„Szukając nadziei” – pod takim hasłem 24 kwietnia w Krakowie rozpoczęły się 13. Dni Tischnerowskie. Tym razem uczestnicy wydarzenia będą rozmawiać przede wszystkim o obecności religii w życiu publicznym. Tradycyjnie w pierwszym dniu spotkania wręczone zostały Nagrody Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera.

Organizatorzy podkreślają, że w trakcie tych Dni chcą z nadzieją spojrzeć na różne problemy, z którymi zmaga się człowiek w XXI wieku. W szczególności na problem obecności religii w życiu osobistym, ale także publicznym w wymiarze globalnym. „Chcemy skonfrontować myśli Tischnera z aktualnymi problemami pokolenia” – dodają.

Dni Tischnerowskie rozpoczęły się Mszą św., której w kolegiacie św. Anny w Krakowie przewodniczył bp Tadeusz Pieronek. Wieczorem w Państwowej Szkole Teatralnej tradycyjnie wręczone zostały Nagrody Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera. Ich laureatami zostali socjologowie Paweł Śpiewak i Michał Łuczewski oraz Stowarzyszenie na rzecz niepełnosprawnych „Spes”.

„Nagroda ta przyznawana jest za rzetelność myślenia i zaangażowanie w życie publiczne” – mówił ks. Adam Boniecki, przewodniczący jury.

Paweł Śpiewak – socjolog i historyk idei, profesor w Instytucie Socjologii UW, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego, został nagrodzony za całokształt twórczości, w której „przekonująco łączy socjologię, filozofię, historię, etykę, religię i politykę i nie boi się podejmować trudnych tematów, ufając, że rzetelne i odpowiedzialne myślenie służy wspólnemu dobru". Zdaniem jury Śpiewak kontynuuje Tischnerowskie „myślenia według wartości”.

W kategorii publicystyki lub eseistyki na tematy społeczne, która uczy Polaków przyjmować "nieszczęsny dar wolności", nagrodzony został socjolog i adiunkt w Instytucie Socjologii UW Michał Łuczewskiza książkę "Odwieczny naród. Polak i katolik w Żmiącej". Według jury „jego praca jest pionierskim studium, w którym oddaje głos ludziom przez wiele stuleci wykluczonym z polskiej historii – mieszkańcom obszarów wiejskich. W swojej książce łączy kompetencje socjologa i zaangażowanego antropologa, by pokazać zdumiewającą drogę galicyjskich chłopów do polskości”.

„Jestem zaszczycony, że znalazłem się w gronie laureatów” – mówił Michał Łuczewski. Jego zdaniem książka opowiada 700 lat historii jednej wsi, ale również tak naprawdę Polski.

Natomiast w kategorii inicjatyw duszpasterskich i społecznych współtworzących „polski kształt dialogu Kościoła i świata” nagrodzone zostało Stowarzyszenie na Rzecz Niepełnosprawnych SPES, „imponujące wszechstronną działalnością, która obejmuje pomoc psychologiczną, edukacyjną, finansową i prawną dla ludzi niepełnosprawnych i ich rodzin, a także całodobową opiekę dla najciężej dotkniętych upośledzeniem i samotnością”.

Od 2001 roku nagroda ks. Tischnera promuje w Polsce styl myślenia i postawy, łączące intelektualną rzetelność, odwagę i wrażliwość na drugiego człowieka. Wśród dotychczasowych laureatów znaleźli się m.in. Jan Nowak Jeziorański, Ryszard Kapuściński, Janina Ochojska, Henryka Krzywonos-Strycharska i Wojciech Jagielski. „Z roku na rok widzę, że wybór laureatów jest coraz trudniejszy. Dotychczasowe osiągnięcia tegorocznych zwycięzców inspirują nas do codziennego przekuwania słów ks. Tischnera w czyn. Uznaliśmy, że jest to aspekt, który powinniśmy promować” – uważa Przewodniczący Kapituły ks. Adam Boniecki.
Nagrodę już od trzynastu lat fundują: sopocki ubezpieczyciel Grupa Ergo Hestia oraz Społeczny Instytut Wydawniczy Znak. W skład jury konkursu wchodzą: przewodniczący ks. Adam Boniecki, Jarosław Gowin, Piotr Śliwicki, Władysław Stróżewski, Łukasz Tischner i Henryk Woźniakowski.

Laureaci otrzymali statuetkę zaprojektowaną przez rzeźbiarza Mariana Gromadę oraz nagrodę pieniężną w wysokości 33.000 zł.

