Biskup radomski Jan Chrapek, Sue Ryder, harcmistrz Stanisław Broniewski pseud. „Orsza” – to tylko niektórzy ludzie związani z Kościołem katolickim, zmarli w ciągu ostatniego roku.

W Dniu Zadusznym, przypominamy sylwetki zmarłych Polaków związanych z Kościołem katolickim.
. 1 listopada 2000 r. – zmarł w wieku 72 lat *ks. prof. Ludwik Wciórka*, kapłan archidiecezji poznańskiej, wykładowca filozofii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był rektorem Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu i dziekanem Papieskiego Wydziału Teologicznego.
. 2 listopada – w wieku 77 lat zmarła w Anglii *Sue (Susan) Elizabeth Ryder* – Lady Ryder of Warsaw, Baronowa Warszawy. Była jedną z cudzoziemek najbardziej zasłużonych dla Polski, dzięki licznym akcjom pomocy dla chorych i cierpiących w naszym kraju. Od czasów II wojny światowej czuła się blisko związana z Polską, współpracując jako członkini brytyjskich służb specjalnych z polskimi cichociemnymi i koordynując ich działalność na ziemi brytyjskiej. W 1992 r. została honorową mieszkanką Warszawy. W 1958 r. powołała do życia Fundację swego imienia w celu stworzenia „żywego pomnika poległych podczas II wojny światowej” i niesienia pomocy chorym i cierpiącym szczególnie w naszym kraju. Od 1992 r. fundacja ta stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w Polsce.
. 12 listopada – zmarł w wieku 70 lat *ks. prałat Stanisław Lisowski*, kustosz bazyliki kolegiackiej w Nowym Sączu i tamtejszego sanktuarium Przemienienia Pańskiego. Był doktorem teologii, wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie.
. 6 grudnia – zmarł w Warszawie *prof. Tadeusz Przeciszewski*, znany specjalista w dziedzinie ekonomii społecznej, współzałożyciel katolickiego miesięcznika „Więź”, oficer Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów i polskich stalinowskich więzień, Sodalis Marianus. Miał 78 lat.
. 17 grudnia – zmarł *ks. infułat Eugeniusz Szczotok*, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitalnej w Katowicach i proboszcz katowickiej parafii mariackiej. Poza macierzystą diecezją był on znany jako sekretarz Komisji Duszpasterskiej Episkopatu Polski, która przygotowuje coroczne programy duszpasterskie Kościoła w Polsce. Miał 65 lat, prawie 42 lata kapłaństwa.
. 28 grudnia – zmarł *ks. Józef Król*, salezjanin z Łodzi, redaktor pisma katolickiego „List Rodzinny”. Miał 84 lata.
. 30 grudnia – zmarł *harcmistrz Stanisław Broniewski pseud. „Orsza”*. Był pułkownikiem Wojska Polskiego, żołnierzem Powstania Warszawskiego, naczelnikiem Szarych Szeregów. W roku 1943 dowodził akcją „Pod Arsenałem”. Po wojnie pracował m.in. w Centralnym Urzędzie Planowania oraz Instytucie Urbanistyki i Architektury. Od 1990 r. działał w ruchu kombatanckim, był członkiem Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych, przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i męczeństwa, Stowarzyszenia „Szarych Szeregów”, a także kanclerzem Kapituły Orderu „Orła Białego”, zastępcą Kanclerza Kapituły Orderu Virtuti Militari. Po 1989 r. działał na rzecz zjednoczenia ruchu harcerskiego w Polsce. Odznaczony m.in. Krzyżem Orderu „Orła Białego”, Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Armii Krajowej. Miał 85 lat.
. 1 stycznia 2001 r. – zmarł wieloletni kustosz sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej *ks. prałat Leonard Harędziński*. Studiował razem z ks. Karolem Wojtyłą. Największą zasługą zmarłego było doprowadzenie do koronacji cudownej figury Matki Bożej Ludźmierskiej przez Prymasa Tysiąclecia 15 sierpnia 1963 r.
. 1 stycznia – zmarł *o. Teofil Krauze*, były przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. W czasie obchodów milenium chrztu Polski należał do inicjatorów Wielkiej Nowenny i peregrynacji kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Był członkiem Komisji Maryjnej Episkopatu Polski, wielkim przyjacielem i współpracownikiem sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego. Jako przeor Jasnej Góry odrestaurował kruchtę kościoła, kaplicę św. Antoniego i zakrystię. Miał 85 lat.
