Laureat Złotej Palmy w Cannes: film ma też wymiar religijny

„Biała wstążka” (Das weisse Band) Michaela Haneke otrzymała 24 maja Złotą Palmę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes.

Na krótko przed wyjazdem do Francji reżyser wystąpił w prowadzonym przez Akcję Katolicką wiedeńskim ośrodku im. Ottona Mauera. Zaznaczył, że jego obraz ma też wymiar religijny. O spotkaniu pisze dzisiaj austriacka agencja informacyjna Kathpress.

Zdaniem Haneke film mógł nazywać się inaczej. Na konferencji prasowej podczas gali w Cannes reżyser oznajmił, że myślał nad nadaniem swemu dziełu tytułu „Prawa ręka Boga”. Zwrócił uwagę, że „i bez tego film zawiera wiele odniesień do chrześcijaństwa, w szczególności do 'ciemnych kart’ z jego historii”.

Dramat psychologiczny austriackiego reżysera rozgrywa się w protestanckiej wsi w Niemczech w przededniu pierwszej wojny światowej. „Chciałem opowiedzieć historię, w której młodzi ludzie absolutyzują ideały odziedziczone od rodziców” – powiedział Haneke na spotkaniu w Wiedniu.

Zauważył, że przez takie wypaczenie ideały stają nieludzkie i przeradzają się w „korzenie dowolnej formy terroryzmu”. Podkreślił, że swemu filmowi starał się nadać znamiona uniwersalne, a absolutyzacja ideałów może też oznaczać fanatyzm religijny.

Podtytuł obrazu brzmi „Niemiecka historia dziecięca”. Historię tę oglądamy oczami wiejskiego nauczyciela, który patrzy na eskalację przemocy w swoim kraju. Haneke pokazuje, jak tępota i brutalność rodziców kształtuje dzieci sadystyczne i obojętne uczuciowo. Unika przy tym generalizowania: z poniżanych i bitych dzieci nie muszą koniecznie wyrosnąć późniejsi faszystowscy oprawcy.

Michael Haneke urodził się w 1942 r. w Monachium. Studiował filozofię, psychologię i teatrologię w Wiedniu. Od 2002 r. wykłada w tamtejszej akademii filmowej. Jego filmy już pięciokrotnie nagradzane były w Cannes, choć nigdy nie wyróżniono ich Złotą Palmą. Do najbardziej znanych należą: „Funny Games”, „Ukryte”, „Pianistka” i „Kod nieznany”.