do osób kierujących mediami publicznymi, „by pracujący w nich dziennikarze mieli warunki do rzetelnego informowania społeczeństwa i do budowania kultury dialogu”.

***
Co roku zwykle 24 stycznia – w liturgiczne wspomnienie św. Franciszka Salezego, patrona dziennikarzy – papieże ogłaszają orędzia na kolejny Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu. Ustanowienie go wiąże się bezpośrednio z zaleceniami Soboru Watykańskiego II. W Kościele powszechnym jest on obchodzony na ogół w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego, przypadających zazwyczaj pod koniec maja, ale w niektórych krajach są to inne daty – w Polsce przyjęto, że będzie to trzecia niedziela września – w bieżącym roku 17 września. W tym roku Dzień Środków Przekazuj jest obchodzony po raz 57.

Dzień ten wprowadził do praktyki Kościoła w 1966 Paweł VI i jest to jedyne tego rodzaju wydarzenie o zasięgu międzynarodowym, a ustanowione bezpośrednio pod wpływem Soboru Watykańskiego II, a dokładniej soborowego dekretu „Inter mirifica” z 4 grudnia 1963. Celem tej inicjatywy jest podkreślanie roli, jaką środki przekazu odgrywają w dzisiejszym świecie, w tym także w Kościele oraz ich znaczenia dla procesu ewangelizacji i głoszenia jego misji w naszych czasach. Kościół pragnie zawsze, aby służyły one postępowi i dobru ludzkości, a nie szkodziły jej.

Z okazji kolejnych Dni papieże ogłaszają specjalne orędzia, opatrzone hasłem danego Dnia. Po raz pierwszy obchodzono go 7 maja 1967. Paweł VI przygotował łącznie 12 takich dokumentów – pierwszy z nich był zatytułowany „Środki społecznego przekazu” i nosił datę 1 maja tegoż roku. Jan Paweł II przejął ten zwyczaj a jego pierwsze orędzie (z datą 23 maja 1979) było zatytułowane „Środki przekazu na rzecz ochrony i rozwoju dzieciństwa w rodzinie i społeczeństwie”. W 1986 (20. Światowy Dzień Środków) papież ogłosił swój dokument 24 stycznia i od tego czasu prawie nieprzerwanie orędzia te noszą tę właśnie datę.

Jan Paweł II ogłosił łącznie 27 orędzi – ostatnie na 2005 rok, jego następca, Benedykt XVI – 8 (ostatnie na 2013), a obecny Ojciec Święty – dotychczas 10 orędzi na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu.