Książki, spotkania, warsztaty – zakończyły się XXI Targi Wydawców Katolickich

Po raz 21. odbyły się w Warszawie Targi Wydawców Katolickich. W Arkadach Kubickiego Zamku Królewskiego od 16 do 19 kwietnia ponad 160 oficyn książkowych prezentowało swoje publikacje. Szczególną atrakcją tegorocznej edycji targów był Salon Stolicy Apostolskiej, który pokazał m.in. fragment rękopisu „Boskiej Komedii” Dantego. Delegacji z Watykanu przewodniczył kard. Gianfranco Ravasi, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury. Jak co roku zostały przyznane nagrody – małe i duże Feniksy.

– Targi przez 21 lat swojego istnienia pokazały rozwój środków komunikacji Kościoła ze światem oraz wkład katolickiego rynku wydawniczego w kulturę wyższą – powiedzieli w czwartek 16 kwietnia kard. Kazimierz Nycz i abp Henryk Hoser podczas inauguracji wydarzenia.
XXI Targi Wydawców Katolickich odbyły się w Roku Jana Pawła II, dlatego honorowym gościem imprezy było Państwo Watykańskie. Prezes Stowarzyszenia Wydawców Katolickich ks. Roman Szpakowski powiedział, że jest to okazja do odkrycia bogactwa kulturalnego tego małego geograficznie, ale wielkiego pod względem znaczenia duchowego państwa.

Biblia w epoce tweetów

Kard. Gianfranco Ravasi, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Kultury, wybitny biblista i autor wielu książek z tej dziedziny, wygłosił podczas otwarcia imprezy targowej wykład „Kościół a media, wyzwanie dla Kościoła”. Podkreślił, że słowo to wciąż zarówno fundament chrześcijańskiego przepowiadania, jak i wyznacznik samego pojęcia kultury. Jednak współcześnie, na skutek rozwoju technologii środków masowego przekazu, zmienia się strategia ludzkiego komunikowania. Powstało nowe środowisko komunikowania i życia: młodzi ludzie korzystają przez większą część dnia z internetu i smartfona. Książka wciąż może być istotnym nośnikiem ważnych treści, musi jednak w świecie coraz bardziej pustej informacji zawierać konkretny, wartościowy przekaz, owo „coś”, czyli „quid”, jak mówili antyczni retorycy – tłumaczył kard. Ravasi.

Takie „quid” do zakomunikowania dla chrześcijanina ma przede wszystkim Biblia oraz osoba samego Jezusa Chrystusa. Oprócz „quid” istotne jest jednak także „quo modo” – „w jaki sposób”, czyli metoda komunikowania się chrześcijan między sobą oraz z niewierzącymi – przypomniał kard. Ravasi. Wskazywał, że w erze mediów cyfrowych doceniane są zwłaszcza prostota i precyzja przekazu, czego symboliczną formą są 140-znakowe tweety. Jego zdaniem Chrystus posługiwał się podobną formą komunikowania, używał bowiem tzw. logiów, krótkich wypowiedzi, które nierzadko bywały nawet krótsze niż współczesne tweety. – „Oddajcie Cezarowi to, co należy do Cezara, a Bogu to, co należy do Boga” to w grece, ze spacjami, tylko 53 znaki – przypomniał kard. Ravasi.

Skarby Watykanu

W Salonie Stolicy Apostolskiej prezentowane były m.in. zasoby Muzeów Watykańskich, Tajnego Archiwum Papieskiego, Papieskiej Komisji Archeologicznej oraz Wydziału Filatelistycznego i Numizmatycznego. Można było podziwiać też marmurowe rzeźby z Muzeów Watykańskich oraz książki z artystycznymi ilustracjami watykańskiej kolekcji sztuki współczesnej. Prawdziwymi perłami ekspozycji były oryginalne rękopisy „Piekła” z „Boskiej Komedii” Dantego z ilustracjami Sandro Botticellego oraz „Iliada” Homera z zestawionym tekstem po grecku i łacinie.

Katolicy zarzucają sieci

Targi to nie tylko ekspozycja kilku tysięcy tytułów katolickich oficyn, lecz także spotkania autorskie, dyskusje i warsztaty. Z czytelnikami rozmawiali znani dziennikarze telewizyjni Bogdan Rymanowski i Krzysztof Ziemiec oraz autorzy książek – Ewa Czaczkowska, Elżbieta Ruman, Grzegorz Górny i obchodzący 50-lecie pracy twórczej fotografik Janusz Rosikoń. Na stoiskach podpisywali książki autorzy – s. Małgorzta Chmielewska, o. Leon Knabit, prawdziwe oblężenie przeżył ks. Jan Kaczkowski.
Św. Jan Paweł II patronował kilku targowym wydarzeniom. 17 kwietnia był „Dniem Młodzieży”, dedykowanym kontaktom papieża Polaka z młodymi.

