Kraków: światowe prawykonanie odnalezionych pieśni Henryka Mikołaja Góreckiego

Dwadzieścia pieśni kościelnych skomponowanych przez Henryka Mikołaja Góreckiego usłyszało audytorium zgromadzone w bazylice oo. franciszkanów w Krakowie. Światowe prawykonanie „Chorału polskiego” odbyło się w niedzielę 23 czerwca.

Koncert wpisuje się w szerszy projekt muzyczny zatytułowany „Henryk Mikołaj Górecki – Chorał polski – 20 pieśni kościelnych”. Składa się na niego koncertowa prezentacja utworów, nagranie płytowe (wytwórnia DUX) i wydawnictwo nutowe przygotowane przez Polskie Wydawnictwo Muzyczne.

– Nazwaliśmy ten projekt „Chorał polski”, mimo że sam cykl nazywa się „Z pieśni kościelnych”. Odwołujemy się do cytatu samego Góreckiego, który powiedział, że chciał stworzyć chorał z pieśni religijnych. W kompozycjach słychać charakterystyczną dla Góreckiego harmonię – powiedział KAI Grzegorz Kućmierz z Agencji Artystycznej Presto, producent koncertu.

Zbiór utworów zawiera 20 pieśni z popularnego „Śpiewnika kościelnego” ks. Jana Siedleckiego. Śpiewnik ten okazał się bardzo ważny dla twórczości Henryka Mikołaja Góreckiego – wiele jego kompozycji wykorzystuje melodie i teksty zebrane przez ks. Siedleckiego. Na prapremierowym koncercie wykonano wszystkie 20 utworów. Wśród nich przeważały pieśni maryjne (np. „Zdrowaś bądź Maryja” czy „O Matko miłościwa”) oraz pasyjne (np. „Ludu, mój ludu” czy „Krzyżu Chrystusa”). W tym wyborze Góreckiego znalazła się też pieśń „Krzyknijmy wszyscy” ku czci św. Mikołaja, patrona kompozytora.

Koncert odbył się nieprzypadkowo w bazylice oo. franciszkanów. W tym kościele miała miejsce w 1979 r. światowa prapremiera dzieła „Beatus Vir” – z udziałem papieża Jana Pawła II, który jeszcze jako metropolita krakowski zamówił ten utwór u kompozytora dla uczczenia 900. rocznicy męczeńskiej śmierci św. Stanisława.

Skomponowany przez Henryka Mikołaja Góreckiego w 1986 roku cykl „Z pieśni kościelnych” nigdy nie został przez twórcę ukończony. O zbiorze wiedział prof. Włodzimierz Siedlik, pierwszy wykonawca wielu innych utworów wokalnych kompozytora. Poprosił rodzinę Góreckiego o możliwość ich wydania i zaprezentowania publiczności. Wszystkie utwory przygotował do druku Mikołaj Górecki, syn kompozytora. Prof. Siedlik specjalnie na potrzeby tego projektu, którego jest dyrektorem artystycznym, stworzył wyjątkowy autorski chór, zapraszając do niego znakomitych śpiewaków na co dzień współpracujących z najlepszymi krakowskimi zespołami chóralnymi: Filharmonii Krakowskiej, Capelli Cracoviensis i Polskiego Radia.

Henryk Mikołaj Marek Górecki (1933 – 2010) był polskim kompozytorem współczesnej muzyki poważnej. Był profesorem i rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach, wychowawcą i pedagogiem muzycznym. Komponował głównie gatunki wokalno-instrumentalne najczęściej do sakralnych tekstów. Często w swych kompozycjach nawiązywał do muzyki dawnej bądź ludowej, głównie podhalańskiej. Jego utwory charakteryzuje prosta harmonia. Jego najbardziej znane dzieło to III Symfonia zwana też Symfonią pieśni żałosnych. W 2009 r. został odznaczony watykańskim Orderem Świętego Grzegorza Wielkiego a rok później został Kawalerem Orderu Orła Białego.