Kraków: debata o „Rozmowach polskich” Miłosza na Festiwalu Literackim

Czesława Miłosza charakteryzowała nieprawdopodobna pracowitość i solidność intelektualna – mówili uczestnicy spotkania: „Miłosz – mistrz rozmowy istotnej”. Dyskusja odbyła się w ramach trwającego w Krakowie II Festiwalu Literackiego Czesława Miłosza.

W trakcie spotkania o poecie mówili m.in. autorzy, którzy przeprowadzili z Miłoszem cykl wywiadów pt: „Rozmowy Polskie”.

Prof. Andrzej Fiut wspominał chwile kiedy po trzech latach korespondowania z Miłoszem spotkał się z nim, aby zebrać materiał do książki. Natomiast Ireneusz Kania opowiadał, że gdy udał się do domu poety, aby z nim rozmawiać, Miłosz przywitał go ze stosem notatek, które zrobił przygotowując się do rozmowy. „To nieprawdopodobne, gdyż Miłosz miał wtedy 90 lat, cechowała go zawsze ogromna pracowitość i solidność intelektualna” – mówił Kania.

Katarzyna Kubisiowska, która przeprowadzała wywiad z Miłoszem dla „Gazety Wyborczej”, wspominała, że noblista niechętnie mówił o sobie i bronił swojej prywatności.

Tomasz Fiałkowski mówił o bardziej osobistych chwilach Miłosza i o poemacie „Orfeusz i Eurydyka”, który powstał po śmierci żony Miłosza, Carol.

Uczestnicy spotkania rozmawiali również o czasach, kiedy Miłosz powrócił do Krakowa. „Lata krakowskie, do śmierci Carol były najszczęśliwsze w jego życiu” – mówiła prof. Walas. „Siedząc z nami w kawiarni mówił: jestem tutaj z wami taki szczęśliwy” – wspominała. Dodała, że w Ameryce Miłosz bywał samotny i nigdy nie czuł się jak u siebie, natomiast w kraju miał wielu przyjaciół. „On żył w Ameryce Polską” – podkreśliła.

Rozmówcy przypominali, że Miłosz był człowiekiem wielkiej dyscypliny wewnętrznej i energii, a każda rozmowa była dla niego przygodą. „Mówił esejami, a dopełnieniem pejzażu jaki po sobie zostawił są przeprowadzone z nim rozmowy” – mówiła Teresa Walas.

O twórczości Czesława Miłosza rozmawia w Krakowie blisko dwustu blisko pisarzy, poetów, tłumaczy i znawców jego dorobku. Drugiemu Festiwalowi Literackiemu Czesława Miłosza, który rozpoczął się 9 maja, towarzyszy hasło „Rodzinna Europa”. W programie zaplanowano kilkadziesiąt wydarzeń: międzynarodową konferencję naukową poświęconą nobliście, wieczory poetyckie oraz panele. Uczestnicy będą rozmawiać m.in. o roli religii w twórczości pisarza, jej duchowych aspektach oraz o tożsamości we współczesnym świecie.

Wydarzenia organizowane są na Uniwersytecie Jagiellońskim, w krakowskich kościołach i synagogach, a także w specjalnym Pawilonie Miłosza na placu Szczepańskim.

Druga edycja festiwalu, organizowana pod hasłem „Rodzinna Europa” potrwa do niedzieli. Do Krakowa przyjedzie blisko 200 pisarzy, poetów, tłumaczy i znawców twórczości Miłosza, m.in. Derek Walcott, poeta arabski Adonis, Bei Dao, Claire Cavanagh, Oleg Czuchoncew, Natalia Gorbaniewska, Edward Hirsch, Jane Hirshfield, Zadie Smith, Tomas Venclova i indyjski poeta Aśok Wadźpeji. Wydarzenie będzie najważniejszym akcentem polskich obchodów Roku Miłosza ogłoszonego przez Sejm RP i Parlament Litwy w związku z setną rocznicą urodzin poety.

Ważnym wydarzeniem festiwalu będzie niedzielny panel "O zgiełku wielu religii". „Spotkanie na pewno będzie pasjonującą rozmową o współistnieniu różnych religii, konfrontacji religii ze sferą świecką” – zapowiada Illg. Spotkanie zgromadzi m.in. Nilüfer Göle – turecką socjolog z Sorbony, która zajmuje się islamem, wybitnego brytyjskiego myśliciela politycznego Johna Graya czy czeskiego teologa ks. Tomaša Halika. Panel poprowadzi filozof Krzysztof Michalski. Tytuł debaty umożliwia rozważenie roli religii w życiu publicznym i w indywidualnym wymiarze duchowym.

Jak podkreślają organizatorzy, do najważniejszych tematów twórczości poety należała religia. Czesław Miłosz mówił o dwudziestowiecznej erozji wyobraźni religijnej i związanej z nią udręce osamotnionego rozumu. Czerpał z chrześcijaństwa – z katolicyzmu, z prawosławia i z protestantyzmu, ale wykraczał i poza ten krąg – nieobce były mu inspiracje buddyjskie, judaizm i gnoza.

Odbędzie się także wiele koncertów. Na zakończenie festiwalu 15 maja w Filharmonii Krakowskiej z koncertem kompozycji do wierszy Miłosza wystąpi Aga Zaryan z przyjaciółmi.

Festiwalowi towarzyszyć będą: przegląd filmów dokumentalnych o Czesławie Miłoszu, pokazy multimedialne oraz prezentacje książek. Na placu Szczepańskim stoi pawilon „Miłosz” – instalacja łączy w jedno utwory poety oraz obrazy i muzykę.

Organizatorami Festiwalu Czesława Miłosza są: Krakowskie Biuro Festiwalowe, Instytut Książki i Uniwersytet Jagielloński.

Szczegółowy program festiwalu można znaleźć na stronie: www.milosz365.pl