. 13 stycznia – zmarł *Wojciech Ziembiński*, jeden z członków założycieli Komitetu Obrony Robotników (1976) oraz Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (1976). Inicjator i przewodniczący Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, przewodniczący Fundacji Katyńskiej, współzałożyciel Ruchu Odbudowy Polski i przewodniczący Stronnictwa Wierności Rzeczypospolitej. Miał 76 lat.
. 24 lutego – zmarł *Balthazar Klossowski de Rola*, słynny malarz polskiego pochodzenia. Od wielu lat mieszkał w Szwajcarii. Miał 93 lata.
. 7 marca – zmarł *Józef Ślisz* działacz chłopski, organizator strajków i sygnatariusz Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich z 19 lutego 1981 r., współtwórca i podziemny przywódca NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, wicemarszałek Senatu.

. 10 marca – zmarł *o. Placyd Galiński*, pierwszy po restauracji benedyktynów tynieckich opat tamtego klasztoru. Miał 77 lat.
. 15 kwietnia – zginął polski kapłan *ks. Jan Frąckiewicz*, zamordowany w Jarcewie w Kraju Krasnojarskim na Syberii.
. 16 czerwca – zmarł *ks. Tadeusz Sikorski*, wybitny teolog moralny, wykładowca i wychowawca łódzkiego seminarium. Prowadził też zajęcia na ATK.
. 4 lipca – zmarł *ks. Olgierd Kokociński*, ze zgromadzenia księży filipinów, znany kaznodzieja, rekolekcjonista i spowiednik, przyjaciel kard. Stefana Wyszyńskiego i współpracownik kard. Karola Wojtyły. Miał 85 lat. Przez ponad 20 lat pracował w Tarnowie jako przełożony kongregacji, rektor kościoła filipinów oraz ceniony w całej Polsce kaznodzieja-rekolekcjonista. Pełnił przez wiele lat obowiązki prokuratora Krajowego Instytutu Oratorium św. Filipa Neri w Polsce, czyli Polskiej Federacji Księży Filipinów.
. 10 lipca – zmarł w wieku 81 lat *ks. infułat Tadeusz Borkowski*. Był jednym z inicjatorów koncertów muzyki organowej w katedrze, które prowadził przez wiele lat. Prefekt, a później wizytator nauczania religii z ramienia Kurii Biskupiej. W latach 1969-1997 proboszcz w parafii konkatedralnej w Olsztynie. Był kanonikiem Warmińskiej Kapituły Katedralnej i wikariuszem generalnym.
. 18 lipca – na Florydzie w Stanach Zjednoczonych zmarł *płk Wojciech Kołaczkowski*, dowódca Dywizjonu 303. Urna z prochami zmarłego została sprowadzona na warszawskie Powązki.
. 4 sierpnia – zmarł w wieku 72 lat *ks. prof. dr hab. Władysław Piwowarski*, wybitny i zasłużony socjolog religii, znawca katolickiej nauki społecznej, autor podręczników, wieloletni kierownik Katedry Socjologii Religii na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zmarły był kapłanem archidiecezji warmińskiej, pochodził z Mokrzysk k. Brzeska.
. 7 sierpnia – zmarł *biskup Piotr Bednarczyk*, emerytowany biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej. Miał 87 lat. W latach 1968-1980 członek Komisji Katechetycznej i Komisji Maryjnej Episkopatu. Od 22 czerwca 1990 r. na emeryturze
. 19 sierpnia – zmarł *biskup pomocniczy kielecki Mieczysław Jaworski*. Był biskupem tytularnym Rapido, członkiem Komisji ds. Wychowania Katolickiego Episkopatu. Od 1978 do 1982 r. pełnił obowiązki proboszcza parafii katedralnej w Kielcach, w 1980 r. był kapelanem „Solidarności” Regionu Małopolska. Miał 71 lat.
. 25 sierpnia – zmarł *biskup pomocniczy siedlecki Wacław Skomorucha*. Miał 86 lat. Był wikariuszem generalnym, wikariuszem kapitulnym, przewodniczącym Wydziału Nauki Katolickiej oraz Wydziału Architektonicznego. 1 lutego 1992 r. ze względu na wiek został zwolniony z funkcji biskupa pomocniczego diecezji siedleckiej. Jako kapłan służył przeszło 60 lat, biskupem był lat 38.
