Ks. prof. Józef Niewiadomski: Jan Paweł II wprowadził naukę społeczną do centrum Kościoła

Papież Jan Paweł II odegrał istotną rolę dla katolickiej nauki społecznej. Jest o tym przekonany wieloletni profesor teologii na Uniwersytecie Leopolda i Franciszka w Innsbrucku ks. Józef Niewiadomski. W rozmowie z austriackimi tygodnikami katolickimi podkreślił, że kanonizowany w 2014 r. papież-Polak poprzez swoje trzy encykliki socjalne „wyciągnął naukę społeczną z kąta tradycji katolickiej do jej centrum”.

– Fakt, że w XXI wieku pobożność i zaangażowanie społeczne nie mogą być już rozgrywane przeciwko sobie, jest dziedzictwem tego pontyfikatu – podkreślił emerytowany dziekan wydziału teologii katolickiej wymieniając trwałe, do dziś skutkujące ślady, jakie pozostawił po sobie Jan Paweł II.

Kościół zawdzięcza „polskiemu papieżowi” także zasadę, że prawa człowieka wskazują drogę Ewangelii, powiedział prof. Niewiadomski dodając, że Jan Paweł II nie miał na myśli „mentalności obywatelskiej, która domaga się praw dla siebie”, ale gotowość do obrony praw innych.

Jan Paweł II pozostawił Kościołowi trwałe dziedzictwo, stanowiące jednocześnie kluczowy wątek jego długiego, trwającego ponad ćwierć wieku (1978-2005) pontyfikatu. Jest to „na wskroś nowoczesne chrystologiczne ugruntowanie rewolucji rozpoczętej na Soborze Watykańskim II i urzeczywistnionej przez jego pontyfikat w zrozumieniu tego, co może oznaczać katolicyzm w zglobalizowanym świecie”.

„Z dogmatycznego punktu widzenia” wypowiedziane przez Jana Pawła II w 2000 roku wyznanie win za historyczne błędy Kościoła było taką samą rewolucją w rozumieniu tego, czym jest Kościół, jak międzyreligijne spotkanie pokojowe w Asyżu, na które zwierzchników religii świata zaprosił papież w 1986 roku. Zapraszając na spotkanie modlitewne, na które przybyli do Asyżu przedstawiciele chrześcijańscy i niechrześcijańscy, Jan Paweł II poszedł wówczas „niewiarygodnie daleko”, dla wielu w Kościele było to „szokiem”, wspominał ks. prof. Niewiadomski.

Jednocześnie zwrócił uwagę na treść dokumentów Soboru Watykańskiego II (1962-65) dotyczących wolności religijnej („Dignitatis humanae”) i Kościoła w świecie współczesnym („Gaudium et spes”), nad którymi intensywnie pracował Karol Wojtyła jeszcze jako ówczesny arcybiskup krakowski. Wynika z nich, że dla chrześcijan nie może być granic w dialogu i we wspólnym świadectwie w kwestiach pokoju i sprawiedliwości, praw człowieka i wyrzeczenia się przemocy.

„Logiczną konsekwencją” tych soborowych podstawowych zasad wiary była też wizyta Jana Pawła II w rzymskiej synagodze w 1986 roku oraz przy Ścianie Płaczu w 2000 w Jerozolimie, ale także ucałowanie Koranu. Tak więc, jeśli w czasie pandemii koronawirusa papież Franciszek wzywa wszystkie religie do wspólnej modlitwy, to „idzie ścieżkami, którymi jako pierwszy poszedł Jan Paweł II” – zauważył polski profesor z Innsbrucku.

Wielki związek między tymi dwoma papieżami dostrzega ks. Niewiadomski również w innych punktach. Tematem decydującym jest tu miłosierdzie i „jeśli dziś Franciszek ciągle mówi, że należy «iść na peryferie», jest to niczym innym niż to, co znajdujemy już w latach 1950. u Wojtyły: «Idę za ubogimi!»”.

„Osobowość stulecia” Jan Paweł II był również „człowiekiem wysoce politycznym i współczesnym pobożnym, nacechowanym doświadczeniem mistycznym”. Mistyce zawdzięcza on przekonanie, że „sprawiedliwość absolutna może prowadzić do barbarzyństwa, a zatem sprawiedliwość musi być zawsze zakotwiczona w znacznie większym miłosierdziu”, tłumaczył ks. Niewiadomski. Również pod tym względem latynoamerykański papież Franciszek jest „wiernym uczniem” polskiego papieża.

Ks. prof. Józef Niewiadomski, pochodzący z Polski austriacki naukowiec był od 1969 r. wykładowcą dogmatyki na Wydziale Teologicznym uniwersytetu w Innsbrucku, a w latach 2004-2013 dziekanem tegoż wydziału; należy do największych autorytetów teologicznych w Austrii. W roku 2001 i 2004 wykładał jako profesor gościnny na Uniwersytecie w Jerozolimie oraz we Fryburgu Bryzgowijskim. W latach 1998-2000 był sekretarzem Europejskiego Stowarzyszenia Teologii Katolickiej. W marcu 2000 r. został członkiem Europejskiej Akademii Nauki i Sztuki z siedzibą w Wiedniu. Od sierpnia 2001 r. jest odpowiedzialnym w diecezji Innsbruck za duszpasterstwo mediów. Od lat ma też swój tygodniowy felieton w „Tiroler Sonntag”, diecezjalnym tygodniku w Innsbrucku.

Jest autorem (lub współautorem) kilkunastu cenionych książek, opublikował ponad 500 artykułów naukowych i popularnonaukowych. Wypromował 23 doktorów i około stu magistrów.

Ks. Józef Niewiadomski znany jest z licznych wykładów oraz wystąpień radiowo-telewizyjnych w kraju jak i zagranicą; kilkakrotnie gościł z wykładami w Polsce, w Krakowie i Lublinie. W 2002 r., z okazji 30-lecia działalności Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL, otrzymał jubileuszową Nagrodę Naukową im. Franciszka i Ireny Skowyrów „za pracę naukową na uniwersytecie w Innsbrucku, podnoszącą prestiż nauki polskiej”.