Ks. prof. Pawłowski: Chrześcijanie powinni mówić jednym głosem

Ks. dr hab. Sławomir Pawłowski SAC, sekretarz Rady Ekumenicznej KEP, w odpowiedzi na Oświadczenie Konferencji Biskupów Luterańskich Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP podkreślił, że jest w nim wiele treści, z którymi jako katolik się zgadza. „W oświadczeniu tym jest jednak kilka fragmentów, z którymi się nie zgadzam lub które mnie niepokoją. Są także tematy, które napawają mnie obawą, bo nie zostały tu poruszone (np. o istocie aborcji)” – napisał ks. prof. Pawłowski. Stanowisko ekumenisty opublikował 3 listopada portal Tygodnika Katolickiego „Niedziela”, www.niedziela.pl

Stanowisko ekumenisty w sprawie oświadczenia Konferencji Biskupów Luterańskich z dnia 2 listopada 2020 r.

W Oświadczeniu Konferencji Biskupów Luterańskich Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP z dnia 2 listopada 2020 r. jest wiele treści, z którymi jako katolik się zgadzam: troska o pokój w ojczyźnie i o wzajemny szacunek, dążenie do dialogu, do odpowiedzialności, podkreślenie podziału kompetencji Kościoła i państwa, troska Kościoła o głoszenie Ewangelii i składanie świadectwa oraz podkreślenie podziału kompetencji Kościoła i państwa. Każda próba spokojnego spojrzenia na przyczyny ostatnich wydarzeń jest ważna i wnosi wiele do publicznej debaty. Z wdzięcznością przyjmuję zapewnienie o modlitwie: „Prosimy Boga o pokój i mądrość dla wszystkich, którym leży na sercu dobro Polski i wszystkich jej mieszkańców”.

W oświadczeniu tym jest jednak kilka fragmentów, z którymi się nie zgadzam lub które mnie niepokoją. Są także tematy, które napawają mnie obawą, bo nie zostały tu poruszone (np. o istocie aborcji).

W imię pełnej szacunku debaty chciałbym się szczegółowo odnieść tylko do jednego wątku myślowego.
Otóż w oświadczeniu czytamy: „Misją Kościoła jest głoszenie Ewangelii i kształtowanie sumień, nie zaś forsowanie określonych rozwiązań moralnych poprzez narzucanie ich za pomocą regulacji prawnych w sferze państwa. (…) zadaniem działania Kościoła nie jest wpływanie na ustawodawcę celem penalizacji aborcji”. Moim zdaniem, narzędzia prawne są w rękach polityków i parlamentarzystów, a nie Kościoła. Politycy są jednak ludźmi, którzy działają z sumieniem uformowanym przez wiarę, Kościół i inne rozumne źródła, np. współczesną naukę o człowieku. Jeżeli domagają się oni prawnej ochrony życia, to dlatego, że mają tak uformowane sumienie. W tej sprawie Kościół spełniłby postulowaną w oświadczeniu misję.

Jak ma działać polityk z tak uformowanym sumieniem? Wskazówkę odnajdujemy w encyklice Jana Pawła II „Evangelium vitae”: „Tak więc w trosce o przyszłość społeczeństwa i rozwój zdrowej demokracji trzeba pilnie odkryć na nowo istnienie wartości ludzkich i moralnych, należących do samej istoty i natury człowieka, które wynikają z prawdy o człowieku oraz wyrażają i chronią godność osoby. (…) [Władza państwowa] nigdy jednak nie może uznać, że jest prawem jednostek – nawet jeśli stanowiłyby one większość społeczeństwa – znieważanie innych osób przez łamanie ich tak podstawowego prawa, jakim jest prawo do życia. Prawna tolerancja przerywania ciąży lub eutanazji nie może więc w żadnym przypadku powoływać się na szacunek dla sumienia innych właśnie dlatego, że społeczeństwo ma prawo i obowiązek bronić się przed nadużyciami dokonywanymi w imię sumienia i pod pretekstem wolności” (nr 71).

Dzisiaj nikt nie krytykuje protestanckich kaznodziejów, animatorów tzw. drugiego wielkiego przebudzenia (lata 1790 – 1830), religijnego ruchu odnowy w USA, że ich głos przyczynił się do zniesienia niewolnictwa w ich kraju (nota bene przez poprawkę do konstytucji). Czyż nie wpłynęli oni na ustawodawstwo? Tak, wpłynęli! Wpłynęli pośrednio przez głoszenie sumieniom Ewangelii wolności i godności. Nie życzę naszemu krajowi wojny secesyjnej, ale obecnie dziwi nas, jak chrześcijanie, jeszcze półtora wieku temu, mogli się spierać w tak fundamentalnej kwestii. Osobiście mam nadzieję, że w przyszłości ludzkość będzie się wstydziła aborcji, tak jak dzisiaj wstydzi się niewolnictwa.

Encyklika Jana Pawła II „Evangelium vitae” jest bardzo ekumeniczna: zawiera wiele odniesień do Pisma Świętego. Gdy spojrzymy na jej spis treści, to tytuł każdego rozdziału i punktu zawiera cytat z Biblii. Marzy mi się, aby ją czytać razem z braćmi ewangelikami w imię dobrze pojętej protestanckiej zasady „sola Scriptura” (tylko Pismo).

Ks. dr hab. Sławomir Pawłowski SAC, prof. KUL
Kierownik Sekcji Ekumenizmu KUL

Lublin, 03.11.2020