. 28 września – zmarł *ks. Andrzej Bardecki*, wieloletni asystent kościelny „Tygodnika Powszechnego”. Pełnił tę funkcję od 1951 do 1991 r., z wyjątkiem lat 1953-56, kiedy pismo nie ukazywało się. Był kanonikiem krakowskiej kapituły metropolitalnej i jednym z pionierów ekumenizmu w archidiecezji. W latach 70. był wielokrotnie ekspertem w czasie obrad komisji Episkopatu Polski. Zmarł w wieku 85 lat.
. 9 października – zmarł *ks. prałat Tadeusz Uszyński*, wieloletni duszpasterz akademicki i rektor kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie, organizator pieszych pielgrzymek na Jasną Górę. Miał 72 lata, w kapłaństwie przeżył 46 lat. Ks. Uszyński znany był też jako moderator Federacji Sodalicji Mariańskich w Polsce, kapelan weteranów kawalerii i artylerii konnej Wojska Polskiego oraz duszpasterstwa byłych więźniów obozów i więzień II wojny światowej.
. 18 października – zginął w wypadku samochodowym *biskup radomski ks. Jan Chrapek*. Od maja tego roku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Episkopatu ds. Środków Społecznego Przekazu. Miał 53 lata, był jednym z najpopularniejszych polskich biskupów, szczególnie dobrze znanym w środowisku dziennikarskim, z którym od lat blisko współpracował. Odpowiadał z ramienia Rady Konferencji Biskupich Europejskich (CCEE) za media w Europie Środkowo-Wschodniej. Był wykładowcą na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej. W czasie ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II był wiceprzewodniczącym Komitetu Episkopatu ds. wizyty apostolskiej Ojca Świętego w Polsce w 1999 r., był również organizatorem wizyty apostolskiej Jana Pawła II w Polsce w 1997 r.

Biskup radomski Jan Chrapek, Sue Ryder, harcmistrz Stanisław Broniewski pseud. „Orsza” – to tylko niektórzy ludzie związani z Kościołem katolickim, zmarli w ciągu ostatniego roku.

W Dniu Zadusznym, przypominamy sylwetki zmarłych Polaków związanych z Kościołem katolickim.

. 1 listopada 2000 r. – zmarł w wieku 72 lat *ks. prof. Ludwik Wciórka*, kapłan archidiecezji poznańskiej, wykładowca filozofii na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu. Był rektorem Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu i dziekanem Papieskiego Wydziału Teologicznego.
. 2 listopada – w wieku 77 lat zmarła w Anglii *Sue (Susan) Elizabeth Ryder* – Lady Ryder of Warsaw, Baronowa Warszawy. Była jedną z cudzoziemek najbardziej zasłużonych dla Polski, dzięki licznym akcjom pomocy dla chorych i cierpiących w naszym kraju. Od czasów II wojny światowej czuła się blisko związana z Polską, współpracując jako członkini brytyjskich służb specjalnych z polskimi cichociemnymi i koordynując ich działalność na ziemi brytyjskiej. W 1992 r. została honorową mieszkanką Warszawy. W 1958 r. powołała do życia Fundację swego imienia w celu stworzenia „żywego pomnika poległych podczas II wojny światowej” i niesienia pomocy chorym i cierpiącym
szczególnie w naszym kraju. Od 1992 r. fundacja ta stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w Polsce.
. 12 listopada – zmarł w wieku 70 lat *ks. prałat Stanisław Lisowski*, kustosz bazyliki kolegiackiej w Nowym Sączu i tamtejszego sanktuarium Przemienienia Pańskiego. Był doktorem teologii, wykładowcą Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie.
. 6 grudnia – zmarł w Warszawie *prof. Tadeusz Przeciszewski*, znany specjalista w dziedzinie ekonomii społecznej, współzałożyciel katolickiego miesięcznika „Więź”, oficer Armii Krajowej, więzień sowieckich łagrów i polskich stalinowskich więzień, Sodalis Marianus. Miał 78 lat.
. 17 grudnia – zmarł *ks. infułat Eugeniusz Szczotok*, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego Kurii Metropolitalnej w Katowicach i proboszcz katowickiej parafii mariackiej. Poza macierzystą diecezją był on znany jako sekretarz Komisji Duszpasterskiej Episkopatu Polski, która przygotowuje coroczne programy duszpasterskie Kościoła w Polsce. Miał 65 lat, prawie 42 lata kapłaństwa.
