Ks. Artur Godnarski dla KAI: miłosierdzie nie jest zaspokajaniem potrzeb świata

Nie jesteśmy w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb świata. Chodzi o to, byśmy nie pozwolili sobie na „święty spokój”, lecz byli w ciągłej gotowości i pozostawali w duchu służby – mówi w rozmowie z KAI ks. Artur Godnarski. Duszpasterz, ewangelizator i misjonarz miłosierdzia opowiada o owocach, jakie przynieść może Kościołowi zakończony w niedzielę Nadzwyczajny Jubileusz Miłosierdzia.

Michał Plewka (KAI): Który spośród uczynków miłosierdzia udało się nam – Polakom – najlepiej wypełnić w Roku Świętym Miłosierdzia?

Ks. Artur Godnarski: Inspiracja jaka płynie od Ojca Świętego uruchomiła w ludziach wiele wewnętrznych sił, które widać na różnych polach: społecznym czy duchowym. Szczegółowe badanie to niezłe zadanie dla Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego. Ja wolę powiedzieć o tym, co ten czas uruchomił we wspólnocie, w której mieszkam.

Jubileusz Miłosierdzia sprawił, że Bóg otworzył nasze serca, abyśmy bardziej zwrócili uwagę na ludzi ubogich. Widać to chociażby po finansach – dużo więcej pieniędzy przeznaczyliśmy w tym roku na pomoc tym osobom, bardziej otworzyliśmy nasz dom wspólnoty na osoby potrzebujące, bezdomne.

Sprowadziliśmy z Aleppo syryjską rodzinę, która znajdowała się w sytuacji ogromnej potrzeby. Udało nam się wynająć im mieszkanie, załatwić wszystkie dokumenty, wprowadzić ich jakoś w naszą kulturę, nasz rytm życia. Przyznaję, że to naprawdę nie było łatwe, bo są to ludzie zupełnie innego kontekstu geo-polityczno-gospodarczo-kulturowego. Pan Bóg wykonywał nad nami ciężką pracę, byśmy popełnili wysiłek zrozumienia tych ludzi. Dużo musieliśmy czytać, poznawać, rozmawiać, aby w końcu zrozumieć ich mentalność i ich zachowania.

Innym razem Pan Bóg przyprowadził do nas polską rodzinę bezdomną. Również im mogliśmy pomóc. Kilka tygodni temu przywieziono do nas z Niemiec bezdomną siedemdziesięcioparoletnią kobietę pochodzącą z Polski. Okazało się, że stała się dla nas pięknym darem uruchamiającym w młodych opiekuńczość, troskliwość, wyrozumiałość dla starszych i chorych oraz zaangażowanie w bezpośrednią pomoc. To wymagało od każdego z nas przełamania się i przekroczenia wewnętrznych barier niechęci. To sprawia z ludźmi miłość.

Czy taka pomoc przychodzi łatwo?

– Na pewno wiąże się ona z dużą odpowiedzialnością, zarówno finansową, jak i socjalną. Gubin, gdzie prowadzimy nasz dom, to jest mała miejscowość, gdzie ludzie raczej się znają. Wprowadzenie kogoś nowego do tej społeczności i dbanie o jego bezpieczeństwo to spore wyzwanie. Jest ono dla nas możliwe z tego powodu, że jesteśmy wspólnotą, a nie działamy w pojedynkę.

Trzeba tu powiedzieć o pewnej wolcie, jaka dokonała się w Kościele, a którą zauważył ostatnio bp Grzegorz Ryś podczas wykładu na Uniwersytecie Jagiellońskim. W pierwotnym Kościele wszystkie dobra były przeznaczane na pomoc ubogim. Później była to jedna czwarta z dochodów biskupa czy prezbitera. Obecnie natomiast przesunięto akcent, że dobra materialne mają służyć pasterzom. Wszystko stanęło jakby na głowie. Ta refleksja przywraca nas w czas i dynamikę pierwotnej miłości.

Ubodzy są nam dani po to, byśmy nie schamieli i nie stali się skrajnymi egoistami. Żebyśmy nie zgodzili się na konsumpcyjny styl życia. Musimy umieć sobie czegoś odmawiać.

Na tym polega miłosierdzie?

