Ks. Rytel-Andrianik: Ulmowie ikoną tych, którzy zginęli ratując Żydów

Niedzielna beatyfikacja rodziny Ulmów w Markowej na Podkarpaciu zmienia ikonografię świętych – powiedział Polskifr.fr wicedyrektor Centrum Heschela KUL, szef Sekcji Polskiej Radia Watykańskiego i Vatican News ks. dr Paweł Rytel-Andrianik.

„Będziemy się modlić o wstawiennictwo Stasi, Basi, Frania czy innych dzieci – całej tej rodziny – widząc ich bawiących się na łące, z barankiem, czy w zwykłych codziennych sytuacjach, gdy odrabiają lekcje z mamą” – wskazał. „To bardzo bliskie ludziom, a dzieje się tak, ponieważ pozostało bardzo dużo zdjęć, które wykonywał ojciec, który był fotografem” – ocenił. Według niego to zmienia podejście do tych osób, które zostały beatyfikowane w Markowej.

„Ta beatyfikacja zmienia też podejście do Polaków – pokazuje ich rolę w ratowaniu ludności żydowskiej” – zaznaczył. Podał, że – jak podkreśla przewodniczący Episkopatu Polski – Ulmowie reprezentują ok. 1000 osób zamordowanych za ratowanie ludności żydowskiej w Polsce.

„Ulmowie są znani, historia została nagłośniona, ale jest bardzo wiele innych rodzin, które zostały przez Niemców zabite za to samo – pomoc żydowskim sąsiadom, ale nie jest o nich głośno” – stwierdził ksiądz w rozmowie z Polskifr.fr.

„Ulmowie stają się ikoną tych osób, które ratowały Żydów w Polsce i ponieśli śmierć” – zaznaczył.

Pytany ilu było takich ludzi w Polsce przypomniał, że ocenia się, iż 40-60 tys. Żydów udało się uratować. „Pokazuje to jak dużo osób musiało być przy tym zaangażowanych – bo żeby uratować jedną osobę, pomagać musiało dwóch – trzech Polaków. A za jakąkolwiek pomoc Żydom w tamtym czasie ze strony Niemców groziła kara śmierci, często wobec całej rodziny – palono też ich domy, czy obejścia” – mówił.

„Mnie opowiadano o tym w rodzinie – mieszkaliśmy blisko Treblinki i mój dziadek był w obozie w Treblince więźniem. Mówiło się o tej strasznej tragedii, która działa się podczas II wojny światowej i Holokaustu, gdzie tylko za to, że ktoś był Żydem, od razu skazany był na śmierć” – powiedział.

Według niego w tej beatyfikacji jest bogactwo wątków. „Z jednej strony – są tu dzieci, z drugiej – to po raz pierwszy cała rodzina zostanie beatyfikowana, a z kolejnej – to kwestia relacji katolicko-żydowskich. Pewnie dlatego zainteresowanie tą polską beatyfikacją jest szczególne również na świecie – nie tylko w środowiskach kościelnych, ale też laickich” – poinformował.

Według ks. Rytel-Andrianika niedzielne wydarzenie upowszechnia wiedzę o Ulmach, dostępną wcześniej raczej w naukowych opracowaniach i znaną poza Polską wąskiemu gronu.

„Co więcej – przez beatyfikację ta wiedza dociera do takich środowisk, do których nigdy nie docierały informacje o Polsce i Holokauście, o Polakach ratujących Żydów i katolikach ratujących Żydów. Usłyszą o tym po raz pierwszy, bo ta beatyfikacja przenosi tę kwestię poza granice Polski – ona zaczyna żyć w świadomości międzynarodowej” – mówił Polskifr.fr.

„To zainteresowanie pokazuje, że przykład rodziny Ulmów jest uniwersalny, czytelny dla wszystkich, nie tylko wierzących. To wartość międzyreligijna, też międzynarodowa – w podstawowej warstwie między katolikami i Żydami, Polakami i Żydami, ale również doceniana przez innych – osoby z innych kręgów kulturowych, narodowościowych – przez to, że Ulmowie narażali swoje życie, żeby pomóc drugiemu człowiekowi” – dodał.

„Czy to była zwykła gościnność? Zwykła pomoc sąsiadom? Jest przecież tak, że po zabiciu Ulmów przez Niemców, mieszkańcy Markowej nadal przetrzymywali w ukryciu swoich żydowskich sąsiadów – 21 osób narodowości żydowskiej” – podał. „To też jest niesamowite” – ocenił ks. Rytel-Andrianik.

W niedzielę 10 września odbyła się beatyfikacja Wiktorii i Józefa Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci. Beatyfikacji dokonał prefekt Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych kard. Marcello Semeraro. Ulmowie zostali zamordowani przez Niemców 24 marca 1944 r. za ukrywanie ośmiorga Żydów.

Ks. dr Paweł Rytel-Andrianik publikuje m.in. na portalu Polskifr.fr. Wraz z włoską dziennikarką Manuelą Tulli jest autorem książki o rodzinie Ulmów. Dotychczas książka ukazała się w języku angielskim pt. „Martyred and Blessed Together: The Extraordinary Story of the Ulma Family”, wydana przez amerykańskie wydawnictwo Our Sunday Visitor oraz w języku włoskim pt. „Uccisero Anche i Bambini. Gli Ulma, la famiglia martire che aiuto gli ebrei”, której wydawcą jest dom wydawniczy Ares. W przygotowaniu jest polskie wydanie, które będzie dostępne bezpłatnie online.