. 28 grudnia – zmarł *ks. Józef Król*, salezjanin z Łodzi, redaktor pisma katolickiego „List Rodzinny”. Miał 84 lata.
. 30 grudnia – zmarł *harcmistrz Stanisław Broniewski pseud. „Orsza”*. Był pułkownikiem Wojska Polskiego, żołnierzem Powstania Warszawskiego, naczelnikiem Szarych Szeregów. W roku 1943 dowodził akcją „Pod Arsenałem”. Po wojnie pracował m.in. w Centralnym Urzędzie Planowania oraz Instytucie Urbanistyki i Architektury. Od 1990 r. działał w ruchu kombatanckim, był członkiem Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych, przewodniczącym Rady Ochrony Pamięci Walk i męczeństwa, Stowarzyszenia „Szarych Szeregów”, a także kanclerzem Kapituły Orderu „Orła Białego”, zastępcą Kanclerza Kapituły Orderu Virtuti Militari. Po 1989 r. działał na rzecz zjednoczenia ruchu harcerskiego w Polsce. Odznaczony m.in. Krzyżem Orderu „Orła Białego”, Złotym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Armii Krajowej. Miał 85 lat.
. 1 stycznia 2001 r. – zmarł wieloletni kustosz sanktuarium Matki Bożej Ludźmierskiej *ks. prałat Leonard Harędziński*. Studiował razem z ks. Karolem Wojtyłą. Największą zasługą zmarłego było doprowadzenie do koronacji cudownej figury Matki Bożej Ludźmierskiej przez Prymasa Tysiąclecia 15 sierpnia 1963 r.
. 1 stycznia – zmarł *o. Teofil Krauze*, były przeor klasztoru paulinów na Jasnej Górze w Częstochowie. W czasie obchodów milenium chrztu Polski należał do inicjatorów Wielkiej Nowenny i peregrynacji kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej. Był członkiem Komisji Maryjnej Episkopatu Polski, wielkim przyjacielem i współpracownikiem sługi Bożego kard. Stefana Wyszyńskiego. Jako przeor Jasnej Góry odrestaurował kruchtę kościoła, kaplicę św. Antoniego i zakrystię. Miał 85 lat.
. 13 stycznia – zmarł *Wojciech Ziembiński*, jeden z członków założycieli Komitetu Obrony Robotników (1976) oraz Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela (1976). Inicjator i przewodniczący Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie, przewodniczący Fundacji Katyńskiej, współzałożyciel Ruchu Odbudowy Polski i przewodniczący Stronnictwa Wierności Rzeczypospolitej. Miał 76 lat.
. 24 lutego – zmarł *Balthazar Klossowski de Rola*, słynny malarz polskiego pochodzenia. Od wielu lat mieszkał w Szwajcarii. Miał 93 lata.
. 7 marca – zmarł *Józef Ślisz* działacz chłopski, organizator strajków i sygnatariusz Porozumień Rzeszowsko-Ustrzyckich z 19 lutego 1981 r., współtwórca i podziemny przywódca NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych, wicemarszałek Senatu.

. 10 marca – zmarł *o. Placyd Galiński*, pierwszy po restauracji benedyktynów tynieckich opat tamtego klasztoru. Miał 77 lat.
. 15 kwietnia – zginął polski kapłan *ks. Jan Frąckiewicz*, zamordowany w Jarcewie w Kraju Krasnojarskim na Syberii.
. 16 czerwca – zmarł *ks. Tadeusz Sikorski*, wybitny teolog moralny, wykładowca i wychowawca łódzkiego seminarium. Prowadził też zajęcia na ATK.
. 4 lipca – zmarł *ks. Olgierd Kokociński*, ze zgromadzenia księży filipinów, znany kaznodzieja, rekolekcjonista i spowiednik, przyjaciel kard. Stefana Wyszyńskiego i współpracownik kard. Karola Wojtyły. Miał 85 lat. Przez ponad 20 lat pracował w Tarnowie jako przełożony kongregacji, rektor kościoła filipinów oraz ceniony w całej Polsce kaznodzieja-rekolekcjonista. Pełnił przez wiele lat obowiązki prokuratora Krajowego Instytutu Oratorium św. Filipa Neri w Polsce, czyli Polskiej Federacji Księży Filipinów.