– Nie możemy ograniczać miłosierdzia wyłącznie do budowania szpitali, przytułków czy domów pomocy społecznej. Jest taka pokusa, by przekazać wszystkich ludzi potrzebujących sprawnie działającym instytucjom, abyśmy mieli „święty spokój”. Tymczasem miłosierdzie to pewnego rodzaju napięcie bycia w gotowości, bycie niespokojnym. Nawet zaryzykowałbym stwierdzenie, że w miłosierdziu chodzi o ten „niepokój” serca, który sprawia, że jesteśmy gotowi się zaangażować i być wytrwałymi.

Nie jesteśmy w stanie zaspokoić wszystkich potrzeb świata. Chodzi o to, byśmy nie pozwolili sobie na „święty spokój”, lecz byli w ciągłej gotowości i pozostawali w duchu służby. Byśmy mieli serce wrażliwe, ożywiane tym ‘caritas’. Nigdy nie mamy tak mało, byśmy nie mogli się podzielić tym, co mamy. Marcin Luter mówił, że ostatnią rzeczą, która się nawraca jest portfel. Jeśli uwierzyć, że tak jest, to nawrócenie portfela może być miernikiem nawrócenia serca. „Daj tyle, żeby cię zabolało” – mówiła Matka Teresa.

Miłosierdzie Boga objawia się w sposób szczególny w konfesjonale. Czy ogłoszenie przez papieża Roku Świętego wywarło wpływ na przeżywanie przez wiernych sakramentu spowiedzi?

– Jubileusz Miłosierdzia rzeczywiście zachęcił wiele osób do skorzystania z sakramentu pokuty i pojednania. Wystarczyło powiedzieć, że jest wśród nas misjonarz miłosierdzia i znajdowało się mnóstwo osób, które prosiło o Boże miłosierdzie – naprawdę w różnych i trudnych życiowych sytuacjach.

Wielu ludzi w sakramencie pokuty podjęło karkołomną decyzję odsłonięcia tych sfer swojego życia, które dotąd pozostawały zakryte. Mogę zaświadczyć, że ten rok, dla mnie jako misjonarza miłosierdzia, to czas towarzyszenia wielu siostrom i braciom w drodze powrotu do Boga. Mogłem na własne oczy zobaczyć, co to znaczy chrzest we własnych łzach, co to znaczy zmartwychwstać za życia.

Także wielu moich braci, księży, jeszcze bardziej zdało sobie w tym czasie sprawę z tego, że ten sakrament nie może być sprawowany w pośpiechu ani pod presją długiej kolejki. Teraz jest ważny ten człowiek, którego Bóg stawia w konfesjonale i na mojej drodze. On jest najważniejszy, bo nad nim pochyla się Bóg!

Na mocy specjalnego przywileju każdy ksiądz mógł rozgrzeszać z grzechu aborcji. Czy spotkał się ksiądz z częstszymi spowiedziami tego grzechu?

– Mogę powiedzieć tylko tak: spowiednicy naprawdę mieli co robić. Nie mają pojęcia o tym, co dzieje się w sercu kobiety i mężczyzn, mających doświadczenie aborcji, ci którzy są za nią. Dziwi mnie, że w debacie publicznej nie zabierają głosu psychologowie, pedagodzy i psychoterapeuci, którzy mogliby pokazać ludzkie zdruzgotanie wynikające z faktu aborcji, bo my ze względu na tajemnicę sakramentu nie za bardzo możemy o tym mówić.

Jak oceni ksiądz posługę misjonarzy miłosierdzia?

– Ojciec Święty, nadając tysiącu stu czterdziestu misjonarzom miłosierdzia, nieograniczone pole działania w rozgrzeszaniu z grzechów zarezerwowanych dotąd tylko Stolicy Apostolskiej, wykazał się ogromną intuicją. Pominął wszystkie formalności wymagane przez Penitencjarię Apostolską. Papież wysłał nas, aby ludzie mogli namacalnie doświadczyć, jak miłosierny jest Bóg.

