Las Wełecki – obchody 80. rocznicy zbrodni niemieckich na mieszkańcach powiatu buskiego

Zbliżają się obchody 80. rocznicy zbrodni niemieckich na mieszkańcach powiatu buskiego. Przy pomniku w Lesie Wełeckim w niedzielę 21 lipca zostaną upamiętnione ofiary masowych mordów, a Mszy św. polowej będzie przewodniczył bp Jan Piotrowski.

Eucharystię zaplanowano o godz. 14.00. Następnie, po okolicznościowych przemówieniach, odbędzie się prelekcja badaczki tego tematu, dr Karoliny Trzeskowskiej-Kubasik z Biura Badań Historycznych IPN pt. „Zbrodnie niemieckie w Lesie Wełeckim k. Buska-Zdroju”. Przewidziano także Apel Poległych, salwę honorową i złożenie wiązanek kwiatów.

Organizatorami wydarzenia są: Delegatura IPN w Kielcach, parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Oleszkach, Miasto i Gmina Busko-Zdrój.  W obchody włączyło się też Nadleśnictwo Pińczów i okoliczne szkoły.

Las Wełecki stał się symbolem  wielu zbrodni w powiecie buskim, dokonanych przez Niemców podczas okupacji.

19 lipca 1944 r.  w Lesie Wełeckim zamordowanych zostało 29 osób. Ofiarami byli mieszkańcy Buska-Zdroju, Tuczęp, Jarosławic, Pińczowa oraz Nowego Korczyna, żołnierze Batalionów Chłopskich i Armii Krajowej, zwykli mieszkańcy, których „przewinieniem” była przynależność do narodu polskiego. Okupant nie oszczędził kobiet i dzieci. Badania wykazały, że przed śmiercią ofiary były jeszcze torturowane, widoczne były złamania nóg i rąk, ślady kąsania psów. Niejednokrotnie zmuszano je do wykopania dołów, w których po egzekucji Niemcy składali ciała.

Niemcy dokonywali zbrodni na mieszkańcach Buska i powiatu w latach 1941-1945, ale ponad 70 lat nie znano dokładnie personaliów tych ofiar, były bezimienne. Badania historyczne, podjęte w ostatnich latach przez dr Karolinę Trzeskowską-Kubasik, pochodzącą z Buska-Zdroju, rzuciły nowe światło na rzeczywistość okupacyjną na tym terenie. Opracowania i książki jej autorstwa, wśród nich: „Zbrodnie niemieckie w Lesie Wełeckim koło Buska-Zdroju”, „Ofiary terroru i działań wojennych w latach 1939–1945 z terenu Kreishauptmannschaft Busko”, „Terror niemiecki na terenie Kreisahuptmannschaft Busko w latach 1939–1945” – ujawniają skalę zbrodni i rodzaje represji niemieckich na mieszkańcach powiatu.

Kreishauptmannschaft Busko był jednostką administracyjną dystryktu Radom Generalnego Gubernatorstwa, utworzonym z przedwojennego powiatu stopnickiego. Na terenie powiatu działało pięć niemieckich aresztów i różnego rodzaju obozy karne i pracy. W stolicy Kreishauptmannschaftu w Busku-Zdroju w kwietniu 1941 r. utworzono getto, które w maju tegoż roku zamieszkiwało 1681 Żydów. Akcję wysiedleńczą przeprowadzono 3 lub 4 października 1942 r. Żydów z Buska-Zdroju przetransportowano do Treblinki.

Dzięki żmudnym kwerendom w różnych zasobach archiwalnych badaczka ustaliła nazwiska 12 tys. 394 powiatu buskiego, które poniosły śmierć z rąk okupantów niemieckich, ale ich liczba z pewnością jest wyższa i będzie uzupełniana. Ok. 4 tys. osób Niemcy wywieźli do obozów koncentracyjnych, natomiast ok. 20 tys. osób – na roboty przymusowe. Od 12-15 tys. osób przeszło przez więzienia i areszty.