Ks. dr Sadłoń: stosunek do Kościoła rzutuje na religijność

Chociaż ogólny stosunek do Kościoła nie jest tym samym co religijność, to w dłuższej perspektywie czasu kształtuje on również religijność – powiedział KAI ks. dr Wojciech Sadłoń. Zaznaczył, że dotyczy to głównie młodych osób. Dyrektor Instytutu Kościoła Katolickiego skomentował badania Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych (IBRIS) dla „Rzeczpospolitej”.

Z badań tych wynika m.in., że niemal 1/3 Polaków deklaruje negatywny stosunek do Kościoła katolickiego oraz, że Kościół ocenia negatywnie aż 47 proc. proc. ludzi młodych – pomiędzy 18 a 39 rokiem życia.

Publikujemy komentarz ks. dr. Wojciecha Sadłonia:

Obecność Kościoła katolickiego w polskim społeczeństwie realizuje się w wielu wymiarach. Jednym z nich jest ogólny stosunek do szeroko rozumianych instytucji katolickich. Takie nastawienie zawiera w sobie między innymi ocenę działalności Kościoła oraz zaufanie do Kościoła. Pokrywa się ono częściowo z wizerunkiem Kościoła

Pozytywne nastroje wokół Kościoła sprawiają, że Kościół jest odbierany w większą przychylnością i otwartością w przestrzeni publicznej. Z kolei negatywne nastawienie do Kościoła utrudnia oddziaływanie na tych, którzy nie mają z nim osobistego kontaktu. Rosnąca negatywna ocena działalności Kościoła może rodzić również negatywne działania czy nawet w dalszej kolejności, przekładać się na swoisty „antykatolicyzm”. Ogólny stosunek do Kościoła nie jest jednak tym samym co religijność.

Jeszcze w roku ’90 niemal 90% Polaków oceniało działalność Kościoła katolickiego pozytywnie. Wynikało to bez wątpienia z aktywnego uczestnictwa Kościoła w przemianach w Polsce. Katolicyzm nie tylko wpisywał się, ale również aktywnie współtworzył przemiany społeczne, aprobowane przez niemal ogół polskiego społeczeństwa. Pozytywnie oceniało Kościół znacznie więcej niż chodziło do Kościoła i zdecydowanie więcej niż uznawało jego moralne nauczanie.

Taka wyjątkowo pozytywna ocena Kościoła szybko uległa załamaniu w latach ’90. Już w roku ’92 mniej niż 50% Polaków pozytywnie oceniało Kościół katolicki. Na przełomie wieków, ocena Kościoła nieco się poprawiła. Do roku 2010 około 65% Polaków oceniało Kościół pozytywnie. W roku 2010 zaufanie do Kościoła wyraźnie spadło (do poziomu 50%) i zaczęło z roku na rok się zmniejszać.

Ostatnie badania wskazują, że mamy do czynienia z kolejnym wzrostem negatywnych ocen Kościoła. Zapewne to kolejny etap procesu, w którym Kościół przestaje być kojarzony z powszechnie aprobowanymi wartościami. Osoby niereligijne praktycznie tylko negatywnie oceniają Kościół.

Chociaż ogólny stosunek do Kościoła nie jest tym samym co religijność, to w dłuższej perspektywie czasu kształtuje on również religijność. Dotyczy to głównie młodych osób. W naszym polskim społeczeństwie, w którym osoby religijne i niereligijne żyją obok siebie, negatywny stosunek do Kościoła bez wątpienia utrudnia socjalizację religijną.

***
Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK) im. ks. Witolda Zdaniewicza jest najstarszym w Polsce, niezależnym ośrodkiem naukowym prowadzącym badania w zakresie religijności, katolicyzmu i jego społecznych kontekstów. Został założony w 1972 r. przez Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego (Księża Pallotyni) jako Zakład Socjologii Religii, a w 1993 r. przekształcony w ISKK.