Kraków: renowacja cennych rzeźb Ojców Kościoła z katedry na Wawelu

Konserwatorzy prowadzą renowację trzech cennych rzeźb z katedry wawelskiej, przedstawiających Ojców Kościoła, świętych: Grzegorza, Ambrożego i Hieronima. – Okazało się, że są to wybitne rzeźby, które zostały przykryte w późniejszych czasach malowidłami i w jakiś sposób zasłaniają dzieło mistrzów – powiedział ks. Zdzisław Sochacki, proboszcz katedry na Wawelu. Konserwatorzy chcą odzyskać pierwotną formę rzeźbiarską tych zabytków, która zniknęła pod warstwami gruntów.

Rzeźby pochodzą z przełomu XV i XVI wieku i przedstawiają Ojców Kościoła: św. Hieronima, św. Grzegorza Wielkiego i św. Ambrożego. Wykonane są z drewna polichromowanego, gruntowanego.

Zostały one zdjęte z filarów znajdujących się w nawie głównej katedry wawelskiej, przed konfesją św. Stanisława. – Dopóki były na górze, nie mogliśmy rozpoznać zniszczenia i stanu ich zachowania. Zostały poddane konserwacji i okazało się, że są to wybitne rzeźby, które zostały przykryte w późniejszych czasach malowidłami i w jakiś sposób zasłaniają dzieło mistrzów, którzy wykonali je do katedry – powiedział dziś ks. prałat Zdzisław Sochacki, proboszcz parafii archikatedralnej na Wawelu w trakcie spotkania komisji konserwatorów.

Jak dodał, badacze zastanawiają się, czy rzeźby powinny powrócić do katedry czy zostać umieszczone w muzeum, gdzie mogłyby mieć bardzo dobre warunki dotyczące wilgotności, temperatury i bezpieczeństwa. Decyzja ta zapadnie dopiero wtedy, gdy zbadane zostaną wszystkie rzeźby.

Konserwator dzieł sztuki dr Ignacy Jakubczyk wyjaśnił, że po zdjęciu rzeźb z filarów i wstępnym rozpoznaniu okazało się, że pod koniec XIX wieku zostały one przegruntowane i w całości przemalowane. Okazuje się, że w dużej mierze zostały z nich usunięte oryginalne lub późniejsze warstwy polichromii. W przypadku rzeźby św. Hieronima zachowało się ok. 40 proc. zachowań pierwotnych. Konserwatorzy odświeżą także rzeźbę przedstawiającą św. Augustyna, która pochodzi z początku XX wieku i jest najlepiej zachowana.

– Obecnie konserwatorzy są w trakcie usuwania wtórnych nawarstwień z końca XIX wieku. Usuwanie tych gruntów ma sens po to, żeby odzyskać formę rzeźbiarską, na tyle na ile ona się zachowała. Chcemy odzyskać pierwotną formę, która znikła pod warstwami gruntów – podkreślił dr Jakubczyk. W trakcie prowadzonych prac, rzeźby zostaną poddane m. in. badaniom komputerowym, aby dokładnie określić sposób ich powstania.

W katedrze na Wawelu kontynuowana jest także renowacja nawy głównej. Obecnie poddawane są konserwacji jej dwa przęsła. Prace dotyczą sklepienia, ścian, malowideł i rzeźb. Prowadzone prace dotowane są przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.

Konserwatorzy poinformowali także, że podczas obecnie prowadzonych prac w krypcie Wazów natrafili na gotycką przyporę dawnej katedry. Ta przypora najprawdopodobniej znajdowała się obok południowego wejścia do dawnej świątyni. Ich zdaniem, odkrycie to jest ważne, ponieważ stanowi istotny element wiedzy o średniowiecznej kaplicy św. Piotra i Pawła, ufundowanej w połowie XIII w. przez biskupa Jana Prandotę i kaplicy królewskiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, które tam wówczas się znajdowały.