Dni Tischnerowskie tradycyjnie rozpoczęły się Mszą św., której 25 kwietnia w kościele św. Anny przewodniczył biskup pomocniczy archidiecezji krakowskiej Grzegorz Ryś. Do piątku filozofie, naukowcy, aktorzy i reżyserzy będą rozmawiać o życiu i twórczości ks. Tischnera.

W homilii bp Ryś mówił, że Ewangelia pokazuje świat, który jest dla uczniów zadaniem. „Idźcie i nauczajcie, to wiara w możliwość przemiany całego świata” – powiedział.

Hierarcha postawił pytanie co zostało w uczniach Chrystusa z wiary w możliwość podboju kosmosu przez Ewangelię? Jego zdaniem, ks. Józef Tischner nie bał się świata i wiedział, że jest do niego posłany. „Miał zdolność opisywania świata w odniesieniu do każdego człowieka i tego co się w nim dzieje” – mówił.

Z kolei wieczorem w ramach wydarzenia wręczone zostały Nagrody Znaku i Hestii im. ks. Józfa Tischnera. Tegorocznymi laureatami zostali s. Małgorzata Chmielewska, socjolog Karolina Wigura i prof. Jerzy Szacki.

W kategorii inicjatyw duszpasterskich i społecznych współtworzących „polski kształt dialogu Kościoła i świata” nagrodzona została s. Małgorzata Chmielewska, przełożona polskiej Wspólnoty Chleb Życia, „za cierpliwą i pełną niespożytej inwencji pracę na rzecz bezdomnych i wykluczonych. Siostra Chmielewska uczy mądrej miłości i przypomina, że ubogi powinien mieszkać w sercu Kościoła”.

Natomiast w kategorii pisarstwa religijnego lub filozoficznego stanowiącego kontynuację „myślenia według wartości” nagrodzony został socjolog i historyk myśli społecznej, emerytowany profesor Uniwersytetu Warszawskiego Jerzy Szacki. Wyróżnienie otrzymał „za całokształt twórczości, w której łączy najwyższe standardy rzetelności naukowej z wrażliwością na los konkretnego człowieka poddanego naciskowi procesów historyczno-społecznych. Jerzy Szacki zaskakuje niezaspokojoną ciekawością, która każe mu wciąż poszerzać i rewidować zdobytą już wiedzę”.

W kategorii publicystyki lub eseistyki na tematy społeczne, która uczy Polaków przyjmować „nieszczęsny dar wolności” nagrodzona została adiunkt w Instytucie Socjologii UW Karolina Wigura za książkę „Wina narodów. Przebaczenie jako strategia prowadzenia polityki o aktach pojednania między narodami podejmowanych w cieniu totalitarnej przeszłości”. Zdaniem jurorów, laureatka „imponuje wszechstronnością opisu, w którym polityka spotyka się z filozofią i teologią, a dociekliwość naukowa sprzymierza się z temperamentem publicystki”.

Głównym tematem tegorocznych Dni jest „spotkanie”. Podczas wydarzenia o spotkaniach Tischnera z teatrem dyskutować będą jego uczniowie, a dziś wybitni reżyserzy. Dzisiaj esej „Fenomenologia spotkania” przypomną aktorzy Anna Polony i Jerzy Trela. Następnie odbędzie się dyskusja z udziałem filozofów Zbigniewa Stawrowskiego i Adama Workowskiego. O „spotkaniu z Innym” w piątek rozmawiać będą goście „Jaskini filozofów”, m.in. Janina Ochojska, Wojciech Jagielski i Paweł Śpiewak. W ramach „Colloquia Tischneriana” wykład wygłosi wybitny fenomenolog prof. Anna Teresa Tymieniecka z USA, uczennica Romana Ingardena i o. Józefa Marii Bocheńskiego.

Głównym organizatorem tegorocznych Dni Tischnerowskich jest Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna. Szczegółowy program XII Dni Tischnerowskich można znaleźć na stronie www.tischner.pl.

Ks. prof. Józef Tischner (1931-2000), kapłan archidiecezji krakowskiej, był uznawany za jednego z najwybitniejszych współczesnych europejskich filozofów chrześcijańskich, dziekanem Wydziału Filozoficznego Papieskiej Akademii Teologicznej, wykładowcą filozofii dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie.

Był szeroko znany poza granicami kraju, był autorem licznych książek, tłumaczonych na wiele języków. Był założycielem i prezesem Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu. Wśród jego osobistych przyjaciół znaleźli się m.in.: kard. Franz König, Hans Georg Gadamer, Paul Ricoeur, Leszek Kołakowski i Emmanuel Levinas. W 1999 roku otrzymał Order Orła Białego – najwyższe polskie odznaczenie.