L’Osservatore Romano o roli i historii Kościoła katolickiego w NRD

O “roli i historii mniejszości religijnej, która nigdy nie pogodziła się z uciskiem reżimu”, czyli o Kościele katolickim w NRD pisze ks. Walter Brandmüller w dzisiejszym wydaniu “L’Osservatore Romano”.

Przewodniczący Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych ujawnia np., że “kiedy runął mur berliński, 9 listopada 1989 r., kilku biskupów niemieckich – wśród nich biskup Berlina Sterzinsky, który objął swój urząd zaledwie we wrześniu tego roku – przebywało w Rzymie, by spotkać się z Janem Pawłem II”.

„Kiedy biskupi, zaskoczeni wydarzeniami, rozstawali się z papieżem, by pospieszyć do ojczyzny, Jan Paweł II pożegnał ich tymi słowami: 'Zróbcie wszystko, abyście i wy, choć jesteście tak małą owczarnią, przyłączyli się do wszystkich ludzi dobrej woli, w szczególności chrześcijan ewangelików, ażeby odnowić oblicze waszego kraju mocą Ducha Świętego” – pisze ks. Brandmüller. Jak przypomina autor, było to “znaczące echo słynnego kazania pentekostalnego, wygłoszonego w Warszawie w 1979 roku”.

Pisząc o trudnej sytuacji Kościoła katolickiego na obszarze NRD, ks. Brandmüller przypomina, że “o ile Paweł VI wychodził z założenia, że trudno przewidzieć, jak długo potrwa system sowiecki i dlatego zabiegał o znalezienie modus vivendi – czy raczej non moriendi – z Moskwą, ażeby zapewnić przeżycie Kościołowi w bloku wschodnim, Jan Paweł II zaangażował się w zdecydowaną konfrontację. Odsunięte zostały więc dążenia mające na celu stworzenie struktury hierarchicznej odpowiadając obszarowi DDR”.

Innym ciekawym wątkiem jest sprawa ewentualnej współpracy katolickiego duchowieństwa z władzami, a szczególnie z osławionymi służbami bezpieczeństwa STASI. Opierając się na dostępnych danych, ks. Brandmüller stwierdza, że próba nakłonienia do tego biskupów czy księży “zakończyła się fiaskiem”. „Spośród 183 osób na kierowniczych stanowiskach, które w latach 1950-1989 pracowały dla Caritasu, tylko trzy utrzymywały kontakty ze STASI”. Dodaje również, że decydującą rolę w procesie odbudowy Kościoła na obszarze wschodnich Niemiec miała zażyłość tamtejszych biskupów z Janem Pawłem II. „Papież nie tylko okazał im swe wsparcie, ale również nakłonił ich do nawiązania stosunków z kręgami ewangelików, zaangażowanych 'na rzecz sprawiedliwości, pokoju i zachowania stworzenia’” – napisał przewodniczący Papieskiego Komitetu Nauk Historycznych.