Łazienki Królewskie: otwarcie wystawy „Od Biskupstwa Polowego do Ordynariatu Polowego”

„Od Biskupstwa Polowego do Ordynariatu Polowego”, to tytuł wystawy, której otwarcie odbyło się 8 marca 2019 r. w galerii plenerowej Muzeum Łazienek Królewskich w Warszawie. W uroczystym otwarciu wzięli udział m.in. abp Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce, dr Jan Tarczyński, dyrektor Centralnej Biblioteki Wojskowej (CBW) oraz biskup polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek.

Zebranych powitali dr Krzysztof Sobczak, zastępca dyrektora Muzeum Łazienek Królewskich i dr Jan Tarczyński. – Stulecie Ordynariatu Polowego upamiętnione dzisiejszą wystawą to przede wszystkim ogrom dokonań księży żołnierzy, którzy pod kierunkiem biskupów polowych stworzyli sprawną organizację służącą Bogu, Polsce i bliźnim – powiedział dyrektor CBW. Dodał, że trzeba stale przypominać ponadczasową ideę działań biskupów polowych i duszpasterzy. Podziękował też swoim współpracownikom i osobom, które przyczyniły się do powstania ekspozycji.

– Nikt nie pyta w armii amerykańskiej, francuskiej, kanadyjskiej czy jest potrzebny kapelan u boku żołnierza? Wydaje się to oczywiste, że żołnierz potrzebuje duchowego wsparcia na polu walki, w służbie największym wartościom. W naszej Ojczyźnie cyklicznie pojawia się pytanie, czy istnienie Ordynariatu Polowego ma sens i czy posługa duszpasterska w wojsku i innych służbach mundurowych jest potrzebna? – mówił bp Guzdek. Dodał, że nie podejrzewa pytających o złą wolę, ale raczej „o niewiedzę, która stoi u podstaw oskarżeń i wykluczeń”. Ordynariusz wojskowy podkreślił, że wiele odpowiedzi otrzymają Ci, którzy odwiedzą wystawę, „ukazującą wielowiekowe dzieje związku żołnierzy Wojska Polskiego z kapelanami”. Podziękował osobom zaangażowanym w powstanie ekspozycji za ich pracę, która pomoże odwiedzającym Łazienki Królewskie poznać historię duszpasterstwa wojskowego.

Za przygotowanie wystawy podziękował organizatorom także nuncjusz apostolski w Polsce. – Ważne jest upamiętnianie historii. Cieszę się, że ekspozycja znalazła gościnę w galerii plenerowej Łazienek Królewskich. „Od Biskupstwa Polowego do Ordynariatu Polowego” to sto lat historii Polski i historii Kościoła w Polsce, która na nowo rozpoczęła się wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości. Niech ta ekspozycja przysłuży się do umacniania naszej pamięci – powiedział abp Salvatore Pennacchio.

W imienia patrona medialnego ekspozycji TVP Historia do obejrzenia wystawy zachęcał Tadeusz Płużański, szef publicystyki w TVP Info. Zwrócił uwagę, że temat wystawy znakomicie wpisuje się w setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości.

Odczytane zostały listy od Marszałka Sejmu Marka Kuchcińskiego i wicepremier Beaty Szydło. Marszałek Sejmu przypomniał, że „księża nieśli moralne wsparcie dla naszych żołnierzy podczas ważnych dziejowych wydarzeń”. Wyraził nadzieję, że wystawa „będzie źródłem wiedzy oraz głębokiej refleksji dla zwiedzających”.

Wicepremier Beata Szydło podkreśliła rolę kapelanów w odzyskaniu przez Polskę niepodległości. „Wystawa obrazująca posługę duszpasterską biskupów polowych i kapelanów, którzy na przestrzeni stu lat służyli Bogu i Ojczyźnie, towarzyszyli żołnierzom nie tylko na polu walki, ale również ich rodzinom uświadamia nam, jak tworzono fundament silnego i niepodległego państwa” – napisała w liście do uczestników uroczystości.

Wystawę otworzyli wspólnie abp Salvatore Pennacchio, bp Józef Guzdek, Jacek Tarczyński oraz gen. broni Michał Sikora, I zastępca szefa Sztabu Generalnego.

Na okalającym Łazienki Królewskie ogrodzeniu od strony Alej Ujazdowskich zaprezentowanych jest 56 plansz prezentujących historię duszpasterstwa wojskowego od czasów I Rzeczpospolitej po współczesność. Zobaczyć można wiele wyjątkowych, archiwalnych fotografii z zasobów Narodowego Archiwum Cyfrowego, Centralnej Biblioteki Wojskowej, Ordynariatu Polowego, Muzeum Powstania Warszawskiego oraz Muzeum Ordynariatu Polowego opowiadających o posłudze kapelanów wojskowych.

Znaczna część ekspozycji poświęcona jest okresowi II wojny światowej i służbie duchownych w poszczególnych formacjach wojskowych, obecności kapelanów wśród żołnierzy w niewoli oraz martyrologii kapelanów, m.in. na Wschodzie i w Powstaniu Warszawskim. Licznie reprezentowane są fotografie pamiątek po biskupach polowych i duszpasterzach, m. in. ich mundury i odznaczenia. Uwagę zwracają misternie ornamentowany pastorał abp. Stanisława Galla, pierwszego biskupa polowego, używany później przez kard. Stefana Wyszyńskiego, czy mitra i rękawiczki po abp. Józefie Gawlinie.

Nad tematycznym układem fotografii oraz merytorycznym tekstem towarzyszącym zdjęciom czuwał zespół Ośrodka Informacji Naukowej CBW: Marcin Białas, dr Adam Gałkowski, Zofia Kunert, Damian Rząp oraz dr Agnieszka Werens. Jak podkreślają autorzy wystawy, wyboru prezentowanych fotografii dokonano z bogatego materiału dotyczącego duszpasterstwa wojskowego, znajdującego się w zbiorach Centralnego Biblioteki Wojskowej.

Fotografie współczesne dotyczą w dużym stopniu służby kapelanów w czasie misji pokojowych, organizowanej przez nich pomocy humanitarnej w ramach Caritas Ordynariatu Polowego, posługi sakramentalnej, a także życia religijnego żołnierzy w polskich kontyngentach wojskowych.

Opisy zdjęć, jak i komentarz do plansz zredagowany został w językach polskim i angielskim. Pomysłodawcami i organizatorami wystawy są Centralna Biblioteka Wojskowa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego oraz Ordynariat Polowy. Partnerami Łazienki Królewskie oraz TVP Historia. Wystawa powstała w związku z obchodami setnej rocznicy ustanowienia przez papieża Benedykta XV Biskupstwa Polowego w Polsce. Będzie ją można oglądać do końca marca.