Kult św. Józefa w Jego Narodowego Sanktuarium

Kościół katolicki obchodzi 19 marca uroczystość św. Józefa, oblubieńca Maryi i przybranego ojca Jezusa. Św. Józef był mężem Maryi i przybranym ojcem Pana Jezusa. Jest patronem wszystkich ojców. Od początku XVII w. jednym z głównych miejsc czci św. Józefa w Polsce stał się Kalisz, gdzie kult ten wiązano z obrazem Świętej Rodziny, nazywanym też obrazem św. Józefa Kaliskiego. W 2017 r. papież Franciszek nadał kaliskiej bazylice tytuł Narodowego Sanktuarium św. Józefa.

Według tradycji początki Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu sięgają 1670 r., kiedy to został uzdrowiony za przyczyną tego świętego mieszkaniec wsi Szulec, który jako wotum ufundował obraz Świętej Rodziny i umieścił go w kaliskiej kolegiacie w podarowanym przez siebie ołtarzu.

Intensywny rozwój kultu św. Józefa przypadł na drugą połowę XVII i na cały XVIII w. zwany w polskiej józefologii „złotym”. Obraz został ukoronowany koronami papieskimi 15 maja 1796 r. W czasach rozbiorów i w okresie międzywojennym kult nieco osłabł, choć i w tym czasie ożywiły go uroczyste obchody 100-lecia koronacji obrazu w 1896 r. i 50-lecia patronatu św. Józefa nad diecezją włocławską w 1930 r.

Do szczególnego rozwinięcia kultu św. Józefa Kaliskiego po II wojnie światowej przyczyniły się pielgrzymki księży – więźniów ocalonych z obozu w Dachau. Kapłani w obawie przed likwidacją obozu, zawierzyli się św. Józefowi i ślubowali, że jeśli przeżyją, będą pielgrzymować co roku do kościoła św. Józefa w Kaliszu. Obóz został wyzwolony 29 kwietnia 1945 r. Duchowni do końca życia wypełniali złożone przyrzeczenie i pielgrzymowali do Kalisza, dziękując za ocalenie. Ostatni z nich, ks. Leon Stępniak, zmarł w 2013 r.

25 marca 1992 r. św. Józef został patronem nowo utworzonej diecezji kaliskiej, a największym wydarzeniem w historii była wizyta papieża Jana Pawła II 4 czerwca 1997 r., który zawierzył św. Józefowi wszystkie polskie rodziny oraz sprawę ochrony życia nienarodzonych zarówno w Polsce jak i na świecie.

Na prośbę biskupa kaliskiego Edwarda Janiaka papież Franciszek ustanowił Nadzwyczajny Rok Świętego Józefa Kaliskiego w Sanktuarium św. Józefa w Kaliszu od I Niedzieli Adwentu 2017 r. do 6 grudnia 2019 r., czyli święta Objawienia Pańskiego. Papież nadał także bazylice tytuł Narodowego Sanktuarium św. Józefa. Ten czas podarowany wiernym przez Ojca Świętego był szczególną okazją, aby na nowo odkryć jak potężnym patronem i orędownikiem jest św. Józef.

W tym czasie kaliskie sanktuarium nawiedziło ok. 800 tys. wiernych z Polski i zagranicy. Rok jubileuszowy miał zasięg nie tylko diecezjalny, ale także ogólnopolski i światowy. Do św. Józefa w każdą sobotę, a także w ciągu tygodnia przybywały pielgrzymki z poszczególnych parafii diecezji oraz z Polski, a także ze świata, np. USA, Japonii i krajów europejskich. Wśród nich byli pątnicy ze stowarzyszeń, bractw, grup modlitewnych, zgromadzeń zakonnych, całe rodziny i osoby indywidualne. – Sanktuarium było miejscem spotkań duszpasterskich o wymiarze ogólnopolskim oraz cyklicznych już pielgrzymek grup i stanów zawodowych. Zrodziły się także nowe inicjatywy, choćby comiesięczna modlitwa o dobrą żonę i dobrego męża, która gromadzi u stóp św. Józefa setki młodych osób z całej Polski – mówi bp Edward Janiak.

Główne uroczystości odpustowe ku czci św. Józefa odbywają się 19 marca, a w pierwszą niedzielę czerwca ma miejsce odpust Opieki św. Józefa, który poprzedza w sobotę wieczorem procesja od św. Wojciecha do św. Józefa. Z kultem św. Józefa ściśle związana jest najstarsza piesza pielgrzymka w Polsce, która wyrusza z Kalisza na Jasną Górę i wraca pieszo z powrotem. Pierwszy raz wyruszyła w 1637 r.

Przy Narodowym Sanktuarium św. Józefa istnieje Kaliskie Bractwo Świętego Józefa, którego opiekunem jest kustosz bazyliki ks. prał. Jacek Plota. Bractwo zostało ponownie erygowane 21 lat temu po wielu latach zawieszonej działalności spowodowanej zaborami i wybuchem kolejnych wojen. Bractwo pomaga w przeżywaniu kultu św. Józefa, ale również daje świadectwo wiary na wzór Cieśli z Nazaretu. Bracia czynią to w kręgach rodzinnych, ale i w życiu Kościoła przez udział w uroczystościach parafialnych i diecezjalnych.

Należy wspomnieć, że św. Józef jest patronem Wyższego Seminarium Duchownego w Kaliszu, mediów diecezjalnych: Dwutygodnika Diecezji Kaliskiej „Opiekun”, Radia Rodzina Diecezji Kaliskiej i Telewizji Internetowej „Dom Józefa”, a także funkcjonującej od 2017 r. szkoły – Zespołu Szkół Technicznych Diecezji Kaliskiej w Kaliszu.

Galeria zdjęć (5 zdjęć)