Krasiczyn: 35. rocznica powstania duszpasterstwa rolników

Dokładnie 35 lat temu, w dniach 10 – 12 grudnia 1982 r. odbyły się pierwsze rekolekcje, które dały początek duszpasterstwu rolników w Krasiczynie. Tworzyły się wówczas struktury Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników na Podkarpaciu.

– Krasiczyn stał się takim ośrodkiem krystalizacji trochę z przypadku. Przyszedłem tutaj z misją tworzenia domu rekolekcyjnego – wspomina ks. prałat Stanisław Bartmiński, emerytowany, wieloletni proboszcz w Krasiczynie. – Pierwsze rekolekcje zorganizowaliśmy, objeżdżając z obecnym marszałkiem Markiem Kuchcińskim 10 diecezji na południu i zapraszając rolników indywidualnie. Czterdziestu zaprosiliśmy bezpośrednio, a pozostałych listownie i te listy trafiły w ręce milicji – dodaje duszpasterz.

Z okazji przeżywanej rocznicy w Krasiczynie w niedzielę odbyła się konferencja poświęcona temu wydarzeniu. Historyk IPN w Rzeszowie dr Mariusz Krzysztofiński mówił o roli śp. abp. Ignacego Tokarczuka w tworzeniu duszpasterstwa rolników. Prelegent podkreślił, że hierarcha był zdecydowanym przeciwnikiem ustroju komunistycznego, uważając, że komunizm nic człowiekowi nie jest w stanie zaoferować.

– Patriotyzm był dla abp. Tokarczuka czymś naturalnym i oczywistym. Nie wyobrażał sobie kapłaństwa bez akcentowania spraw patriotycznych. Był przeciwnikiem głoszenia tzw. czystej Ewangelii, postawy, że głosimy Ewangelię, wracamy na plebanię i nie angażujemy się w żadne sprawy społeczne. Wywodził się z archidiecezji lwowskiej, gdzie to zaangażowanie było czymś normalnym i praktykowanym przez wielu księży. Wprost mówił, że jego komunistyczne prawo nie obowiązuje – opowiadał Krzysztofiński.

Artur Brożyniak z rzeszowskiego IPN przypomniał, że duszpasterstwo w Krasiczynie było jednym z pierwszych w tej części Polski. Później powstawały kolejne, m.in. w Łańcucie, Haczowie, u oo. Bernardynów w Leżajsku, czy w Błażowej.

Przyznał, że SB obawiała się, że na terenie Krasiczyna uprawia się wielką politykę i działalność dysydencką. – Stosowano standardowe procedury. Najczęściej zniechęcano do przyjazdu poprzez kontrole milicji, mandaty, zatrzymywanie – mówił.

Dr Bogusław Wójcik z IPN w Rzeszowie stwierdził, że po 1982 r. dwie antysystemowe siły w Polsce: Kościół katolicki i rolnicy indywidualni zaczęli współpracować w nowy jakościowo sposób. Duszpasterstwo rolników i działalność komitetu oporu była tego przykładem. Myślę, że nikt nikogo nie instrumentalizował, nie wykorzystywał. Kościół realizował swoje cele duszpasterskie, opór – polityczne, ale razem osiągnęli większy skutek – podsumował.

Pierwsze struktury Ogólnopolskiego Komitetu Oporu Rolników na Podkarpaciu powstały w listopadzie 1982 r. w woj. rzeszowskim. Organizowaniem siatki regionalnej w środowisku wiejskim zajmowali się m.in. Józef Baran i Wieńczysław Nowacki, który miał koordynować pracę na całym Podkarpaciu. Wkrótce do grona organizatorów, działaczy i współpracowników dołączyli Janusz Szkutnik, Janusz Kopera, Stefan Wójcik, Antoni Bartyński, Ludwik Pełka, Kazimierz Chorzępa, Henryk Cząstka i inni.