W tym roku ważnym wątkiem spotkań była obecność katolików w mediach społecznościowych. W namiocie „Muza Cafe” odbył się cykl praktycznych warsztatów, zorganizowanych przez portal Stacja7.pl i Stowarzyszenie Muza Dei – „Ewangelizacja 2.0, czyli katolicy zarzucają sieci”, podczas których można było przyłączyć się do dyskusji na temat sposobów wykorzystania mediów społecznościowych w głoszeniu Dobrej Nowiny.
– Czemu wierzący tak dobrze radzą sobie z obecnością w sieci społecznościowej? – pytał w czasie panelu „Księża, parafie i wierzący siłą w social mediach” o. Jacek Szymczak odpowiedzialny w KAI za nowe media. Jego zdaniem kluczem do odpowiedzi jest spojrzenie na wiarę jako na naturalną przestrzeń komunikacji: Boga z nami oraz nas z braćmi i siostrami. A ponieważ wierzący to ktoś, kto nieustannie opowiada innym o swojej wierze, więc to, co robimy, wypływa z natury naszej wiary – podkreślił o. Szymczak.
Uczestnicy dyskusji zwracali uwagę na to, że obecność Ewangelii w świecie 2.0 jest w Polsce na bardzo dobrym, profesjonalnym poziomie. Coraz częściej w naszych telefonach instalujemy aplikacje z Pismem Świętym czy brewiarzem. W branży aplikacji mobilnych nagrody zbiera aplikacja z codziennymi czytaniami i rozważaniami „Modlitwa w drodze”.

– Coraz więcej duchownych umiejętnie używa mediów społecznościowych. Próbuje się je łączyć we wspólną sieć, doskonałym przykładem tego jest twitterowy profil Duchowni online, który tworzą księża diecezjalni i zakonni. Ich akcje to np. adwentowy budzik, rekolekcje wielkopostne czy majówka na Twitterze. Twitter daje wszystkim równe szanse, papież i wiejski wikary mogą powiedzieć o tym, co najważniejsze, mając tylko 140 znaków – mówił o. Szymczak OP.
Ciekawą inicjatywę przygotowała Redakcja Programów Katolickich Polskiego Radia. Oprócz prezentacji bieżącej działalności przedstawiła multimedialną historię obecności Kościoła w PR z okazji 90-lecia rozgłośni.

Nagrodzeni Feniksem

Tradycyjnie wręczone zostały Nagrody Stowarzyszenia Wydawców Katolickich „Feniks”. 18 kwietnia w przedostatnim dniu targów w bazylice Serca Jezusowego na warszawskiej Pradze odbyła się uroczysta ceremonia ich wręczenia.
Wśród tegorocznych laureatów znaleźli się m.in. kard. Gianfranco Ravasi, kard. Gerhard L. Müller oraz o. Bazyli Degórski. Feniks Specjalny przypadł „Encyklopedii Katolickiej”. Zostali uhonorowani także laureaci nagrody Mały Feniks 2015 dla osób i instytucji mogących poszczycić się największymi dokonaniami na rzecz promocji książek oraz wartości chrześcijańskich w mediach – m.in. Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, której założycielem jest o. Tadeusz Rydzyk, Salezjański Okręg Europa Środkowo-Północna, Rafał Porzeziński, dziennikarz, rzecznik Stowarzyszenia Twoja Sprawa.

Przemawiając podczas uroczystości, kard. Lorenzo Baldisseri, sekretarz generalny synodu biskupów, powiedział, że pierwszą misją autorów i wydawców katolickich jest dialog ze współczesnym światem. – Waszym głównym zadaniem jest budowanie mostów i nawiązywanie dialogu ze wszystkimi ludźmi, również z tymi, którzy nie podzielają wiary chrześcijańskiej, ale mają kult innych wartości ludzkich, a nawet z tymi, którzy przeciwstawiają się Kościołowi i prześladują go na różne sposoby – podkreślił hierarcha.
Biskup warszawsko-praski abp Henryk Hoser podkreślił, że tegoroczne XXI Targi Wydawców Katolickich są wymownym dowodem żywotności i wzrostu Kościoła katolickiego w Polsce. – Wobec wszystkich hiobowych wieści o zaniku Kościoła i jego kryzysie porównywalnym z czasami reformacji, obecne targi najlepiej pokazują dynamiczny rozwój. Podkreślił, że przyszłość Kościoła jest pewna. – To jest fakt, a nie teoria, a jak mówią nad Sekwaną, fakty są uparte – stwierdził abp Hoser.
W gali wziął także udział nuncjusz apostolski w Polsce abp Celestino Migliore.