W Polsce mamy ponad czterdziestu misjonarzy – to kapitalni księża. Mieliśmy wspólne spotkanie na Jasnej Górze, gdzie każdy z nas składał wyjątkowe świadectwa działania łaski Bożej i potrzeby tej posługi wśród ludu Bożego. Proszę sobie wyobrazić, że byli ludzie, którzy pokonywali tysiące kilometrów, żeby spotkać misjonarza miłosierdzia. Do nas z Anglii specjalnie przyleciały dwie osoby, żeby się wyspowiadać. To pokazuje, jakie jest w człowieku pragnienie miłosierdzia, żeby coś takiego zrobić.

Jako wspólnota mamy doświadczenie misji ewangelizacyjnych przeprowadzonych w jednej z niewielkich parafii złożonej z kilku skłóconych ze sobą wiosek. Tak byli skłóceni, że niewiele brakowało, a misje wcale by się nie odbyły. Przeżyliśmy jednak cudowne doświadczenie pojednania. Dwudziestu księży przez dwie godziny celebrowało sakrament pokuty i pojednania. Znakiem tego pojednania był zorganizowany na koniec festyn parafialny, gdzie każda wioska mogła się zaprezentować. Pierwszy raz od wielu lat w klimacie wiary i życzliwości mogli się ze sobą spotkać, modlić, rozmawiać i świętować.

Jak wykorzystaliśmy Jubileusz Miłosierdzia?

– Trudno mi mówić za cały Kościół. Jest wielu duszpasterzy, którzy świetnie wykorzystali ten czas, organizując pielgrzymki do Bram Miłosierdzia. Wiem, że dla wielu była to okazja nie tylko do modlitwy, ale i ewangelizacji.

Obawiałem się, czy 1050. rocznica Chrztu Polski nie przyćmi tego ogromnie ważnego wydarzenia, jakim był Jubileusz Miłosierdzia. Próbowano to ze sobą jakoś złączyć i w tej warstwie ideologicznej nawet się to udało. Jednak w praktyce trudno było dotrzeć do istoty tego nadzwyczajnego Roku Świętego.

Sercem Jubileuszu było przypomnienie, że chrześcijanie mają być miłosierni. Jeśli chcemy, żeby byli miłosierni, to musimy zadbać, aby sami najpierw doświadczyli miłosierdzia. Ten, kto nie doświadczył miłosierdzia nie będzie umiał być miłosierny.

W tej kwestii ze sporą częścią polskiego duchowieństwa mamy duży kłopot. Coś z nami, księżmi dzieje się takiego, że za bardzo lubimy mieć dzisiaj „święty spokój”. Jakoś brakuje naszej aktywności, albo idzie ona nie w tym kierunku co trzeba. Oczywiście nie mam na myśli wszystkich księży, ale jeśli weźmiemy pod uwagę, że nawet co dziesiąty ksiądz nie był na Światowych Dniach Młodzieży, to widzimy coś, na co nie ma usprawiedliwienia. Trzeba sobie postawić pytanie: co się z nami dzieje? Może my sami nie wierzymy, że przejście przez Bramę Miłosierdzia było doświadczeniem drogi ku wolności człowieka. W tym napięciu łaski utraciliśmy pewną gorliwość, a jednak pasterz i jego rola w stadzie naprawdę jest znacząca.

Co pozostanie po tym Jubileuszu?

– W misjonarzach miłosierdzia, poza dekretem od samego Ojca Świętego, pozostanie przeświadczenie, że sam Bóg posługiwał się nami – glinianymi naczyniami – w prowadzeniu naszych braci i sióstr ku wolności. Na pewno pozostanie w nas wzmożone poczucie miłości do ludu. Mówię to bez patosu. Bóg naprawdę uczył nas, co znaczy być ojcem. Nauczyliśmy się przemeblowywać swój styl życia, po to by być dostępnymi dla innych.

A w mentalności wszystkich wiernych?

– Chciałbym żeby Jubileusz Miłosierdzia wywołał w naszych sercach trzęsienie ziemi, żebyśmy umieli żyć Ewangelią. Jej istotnym elementem jest właśnie opieka i pomoc nad drugim ubogim.

Chciałbym też, żeby pozostała w nas większa odwaga do korzystania z sakramentu pokuty i pojednania, żebyśmy ten sakrament celebrowali z wiarą w to, że ma on moc uzdrowienia, że jest on szczególnym darem spotkania z Osobą kochającego, pełnego miłosierdzia Boga.

Rozmawiał Michał Plewka