. 10 lipca – zmarł w wieku 81 lat *ks. infułat Tadeusz Borkowski*. Był jednym z inicjatorów koncertów muzyki organowej w katedrze, które prowadził przez wiele lat. Prefekt, a później wizytator nauczania religii z ramienia Kurii Biskupiej. W latach 1969-1997 proboszcz w parafii konkatedralnej w Olsztynie. Był kanonikiem Warmińskiej Kapituły Katedralnej i wikariuszem generalnym.
. 18 lipca – na Florydzie w Stanach Zjednoczonych zmarł *płk Wojciech Kołaczkowski*, dowódca Dywizjonu 303. Urna z prochami zmarłego została sprowadzona na warszawskie Powązki.
. 4 sierpnia – zmarł w wieku 72 lat *ks. prof. dr hab. Władysław Piwowarski*, wybitny i zasłużony socjolog religii, znawca katolickiej nauki społecznej, autor podręczników, wieloletni kierownik Katedry Socjologii Religii na Wydziale Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Zmarły był kapłanem archidiecezji warmińskiej, pochodził z Mokrzysk k. Brzeska.
. 7 sierpnia – zmarł *biskup Piotr Bednarczyk*, emerytowany *biskup pomocniczy diecezji tarnowskiej*. Miał 87 lat. W latach 1968-1980 członek Komisji Katechetycznej i Komisji Maryjnej Episkopatu. Od 22 czerwca 1990 r. na emeryturze
. 19 sierpnia – zmarł *biskup pomocniczy kielecki Mieczysław Jaworski*. Był biskupem tytularnym Rapido, członkiem Komisji ds. Wychowania Katolickiego Episkopatu. Od 1978 do 1982 r. pełnił obowiązki proboszcza parafii katedralnej w Kielcach, w 1980 r. był kapelanem „Solidarności” Regionu Małopolska. Miał 71 lat.
. 25 sierpnia – zmarł *biskup pomocniczy siedlecki Wacław Skomorucha*. Miał 86 lat. Był wikariuszem generalnym, wikariuszem kapitulnym, przewodniczącym Wydziału Nauki Katolickiej oraz Wydziału Architektonicznego. 1 lutego 1992 r. ze względu na wiek został zwolniony z funkcji biskupa pomocniczego diecezji siedleckiej. Jako kapłan służył przeszło 60 lat, biskupem był lat 38.
. 28 września – zmarł *ks. Andrzej Bardecki*, wieloletni asystent kościelny „Tygodnika Powszechnego”. Pełnił tę funkcję od 1951 do 1991 r., z wyjątkiem lat 1953-56, kiedy pismo nie ukazywało się. Był kanonikiem krakowskiej kapituły metropolitalnej i jednym z pionierów ekumenizmu w archidiecezji. W latach 70. był wielokrotnie ekspertem w czasie obrad komisji Episkopatu Polski. Zmarł w wieku 85 lat.
. 9 października – zmarł *ks. prałat Tadeusz Uszyński*, wieloletni duszpasterz akademicki i rektor kościoła akademickiego św. Anny w Warszawie, organizator pieszych pielgrzymek na Jasną Górę. Miał 72 lata, w kapłaństwie przeżył 46 lat. Ks. Uszyński znany był też jako moderator Federacji Sodalicji Mariańskich w Polsce, kapelan weteranów kawalerii i artylerii konnej Wojska Polskiego oraz duszpasterstwa byłych więźniów obozów i więzień II wojny światowej.
. 18 października – zginął w wypadku samochodowym *biskup radomski ks. Jan Chrapek*. Od maja tego roku pełnił funkcję przewodniczącego Rady Episkopatu ds. Środków Społecznego Przekazu. Miał 53 lata, był jednym z najpopularniejszych polskich biskupów, szczególnie dobrze znanym w środowisku dziennikarskim, z którym od lat blisko współpracował. Odpowiadał z ramienia Rady Konferencji Biskupich Europejskich (CCEE) za media w Europie Środkowo-Wschodniej. Był wykładowcą na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego i na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, członkiem Rady Programowej Katolickiej Agencji Informacyjnej. W czasie ostatniej pielgrzymki Jana Pawła II był wiceprzewodniczącym Komitetu Episkopatu ds. wizyty apostolskiej Ojca Świętego w Polsce w 1999 r., był również organizatorem wizyty apostolskiej Jana Pawła II w Polsce w 1997 r.